Blog

W obliczu ostatnich wydarzeń, w których Rafał Brzoska padł znowu ofiarą technologii deepfake, nasuwa się pytanie o regulacje dotyczące tej technologii. Deepfake, wykorzystując sztuczną inteligencję do tworzenia realistycznych, lecz fałszywych treści, staje się coraz większym zagrożeniem. Odpowiedzią na to wyzwanie może być AI Act, który wprowadza konkretne zasady dotyczące przejrzystości i odpowiedzialności za treści generowane przez AI. Przeanalizujmy, jakie regulacje wprowadza prawo Unii Europejskiej i jakie mają one znaczenie w kontekście ochrony przed nadużyciami związanymi z technologią deepfake.

AI Act a deepfake

▪ Obowiązki w zakresie przejrzystości (artykuł 50)Dostawcy systemów AI, które generują treści w postaci syntetycznych dźwięków, obrazów, wideo lub tekstu, muszą zapewnić, aby wyniki tych systemów były oznakowane jako sztucznie wygenerowane lub zmanipulowane (z wyjątkami). Operatorzy, którzy nie przestrzegają tych obowiązków, mogą być narażeni na surowe kary.▪ Kary za naruszenia (artykuł 99)Artykuł ten przewiduje szereg kar za nieprzestrzeganie przepisów dotyczących AI. Na dostawców i podmioty stosujące, którzy nie spełniają obowiązków przejrzystości, mogą być nałożone kary pieniężne w wysokości do 15 000 000 EUR lub do 3% całkowitego rocznego światowego obrotu z poprzedniego roku obrotowego, w zależności od tego, która z tych kwot jest wyższa.▪Kim są dostawcy i podmioty stosująceJednakże zgodnie z AI Act ww. odpowiedzialność pieniężną ponoszą dostawcy i podmioty stosujące. Kim oni są? „Podmiot stosujący” oznacza osobę fizyczną lub prawną, organ publiczny, agencję lub inny podmiot, które wykorzystują system AI, nad którym sprawują kontrolę (z wyjątkiem sytuacji, gdy system AI jest wykorzystywany w ramach osobistej działalności pozazawodowej). Z kolei „dostawca” oznacza osobę fizyczną lub prawną [...] lub inny podmiot, które rozwijają system AI lub model AI ogólnego przeznaczenia lub zlecają rozwój systemu AI lub modelu AI ogólnego przeznaczenia oraz które – odpłatnie lub nieodpłatnie – pod własną nazwą lub własnym znakiem towarowym wprowadzają do obrotu lub oddają do użytku system AI.
Jak to zatem wygląda z Meta?

Rola Mety jako platformy hostującej treści AI

▫ Dyrektywa o handlu elektronicznym (2000/31/WE):Facebook, jako platforma hostingowa, może korzystać z ograniczenia odpowiedzialności na mocy art. 14 dyrektywy, pod warunkiem że nie ma wiedzy o nielegalnej działalności lub informacji oraz działa szybko, aby usunąć lub zablokować dostęp do takich informacji po uzyskaniu wiedzy o ich nielegalnym charakterze.▫ Ogólne Rozporządzenie o Ochronie Danych (RODO):Wizerunek jest daną osobową. W sytuacji, gdy treści generowane przez AI naruszają wizerunek (np. deepfake), Meta musi przestrzegać przepisy RODO, które chronią dane osobowe obywateli UE.▫ Akt o Usługach Cyfrowych (Digital Services Act):DSA wprowadza nowe obowiązki dla platform internetowych dotyczące przejrzystości i odpowiedzialności za treści publikowane na ich stronach, w szczególności Meta musi mieć wdrożone mechanizmy przeciwdziałania dezinformacji, w tym treści generowanych przez AI (wręcz DSA wskazuje, że platforma powinna dostosować procesy moderowania treści, aby zapewnić szybkość i jakość rozpatrywania zgłoszeń).
Trudno być tu czarno-białym. Z jednej strony nadmiar przepisów jest problematyczny, ale kiedy sytuacja jest poważna, okazuje się, że taki system prawny nie jest aż tak zły.
Obraz herbinisaac z Pixabay

Fundacja rodzinna to instytucja prawna, której głównym celem jest zarządzanie majątkiem rodzinnym i zabezpieczenie jego sukcesji na kolejne pokolenia. Przed podjęciem decyzji o utworzeniu fundacji rodzinnej należy przeanalizować wady i zalety założenia fundacji rodzinnej w Polsce.

Korzyści i ograniczenia fundacji rodzinnej:

Fundacja rodzinna korzyści:

1. Ochrona majątku: Fundacja rodzinna umożliwia skuteczną ochronę majątku przed nieprzewidzianymi zdarzeniami, takimi jak rozwód czy problemy finansowe członków rodziny.
2. Planowanie spadkowe: Umożliwia precyzyjne zaplanowanie podziału majątku między spadkobierców, co może pomóc w uniknięciu konfliktów rodzinnych.
3. Podtrzymanie tradycji rodzinnych: Fundacja rodzinna może być użyta do promowania i kontynuowania rodzinnych tradycji oraz wartości.
4. Optymalizację obciążeń podatkowych: W polskim systemie prawnym fundacje rodzinne zyskują na znaczeniu, gdyż pozwalają na optymalizację obciążeń podatkowych, co jest szczególnie istotne w kontekście przekazywania majątku na kolejne pokolenia.

Fundacja rodzinna wady:

1. Koszty administracyjne: Prowadzenie fundacji rodzinnej wiąże się z kosztami administracyjnymi, które mogą być wysokie w zależności od jej struktury i wielkości majątku.
2. Skomplikowane przepisy prawne: Zarządzanie fundacją rodzinną wymaga znajomości skomplikowanych przepisów prawnych, co może wymagać zatrudnienia specjalistów, takich jak prawnicy czy doradcy podatkowi.
3. Brak elastyczności: W niektórych przypadkach fundacja rodzinna może ograniczać elastyczność zarządzania majątkiem, co może być problematyczne w dynamicznie zmieniających się warunkach rynkowych.
4. Ograniczona dostępność środków: Część majątku w fundacji rodzinnej może być trudniej dostępna dla członków rodziny, co może ograniczać ich swobodę finansową.

Analiza Ryzyka i Korzyści Związanych z Fundacją Rodzinną

Jakie są ryzyka związane z prowadzeniem fundacji rodzinnej?

Prowadzenie fundacji rodzinnej, jak każda działalność, wiąże się z pewnymi ryzykami. Analiza kosztów i korzyści powinna uwzględniać zarówno potencjalne zagrożenia, jak i korzyści, aby móc odpowiednio zarządzać fundacją. Oto niektóre z głównych ryzyk:

1. Ryzyko finansowe: Zarządzanie funduszami fundacji wymaga ostrożności i odpowiedniego planowania. Niewłaściwe inwestycje lub zarządzanie mogą prowadzić do strat finansowych.
2. Ryzyko zarządzania: Fundacje rodzinne często zależą od zarządzania przez członków rodziny, co może prowadzić do konfliktów interesów, nieefektywności lub braku profesjonalizmu w prowadzeniu organizacji.
3. Ryzyko prawne: Fundacje muszą przestrzegać przepisów prawa, zarówno krajowego, jak i międzynarodowego. Niezgodność z przepisami może skutkować sankcjami prawnymi i finansowymi.
4. Ryzyko reputacyjne: Każdy skandal lub negatywna opinia dotycząca działalności fundacji może wpłynąć na jej wizerunek i zaufanie publiczne.

Wady i zalety założenia fundacji rodzinnej w Polsce

Ocena efektywności fundacji rodzinnej w Polsce ma swoje wady i zalety. Do zalet należy możliwość efektywnego zarządzania majątkiem rodzinnym, co pozwala na jego ochronę i pomnażanie z korzyścią dla przyszłych pokoleń. Fundacja rodzinna umożliwia również lepsze planowanie sukcesji, zapewniając ciągłość działalności i minimalizując ryzyko sporów rodzinnych. Dodatkowo, korzyści podatkowe mogą przynieść istotne oszczędności.

Z drugiej strony, założenie fundacji rodzinnej wiąże się z pewnymi wadami. Proces ten jest skomplikowany i kosztowny, co może stanowić barierę dla mniej zamożnych rodzin. Ponadto, fundacja musi spełniać liczne wymogi prawne i regulacyjne, co generuje dodatkowe koszty i obowiązki administracyjne. Wreszcie, ograniczona elastyczność w zarządzaniu majątkiem fundacji może być postrzegana jako utrudnienie w dostosowywaniu się do zmieniających się warunków rynkowych.

Porównanie z Innymi Formami Organizacji Non-Profit

W porównaniu z innymi formami non-profit, jak stowarzyszenia czy fundacje społeczne, fundacje rodzinne są bardziej zorientowane na interesy i cele konkretnej rodziny, co może ograniczać ich uniwersalność, ale zwiększać ich skuteczność w realizacji konkretnych przedsięwzięć.

Krytyczna Analiza Modelu Biznesowego Fundacji Rodzinnej

Model biznesowy fundacji rodzinnej opiera się na długofalowym planowaniu i zarządzaniu majątkiem. Jest to efektywne, gdy zaangażowanie rodziny jest wysokie i skoncentrowane na trwałej zmianie społecznej, ale wymaga również solidnych kompetencji zarządczych i strategicznego planowania.

Czy Warto Założyć Fundację Rodzinną?

Decyzja o założeniu fundacji rodzinnej powinna być poprzedzona dogłębną analizą kosztów i korzyści. Potencjalne korzyści podatkowe i wpływ społeczny muszą być zrównoważone z ryzykiem i kosztami prowadzenia.

Podsumowując, fundacja rodzinna oferuje znaczące korzyści w kontekście zarządzania majątkiem rodzinnym i realizacji celów społecznych, jednakże wiąże się to z poważnymi wyzwaniami, które wymagają odpowiedzialnego podejścia i profesjonalnego zarządzania. Decyzja o jej założeniu powinna być starannie przemyślana, z uwzględnieniem wszystkich za i przeciw.

Przeczytaj również: jak napisać status fundacji rodzinnej?

Zakaz konkurencji jest jednym z kluczowych elementów umowy inwestycyjnej w startupach. Jego celem jest ochrona interesów inwestorów oraz samego startupu przed działaniami, które mogłyby negatywnie wpłynąć na jego rozwój.

Czym jest zakaz konkurencji?

Klauzula dotycząca zakazu konkurencji zobowiązuje founderów, a często też kluczowych pracowników firmy do powstrzymania się od podejmowania działań konkurencyjnych, które mogłyby godzić w interesy spółki.

Ważne jest aby w pierwszej kolejności takie postanowienie precyzowało dokładnie definicję działalności konkurencyjnej, a w drugiej kolejności dokładny zakres przedmiotu zakazu.

Działalność konkurencyjna może być definiowana jako wszelką działalność gospodarcza lub zawodowa w zakresie identycznym lub istotnie podobnym w stosunku do działalności spółki, bez względu na fakt, czy działalność ta jest wykonywana w sposób ciągły, okresowy czy jednorazowy oraz niezależnie od formy czy sposobu prowadzenia takiej działalności.

Kogo obowiązuje zakaz konkurencji

Zakaz konkurencji najczęściej obowiązuje:

Założycieli startupu - osoby, które są głównymi inicjatorami projektu i mają największy wpływ na jego rozwój. Są oni kluczowymi osobami odpowiedzialnymi za strategię i kierunek rozwoju firmy, dlatego ich pełne zaangażowanie jest niezwykle istotne.

Kluczowych pracowników - pracowników posiadających istotną wiedzę i umiejętności, które mogłyby być wykorzystane w działalności konkurencyjnej. Dotyczy to szczególnie tych, którzy mają dostęp do poufnych informacji i technologii rozwijanych przez startup.

Inwestorów – czasami, jednak w praktyce spotyka się to stosunkowo rzadko, ale zakaz konkurencji może obejmować również inwestorów, szczególnie tych, którzy angażują się operacyjnie w rozwój startupu. Mogą oni być zobowiązani do powstrzymania się od wspierania bezpośrednich konkurentów startupu, aby uniknąć konfliktu interesów.

Okres obowiązywanie zakazu konkurencji

Kolejną istotną kwestią, którą należy uwzględnić w umowie inwestycyjnej jest okres obowiązywania zakazu konkurencji, który może trwać także po zakończeniu współpracy. Zwyczajowo przyjmuje się, że czas ten nie powinien przekraczać dwóch lat od momentu rozstania ze spółką, a jednocześnie za datę odejścia uznaje się nie tylko moment rezygnacji z zarządu spółki, lecz także moment zbycia udziałów. Można więc formalnie nie być już w spółce, ale posiadając udziały, nadal podlegać zakazowi konkurencji.

Jak zakaz konkurencji wpływa na życie prywatne?

Zakaz konkurencji może mieć bezpośredni wpływ na życie prywatne founderów oraz kluczowych pracowników. Oto kilka aspektów, które warto wziąć pod uwagę:

Rodzina - W niektórych przypadkach zakaz konkurencji może obejmować również najbliższych członków rodziny, takich jak małżonkowie czy dzieci, jeśli angażują się oni w działalność biznesową. Ważne jest, aby zrozumieć, jakie są dokładne zapisy umowy inwestycyjnej i w jaki sposób mogą one wpływać na możliwości zawodowe członków rodziny. Warto również zadbać o transparentną komunikację zarówno z członkami rodziny jak i inwestorami, aby uniknąć nieporozumień i konfliktów. Jasne przedstawienie swoich planów i zobowiązań może pomóc uniknąć konfliktów.

Hobby - Zakaz konkurencji może również wpływać na hobby założycieli i pracowników. Jeśli ich pasje są związane z działalnością, która mogłaby być uznana za konkurencyjną wobec startupu, lub mogą mieć bezpośredni wpływ na działalność w spółce mogą pojawić się pewne ograniczenia. Nawet jeśli te działania są wykonywane w ramach czasu wolnego, mogą one wpłynąć na skupienie i zaangażowanie założyciela w rozwój startupu. Dlatego ważne jest, aby założyciele dokładnie przemyśleli swoje zaangażowanie w inne projekty i hobby, aby uniknąć naruszenia zakazu konkurencji. Na przykład, osoba zaangażowana w startup technologiczny może być zobowiązana do rezygnacji z udziału w projektach open-source, które mogłyby konkurować z produktami startupu.

Klauzula ta jest wprowadzana, aby zapewnić, że cała wiedza, doświadczenie i zaangażowanie kluczowych osób będą skierowane na rozwój startupu, a nie na działalność, która mogłaby go osłabić

Podsumowując, klauzula zakazu konkurencji ma na celu ochronę interesów inwestora, ale może również wpływać na codzienne życie, wybory zawodowe i pasje właściciela firmy oraz jego rodziny. Prawidłowo sformułowana i wdrożona klauzula może znacząco przyczynić się do stabilności operacyjnej firmy oraz zabezpieczenia jej tajemnic handlowych i know-how. Niemniej jednak, jej implementacja wymaga starannego przemyślenia, proporcjonalności i zgodności z obowiązującymi przepisami prawnymi. Dlatego ważne jest, aby dokładnie przeanalizować zapisy takiej klauzuli i rozważyć jej potencjalny wpływ na różne aspekty życia prywatnego i zawodowego.

Fundacja rodzinna jest nowym narzędziem w polskim systemie prawnym, które ma na celu m.in. zapewnienie ochrony przed rozdrobnieniem budowanego przez wiele lat majątku firmy rodzinnej powstałego w związku z prowadzoną przez firmę działalnością gospodarczą oraz wzmocnienie narzędzi prawnych do przeprowadzenia procesów sukcesyjnych w firmach rodzinnych w perspektywie wielu pokoleń. Jako autonomiczna jednostka prawna, fundacja rodzinna umożliwia skuteczną ochronę majątku przed potencjalnymi zagrożeniami, jakie mogą wynikać z procesów sukcesyjnych, rozbicia majątkowego między wielu beneficjentów, w tym niepełnoletnich, oraz innych osobistych sytuacji rodzinnych. Jej głównym zadaniem jest zapewnienie, że zasoby rodziny pozostaną nienaruszone i będą mogły być efektywnie wykorzystane zarówno na potrzeby obecnych, jak i przyszłych pokoleń, zwłaszcza w sytuacjach, kiedy nie wszyscy członkowie rodziny chcą aktywnie uczestniczyć w zarządzaniu przedsiębiorstwem rodzinnym.

Krok po kroku: zakładanie polskiej fundacji rodzinnej

Zakładanie fundacji rodzinnej rozpoczyna się od precyzyjnego określenia jej celów. Zalecamy konsultacje prawne przed założeniem polskiej fundacji rodzinnej, aby w sposób zgodny z prawem doprecyzować cele, organizację i zasady działania fundacji rodzinnej i zadbać o zgodność inicjatywy z obowiązującymi przepisami. Następnie, należy opracować projekt oświadczenia o ustanowieniu fundacji rodzinnej oraz wzór statutu polskiej fundacji rodzinnej, który jest jej najważniejszym dokumentem. W statucie obowiązkowo należy określić:

1. nazwę fundacji rodzinnej;
2. siedzibę fundacji rodzinnej;
3. szczegółowy cel fundacji rodzinnej;
4. beneficjenta lub sposób jego określenia i zakres przysługujących mu uprawnień;
5. zasady prowadzenia listy beneficjentów;
6. zasady, w tym szczegółowy tryb, zrzeczenia się uprawnień przez beneficjenta;
7. czas trwania fundacji rodzinnej, jeżeli jest oznaczony;
8. wartość funduszu założycielskiego;
9. zasady powoływania i odwoływania oraz uprawnienia i obowiązki członków organów fundacji rodzinnej, a także zasady reprezentacji fundacji rodzinnej przez zarząd albo przez inne organy fundacji rodzinnej w przypadkach wskazanych w ustawie;
10. podmiot uprawniony do zatwierdzenia czynności zarządu fundacji rodzinnej w organizacji;
11. co najmniej jednego beneficjenta uprawnionego do uczestnictwa w zgromadzeniu beneficjentów;
12. zasady zmiany statutu;
13. przeznaczenie mienia fundacji rodzinnej po jej rozwiązaniu, w tym określenie beneficjenta uprawnionego do mienia w związku z rozwiązaniem fundacji rodzinnej.

Etapy przygotowań do założenia polskiej fundacji rodzinnej

Ustawa o fundacji rodzinnej wskazuje, że założenie fundacji rodzinnej składa się z kilku głównych etapów:

1. złożenia przez fundatora oświadczenia o ustanowieniu fundacji rodzinnej w formie aktu notarialnego (w akcie założycielskim albo w testamencie),
2. sporządzenia statutu fundacji rodzinnej (statut sporządza się w formie aktu notarialnego),
3. przygotowania spisu mienia wniesionego do fundacji rodzinnej na pokrycie funduszu założycielskiego,
4. ustanowienia organów fundacji rodzinnej wymaganych przez ustawę lub statut,
5. wniesienia funduszu założycielskiego do fundacji rodzinnej (przed wpisaniem do rejestru fundacji rodzinnych - w przypadku ustanowienia fundacji rodzinnej w akcie założycielskim albo w terminie dwóch lat od dnia wpisania fundacji rodzinnej do rejestru fundacji rodzinnych - w przypadku ustanowienia fundacji rodzinnej w testamencie),
6. wpisania fundacji rodzinnej do prowadzonego przez sąd rejestrowy rejestru fundacji rodzinnych.

Sprawdź również: koszt założenia fundacji rodzinnej

Wymagane dokumenty do założenia polskiej fundacji rodzinnej

Do zgłoszenia fundacji rodzinnej do rejestru fundacji rodzinnych należy załączyć:

• akt założycielski fundacji rodzinnej albo protokół otwarcia i ogłoszenia testamentu, w którym ustanowiono fundację rodzinną;
• statut fundacji rodzinnej;
• oświadczenie fundatora o wniesieniu mienia na pokrycie funduszu założycielskiego,a w przypadku ustanowienia fundacji rodzinnej w testamencie -oświadczenie członków zarządu, że fundusz założycielski zostanie wniesiony w terminie dwóch lat od dnia wpisania fundacji rodzinnej do rejestru fundacji rodzinnych;
• dowód ustanowienia organów fundacji rodzinnej, z wyszczególnieniem ich składu osobowego, jeżeli skład organów fundacji rodzinnej nie wynika z jej statutu;
• zgody na pełnienie funkcji członka organu fundacji rodzinnej (w przypadku członka zarządu – wraz z jego adresem do doręczeń);
• zaświadczenie o niekaralności z Krajowego Rejestru Karnego dotyczące członków zarządu;
• dowód uiszczenia opłaty sądowej (500 zł).

Procedura rejestracji polskiej fundacji rodzinnej

Po zgromadzeniu wszystkich wymaganych przepisami dokumentów, należy złożyć wniosek o wpis fundacji rodzinnej w rejestrze fundacji rodzinnych. Po złożeniu wniosku, sąd rejestrowy bada, czy dołączone do wniosku dokumenty są zgodne pod względem formy i treści z przepisami prawa oraz czy dane wskazane we wniosku w zakresie imion, nazwisk, numerów PESEL, nazw lub firm, NIP oraz numeru identyfikacyjnego REGON są prawdziwe. W pozostałym zakresie sąd rejestrowy bada, czy zgłoszone dane są zgodne z rzeczywistym stanem, jeżeli ma w tym przypadku uzasadnione wątpliwości. Po pozytywnym rozpatrzeniu, fundacja podlega wpisowi do rejestru fundacji rodzinnych, co jest równoznaczne z uzyskaniem przez fundację rodzinną osobowości prawnej.

Jak przygotować się do założenia fundacji rodzinnej w Polsce?

Przygotowanie do założenia fundacji rodzinnej wymaga nie tylko zgromadzenia wymaganych dokumentów, ale również strategicznego planowania. Warto przeprowadzić analizę potrzeb, które fundacja rodzinna miałaby zaspokajać, a także ocenić potencjalne źródła finansowania. Planowanie finansowe i strategiczne jest niezwykle ważne dla polskiej fundacji rodzinnej, gdyż stanowi podstawę jej stabilności, skuteczności i trwałości.

Planowanie misji i celów polskiej fundacji rodzinnej

Misja fundacji rodzinnej powinna odzwierciedlać wartości i przekonania fundatorów oraz odpowiadać ich realnym potrzebom. Cele powinny być konkretnie sformułowane, mierzalne i osiągalne. Planowanie misji i celów to także moment na zastanowienie się nad długoterminową strategią działania fundacji, co umożliwi jej efektywne i zrównoważone funkcjonowanie w przyszłości.

Statut fundacji rodzinnej to dokument prawny określający cele, zasady działania, strukturę zarządzania oraz sposób dysponowania majątkiem fundacji. W statucie zawarte są informacje dotyczące głównego celu fundacji, który często skupia się na wsparciu członków rodziny, edukacji, kulturze lub działalności charytatywnej. Zawartość i forma statutu fundacji rodzinnej określa także, kto i w jaki sposób może być członkiem fundacji oraz jakie są prawa i obowiązki zarządu i fundatorów. Precyzuje również kryteria i procedury przyjmowania nowych członków oraz rozdysponowywania środków fundacji.

Sprawdź również: fundacja rodzinna kancelaria

Krok po kroku: tworzenie statutu fundacji rodzinnej

1. Określenie celu fundacji: Na początku zdefiniuj, jakie będą główne cele fundacji. Mogą to być cele charytatywne, edukacyjne, naukowe, kulturalne lub inne zgodne z prawem.
2. Wybór nazwy: Wybierz nazwę, która będzie reprezentować działalność i charakter fundacji. Nazwa powinna być unikalna i nie może naruszać praw innych podmiotów.
3. Określenie siedziby: Wskazanie siedziby jest ważne dla kwestii rejestracyjnych oraz prawnych.
4. Wyznaczenie organów fundacji: Określ, jakie organy będą zarządzać fundacją. Najczęściej są to zarząd i rada fundacji. Opisz ich zadania, sposób powoływania oraz kompetencje.
5. Zasady działania: Zdefiniuj, jak będą wyglądały procesy decyzyjne wewnątrz fundacji, w tym sposób podejmowania decyzji, zarządzanie środkami i reprezentacja.
6. Majątek fundacji: Określ, jaki majątek początkowy przekazujesz fundacji oraz zasady jego zarządzania i dysponowania. Wymień źródła finansowania działalności fundacji.
7. Zasady zmiany statutu i rozwiązania fundacji: Określ procedury, jakie należy spełnić, aby zmienić statut lub rozwiązać fundację. Możesz również wskazać, co stanie się z majątkiem fundacji po jej rozwiązaniu.
8. Rejestracja fundacji: Po sfinalizowaniu statutu, dokument należy złożyć w odpowiednim sądzie rejestrowym w celu uzyskania statusu prawnej osobowości.
9. Dopracowanie innych aspektów prawnych: Upewnij się, że statut spełnia wszystkie wymogi prawne, w tym te dotyczące ochrony danych osobowych i przepisów o działalności dobroczynnej.
10. Wdrożenie: Po zarejestrowaniu, fundacja może rozpocząć działalność zgodnie ze swoim statutem i celami.

Jak napisać statut fundacji rodzinnej

O ile statut nie stanowi inaczej, uchwały organów fundacji rodzinnej zapadają bezwzględną większością głosów, a każdemu członkowi przysługuje jeden głos. Głosowania są co do zasady jawne, z możliwością zarządzenia głosowania tajnego na żądanie członka organu. Głosowania natomiast muszą być tajne w sprawach: odwołania członków organów, pociągnięcia ich do odpowiedzialności i w innych sprawach osobowych.Fundacja rodzinna działa na podstawie statutu fundacji (a także regulaminów), które to ustala fundator. W związku z tym ma on niemal nieograniczoną swobodę w zakresie ustalenia zasad działania fundacji , a organy jedynie wykonują jego wolę. Ponadto sam fundator może zostać członkiem zarządu i osobiście sprawować pieczę nad działalnością fundacji rodzinnej.Warto zwrócić uwagę na możliwość uregulowania w statucie podstaw dotyczących przekazania kompetencji fundatora. Statut fundacji może bowiem przewidywać, że w razie śmierci fundatora na jego miejsce wstąpi osoba uprzednio przez niego wyznaczona lub jego spadkobierca. Statut może również upoważnić pozostałe organy fundacji rodzinnej do podjęcia odpowiednich zmian statutu w sytuacji, kiedy fundator nie będzie mógł wykonać swoich uprawnień. Wprowadzenie takich postanowień pozwoli na uniknięcie paraliżu decyzyjnego w fundacji rodzinnej i umożliwi płynną sukcesję. Wymagania prawne dotyczące statutu fundacji rodzinnej określają, że musi on być sporządzony w formie aktu notarialnego.

Struktura statutu fundacji rodzinnej

Postanowienia ogólne

• Nazwa i siedziba fundacji: Pełna nazwa fundacji oraz adres jej siedziby.
• Cele fundacji: Jasne określenie celów, dla których fundacja została powołana, np. zarządzanie majątkiem rodzinnym, wsparcie członków rodziny, działalność charytatywna.
• Czas trwania fundacji: Określenie, czy fundacja jest powołana na czas określony, czy nieokreślony.

Majątek fundacji

• Źródła majątku: Wskazanie, jakie składniki majątku fundacji wchodzą w jej posiadanie, np. wkłady pieniężne, nieruchomości, akcje.
• Zasady zarządzania majątkiem: Procedury dotyczące inwestowania i dystrybucji majątku, z uwzględnieniem wytycznych fundatora.

Organy fundacji

• Zarząd:
  • Skład zarządu: Minimalna liczba członków, możliwość powołania beneficjentów.
  • Powoływanie i odwoływanie członków zarządu: Dokonywane przez fundatora, a po jego śmierci przez radę protektorów lub zgromadzenie beneficjentów.
  • Okres kadencji: Określenie czasu trwania kadencji członków zarządu.
  • Uprawnienia i obowiązki: Zarząd odpowiada za realizację celów fundacji, zarządzanie bieżącymi sprawami oraz reprezentowanie fundacji na zewnątrz.
  • Zasady wynagradzania: Możliwość wynagradzania członków zarządu za ich pracę, zgodnie z rynkowymi stawkami.
• Rada protektorów (jeśli ustanowiona):
  • Skład rady: Możliwość powołania beneficjentów, ale nie mogą mieć więcej niż połowy głosów.
  • Powoływanie i odwoływanie członków: Dokonywane przez fundatora, a po jego śmierci przez zgromadzenie beneficjentów.
  • Uprawnienia i obowiązki: Nadzór nad działalnością zarządu, kontrola zgodności działań z celami fundacji.
  • Zasady wynagradzania: Możliwość wynagradzania członków rady protektorów.
• Zgromadzenie beneficjentów:
  • Skład zgromadzenia: Beneficjenci wskazani w statucie.
  • Uprawnienia: Podejmowanie kluczowych decyzji dotyczących fundacji, w tym zmian w statucie i likwidacji fundacji.
• Okresowy audyt:
  • Obowiązek audytu: Coroczny audyt przeprowadzany przez niezależnych specjalistów, np. doradców podatkowych, biegłych rewidentów.

Zmiany w statucie fundacji rodzinnej

• Procedura zmiany statutu: Możliwość zmian przez zarząd po śmierci fundatora, z uwzględnieniem bieżącej sytuacji ekonomicznej i prawnej, przy zachowaniu celów fundacji określonych przez fundatora.
• Ochrona założeń fundacji: Zasady zabezpieczające przed zmianami, które mogłyby zniszczyć podstawowe założenia fundacji.

Likwidacja fundacji rodzinnej

• Procedury likwidacji:
  • Oświadczenie fundatora: Notarialne oświadczenie fundatora o rozwiązaniu fundacji.
  • Orzeczenie sądu: W przypadku zarządzania fundacją w sposób oczywiście sprzeczny z jej celami.
  • Uchwała zgromadzenia beneficjentów: Jednomyślna uchwała ze względu na istotną zmianę sytuacji ekonomicznej.
  • Uchwała zarządu: Uchwała zarządu o rozwiązaniu fundacji.

Wytyczne inwestowania majątku fundacji rodzinnej

• Kierunki inwestycji: Wytyczne dotyczące inwestowania majątku fundacji w celu jego pomnażania, zgodne z celami fundacji.
• Bezpieczeństwo inwestycji: Zasady minimalizowania ryzyka inwestycyjnego.
• Zrównoważony rozwój: Inwestycje powinny wspierać zrównoważony rozwój i długoterminową stabilność majątku fundacji.

Elementy statutu fundacji rodzinnej

Elementy statutu to konkretne składniki, które muszą być zawarte w statucie fundacji. Przykładowe elementy mogą obejmować:

• Nazwę i siedzibę fundacji.
• Cel fundacji.
• Składniki majątkowe fundacji.
• Zasady zarządzania fundacją.
• Sposób powoływania i odwoływania organów fundacji.
• Prawa i obowiązki członków organów fundacji.
• Sposób reprezentacji fundacji.
• Zasady zmiany statutu.

Przykładowy statut fundacji rodzinnej

Jak dostosować statut fundacji rodzinnej do potrzeb i celów?

Dostosowanie statutu fundacji rodzinnej do potrzeb i celów fundacji wymaga przemyślanej strategii. Pierwszym krokiem jest precyzyjne zdefiniowanie celów fundacji, które powinny odzwierciedlać wartości i aspiracje założycieli. Następnie należy określić strukturę zarządzania fundacją, w tym role i odpowiedzialności członków zarządu oraz zasady podejmowania decyzji. Ważne jest również, aby uwzględnić mechanizmy zapewniające przejrzystość finansową i operacyjną, takie jak regularne audyty i sprawozdania. Konieczne jest przewidzenie zasad zmiany statutu, umożliwiających elastyczne dostosowanie do zmieniających się okoliczności i potrzeb.

Wymagania prawne dotyczące statutu fundacji rodzinnej

Wszystkie fundacje rodzinne muszą działać zgodnie z obowiązującymi przepisami prawnymi. Statut fundacji rodzinnej powinien zawierać zapisy zgodne z prawem o fundacjach, w tym o ochronie danych osobowych, przepisach podatkowych oraz zasadach działalności charytatywnej.Zawartość i forma statutu fundacji rodzinnej Statut fundacji rodzinnej powinien być sporządzony w formie aktu notarialnego i zawierać wszystkie wymagane elementy, takie jak nazwa i siedziba fundacji, cele, zasady zarządzania majątkiem, organy fundacji, procedury zmiany statutu oraz likwidacji fundacji. Statut powinien być precyzyjny i jasny, aby uniknąć wszelkich nieporozumień w przyszłości.

Umowa inwestycyjna to kluczowy dokument dla każdego startupu, który szuka finansowego wsparcia. Na początek należy podkreślić, że w żadnych przepisach nie ma określonej jasnej i klarownej definicji umowy inwestycyjnej. Tytuł ten powstał na przestrzeni lat, kiedy start-upy dopiero zaczynały swoją przygodę na rynku polskim.Sprawdź również:obsługa prawna dla startupów

Definicja umowy inwestycyjnej

Umowa inwestycyjna określa zasady, na jakich inwestor przekazuje pieniądze do Twojego startupu. Jest to formalne porozumienie między założycielem startupu a inwestorem, bądź inwestorami i które jasno określa, co każda ze stron dostaje i jakie ma obowiązki. Na rynku mamy dostępnych wiele wzorów umów inwestycyjnych, które mogą być pomocne jako punkt odniesienia, ale zawsze warto skonsultować się z prawnikiem w celu dostosowania umowy do specyfiki danego startupu.Jak każdy dokument prawny, również umowa inwestycyjna zawiera w swojej konstrukcji kluczowe elementy.

Ważne elementy umowy inwestycyjnej w biznesie:

• Strony umowy: Określenie stron biorących udział w inwestycji – zazwyczaj są to założyciele startupu oraz inwestorzy (indywidualni lub instytucjonalni).
• Przedmiot inwestycji: Szczegółowe określenie, w co inwestor wkłada swój kapitał, czyli opis działalności startupu i jego celów biznesowych.
• Kwota inwestycji: Dokładna kwota, którą inwestor zobowiązuje się zainwestować w startup, oraz warunki, na jakich zostaną przekazane środki.
• Wycena firmy: Ustalenie wartości firmy przed inwestycją (pre-money valuation) oraz po inwestycji (post-money valuation).
• Struktura udziałów: Określenie, jaki procent udziałów w firmie otrzyma inwestor w zamian za swój kapitał oraz jaka jest struktura kapitałowa spółki.
• Warunki płatności: Szczegółowe zasady dotyczące harmonogramu przekazywania środków przez inwestora.
• Prawa i obowiązki stron: Dokładne określenie, jakie prawa mają inwestorzy i założyciele oraz jakie obowiązki spoczywają na obu stronach.
• Klauzule ochronne: Mechanizmy zabezpieczające interesy inwestorów, takie jak prawo pierwszeństwa, klauzule tag-along, nakaz działalności operacyjnej czy preferencje dotyczące likwidacji
• Warunki wyjścia: Określenie sytuacji, w których inwestor może sprzedać swoje udziały oraz procedur związanych z wyjściem z inwestycji.
• Zasady kontroli: Prawa inwestorów do monitorowania działalności firmy, w tym prawo do dostępu do informacji finansowych, audytów i mianowania członków zarządu.
• Warunki wyjścia: Określenie sytuacji, w których inwestor może sprzedać swoje udziały lub wycofać się z inwestycji.

Dobrze przygotowany wzór umowy inwestycyjnej w startupie to nie tylko dokument – to klucz do bezpiecznej i udanej współpracy inwestycyjnej, która pozwoli Twojemu biznesowi rozwijać się dynamicznie i z sukcesem. Dzięki naszym rozwiązaniom, proces inwestycji stanie się prostszy i bardziej zrozumiały, a Ty będziesz mógł skoncentrować się na tym, co najważniejsze – na innowacyjnych pomysłach i rozwijaniu swojego biznesu.

Czym dokładnie i jakie są najczęściej spotykane klauzule umowy inwestycyjnej dla startupów?

Ochrona inwestora w umowie inwestycyjnej jest kluczowa dla zabezpieczenia kapitału i zapewnienia inwestorowi wpływu na rozwój firmy. Poprzez odpowiednie klauzule i zawierane w umowie inwestycyjnej inwestorzy mogą skutecznie chronić swoje interesy i minimalizować ryzyka związane z inwestycją.

Prawo pierwszeństwa (right of first refusal)

Jest to klauzula, która daje wspólnikom pierwszeństwo zakupu udziałów, jeśli jeden z nich zechce je sprzedać. Oznacza to, że zanim udziały trafią do zewnętrznego nabywcy, muszą być najpierw zaoferowane pozostałym wspólnikom na tych samych warunkach.

Prawo pierwszeństwa – jak to działa?

Oświadczenie o zamiarze sprzedaży: Wspólnik, który chce sprzedać swoje udziały, musi poinformować o tym pozostałych wspólników, podając kluczowe szczegóły transakcji (nabywca, cena, liczba udziałów, termin płatności, itp.).Decyzja wspólników: Pozostali wspólnicy mają określony czas na podjęcie decyzji:

• Mogą zaakceptować warunki i kupić udziały.
• Mogą zrzec się prawa pierwszeństwa.
• Mogą nie podjąć żadnych działań – wtedy po określonym terminie prawo pierwszeństwa wygasa.

Ważne aspekty

• Brak regulacji ustawowej: Prawo pierwszeństwa nie jest określone w żadnej ustawie, więc musi być szczegółowo opisane w umowie wspólników i umowie spółki.
• Dokładne warunki: Umowa powinna precyzyjnie określać, jak działa prawo pierwszeństwa, aby uniknąć nieporozumień.

Po co i dlaczego w umowie zamieszcza się takie postanowienia? Dzięki nim pomysłodawca może zapobiec wejściu niepożądanego inwestora do spółki. Dla inwestora oznacza to kontrolę nad składem osobowym spółki (choć dodajmy, że i tak w większości przypadków założycieli obowiązuje również lock-up) – jeśli jeden z pomysłodawców zdecyduje się wycofać, istnieje możliwość odkupienia jego udziałów.

Klauzula drag-along w umowie inwestycyjnej

Jest to standardowy element w umowach między inwestorami a startupami. Pozwala ona inwestorowi, jako uprzywilejowanemu wspólnikowi, wymusić na pozostałych wspólnikach sprzedaż ich udziałów wybranemu nabywcy, gdy inwestor zgłasza chęć sprzedaży swoich udziałów.

Drag Along umowa inwestycyjna – jak to działa?

W praktyce oznacza to, że inwestor może wymusić sprzedaż proporcjonalnej części udziałów innych wspólników, zgodnie z proporcją jego własnej sprzedaży. Na przykład, jeśli inwestor sprzedaje 50% swoich udziałów, może zażądać, aby inni wspólnicy sprzedali 50% swoich udziałów.Ta klauzula zabezpiecza interesy inwestora przy wyjściu kapitałowym, co jest kluczowe dla jego strategii inwestycyjnej. Usunięcie klauzuli drag-along jest prawie niemożliwe, dlatego przedsiębiorca powinien skupić się na negocjacji jej warunków, takich jak termin, po którym można ją uruchomić, czy prawo do oceny wartości rynkowej udziałów.

Klauzula tag along umowa inwesytycyjna

Jest to odwrotność klauzuli drag-along. Pozwala wspólnikom, którzy nie skorzystali z prawa pierwszeństwa, dołączyć do sprzedaży udziałów przez innego wspólnika. Innymi słowy, jeśli jeden ze wspólników zamierza sprzedać swoje udziały, pozostali wspólnicy mają prawo zażądać, aby nabywca kupił także ich udziały na tych samych warunkach.W praktyce oznacza to, że osoba trzecia, która chce nabyć udziały od jednego wspólnika, musi złożyć identyczną ofertę pozostałym wspólnikom. Umowa spółki szczegółowo określa terminy i warunki, na jakich wspólnicy i nabywca muszą się poruszać.

Nakaz wyłączności operacyjnej

Jest to zapis, który jest często kluczowy dla inwestorów, ale może budzić kontrowersje wśród pomysłodawców startupów, szczególnie tych, którzy traktują startupy jako styl życia. Dla nich takie ograniczenie może wydawać się niesprawiedliwym postanowienie uderzającym w ich przedsiębiorczość i wolność chociaż w rzeczywistości chroni ono interesy inwestora i jest zrozumiałym postanowieniem w umowie inwestycyjnej. Inną odmianą nakazu wyłączności operacyjnej (choć rzadziej spotykaną) jest nakaz działalności operacyjnej, gdzie wskazuje się zakres działalności założyciela i odstępstwa od wyłączności operacyjnej.

Czym jest nakaz wyłączności operacyjnej? I co oznacza to zobowiązanie do wyłączności operacyjnej w startupie?

Klauzula ta zobowiązuje pomysłodawców start-upu do pełnego zaangażowania w spółkę, w którą inwestor zainwestował, co oznacza zakaz prowadzenia innej działalności zawodowej przez określony czas. To zabezpieczenie ma na celu zapewnienie, że pomysłodawcy będą w pełni skoncentrowani na rozwoju firmy.Nie oznacza to jednak całkowitego zablokowania innych aktywności. Warto podczas negocjacji poinformować inwestora o innych projektach, którymi się zajmujecie. Jeśli inwestor uzna, że nie będą one kolidować z waszymi obowiązkami wobec spółki, może wyrazić zgodę na ich kontynuowanie. Taką zgodę należy zapisać w umowie.

Dlaczego nakaz wyłączności operacyjnej jest ważny?

Inwestorzy często inwestują w startupy nie tylko ze względu na pomysł, ale również ze względu na zespół. Pełne zaangażowanie kluczowych osób jest więc dla nich bardzo istotne. Nakaz wyłączności operacyjnej daje inwestorom pewność, że pomysłodawcy są w pełni zaangażowani w rozwój firmy, co zwiększa szanse na sukces całego przedsięwzięcia.

Vesting w startupie

Vesting to mechanizm polegający na stopniowym uwalnianiu udziałów pomysłodawców rozciągnięty w określonym czasie. Ma na celu zabezpieczenie interesów inwestorów, aby zapobiec sytuacji, w której pomysłodawcy opuszczają firmę wkrótce po otrzymaniu pełnego pakietu udziałów, lub po kilku miesiącach stwierdzą, że chcą zaangażować się w inny projekt lub po prostu zaprzestać działalności operacyjnej na rzecz spółki. Vesting zapewnia, że pomysłodawcy pozostaną zaangażowani w rozwój spółki przez ustalony okres. W Polsce, ze względów formalnoprawnych obowiązuje reverse-vesting.

Jak działa reverse-vesting?

Reverse-vesting w Polsce działa na zasadzie stopniowego nabywania pełni praw udziałowych do już posiadanych udziałów. Pomysłodawca objęty tą klauzulą posiada już udziały i w przypadku niespełnienia określonych warunków opisanych w umowie inwestycyjnej – udziały te są mu zabierane. Z punktu widzenia tej klauzuli istotne jest aby wskazać Cliff period, terminy i zasady „uwalniania udziałów”, szczegółowe warunki zdarzenia odejścia i mechanizmy działania przymusowego odkupu.

Dlaczego vesting jest ważny?

Vesting jest kluczowym mechanizmem motywacyjnym, który zapewnia, że pomysłodawcy pozostaną zaangażowani w rozwój firmy przez dłuższy czas, a projekt nie zostanie porzucony po krótkim czasie, a stopniowe przyznawanie pełni praw udziałowych motywuje pomysłodawców do ciągłej pracy na rzecz spółki. Wiedząc, że ich udziały są uwalniane stopniowo, pomysłodawcy mają silniejszą motywację, aby przyczynić się do rozwoju firmy.

Liquidation Preference umowa inwestycyjna

Jest to kolejna klauzula, która jest kluczowym elementem umowy inwestycyjnej i oznacza preferowane warunki wyjścia kapitałowego, który chroni interesy inwestorów. Zapewnia ona inwestorowi priorytet w odzyskaniu zainwestowanych środków w przypadku sprzedaży spółki lub jej likwidacji.

Jak działa klauzula liquidation preference?

Głównym celem tej klauzuli jest zagwarantowanie, że inwestor otrzyma minimalnie sumę zainwestowanych środków, zanim jakiekolwiek pozostałe środki zostaną podzielone między innych udziałowców. Oznacza to, że inwestor ma pierwszeństwo w odzyskaniu kapitału, niezależnie od struktury właścicielskiej spółki czy kwoty uzyskanej za sprzedaż firmy.

Dlaczego klauzula liquidation preference jest ważna?

Klauzula preferencji likwidacyjnej jest istotna, ponieważ minimalizuje ryzyko inwestora. Dzięki niej inwestor ma pewność, że w przypadku niepowodzenia biznesu, przynajmniej odzyska zainwestowany kapitał. Jest to szczególnie ważne w startupach, gdzie ryzyko niepowodzenia jest stosunkowo wysokie.Klauzula liquidation preference przyjmuje zazwyczaj jedną z trzech form:

• full participation liquidation preference – pełna kwota gwarantowana.
• capped / partial participation liquidation preference – kwota gwarantowana z ograniczeniem.
• non-participating liquidation preference – kwota gwarantowana przy likwidacji.

Lock-up

Jest to kluczowy element wielu umów inwestycyjnych, który zobowiązuje strony do niezbywania swoich udziałów przez określony czas. Jest to postanowienie korzystne zarówno dla inwestorów, jak i pomysłodawców, zapewniające stabilność i pewność w okresie wczesnego rozwoju spółki. Dla pomysłodawców klauzula lock-up stanowi zabezpieczenie, że inwestorzy nie wycofają się z inwestycji zbyt szybko i nie odsprzedadzą swoich udziałów innemu inwestorowi. Taka stabilność kapitału jest kluczowa na wczesnym etapie rozwoju firmy, kiedy każda zmiana w strukturze właścicielskiej może mieć poważne konsekwencje. Z perspektywy inwestora, lock-up zapewnia, że pomysłodawcy są zaangażowani i wierzą w swój projekt na tyle, że nie zdecydują się go porzucić w krótkim czasie. Dzięki temu inwestor ma większą pewność, że zespół założycielski jest oddany realizacji strategii i celów biznesowych, co zwiększa szanse na sukces przedsięwzięcia.

Prawa i obowiązki w umowie inwestycyjnej startupu

Prawa i obowiązki w umowie inwestycyjnej są kluczowe dla zapewnienia harmonijnej współpracy między inwestorami a pomysłodawcami. Jasno określone zasady pomagają uniknąć nieporozumień i konfliktów, umożliwiając obu stronom skupienie się na realizacji wspólnych celów. Dobrze skonstruowana umowa inwestycyjna jest fundamentem, na którym można budować trwałe i owocne partnerstwo, prowadzące do sukcesu startupu.

Prawa inwestora startupu

Prawo do informacji: Inwestorzy mają prawo do regularnego otrzymywania raportów finansowych i operacyjnych. Dzięki temu mogą monitorować kondycję finansową firmy i jej postępy w realizacji celów biznesowych.Prawo do udziału w decyzjach strategicznych: W zależności od ustaleń, inwestorzy mogą mieć prawo głosu w kluczowych decyzjach dotyczących działalności firmy, takich jak zmiany w zarządzie, nowe emisje akcji, fuzje i przejęcia, czy zmiana strategii biznesowej.

Obowiązki inwestora startupu

• Zobowiązanie finansowe: Inwestor musi dostarczyć uzgodnione środki finansowe w określonych terminach i zgodnie z warunkami umowy inwestycyjnej.
• Wsparcie i doradztwo: Inwestorzy często zobowiązują się do aktywnego wspierania startupu poprzez dostarczanie wiedzy eksperckiej, kontaktów biznesowych i doradztwa strategicznego.
• Prawa pomysłodawców i obowiązki (founderów)
• Zaangażowanie operacyjne: Pomysłodawcy aktywnie uczestniczą w zarządzaniu firmą i realizują jej cele biznesowe.
• Transparentność i raportowanie: Pomysłodawcy muszą regularnie dostarczać inwestorom aktualne informacje o stanie finansowym i operacyjnym firmy, co umożliwia inwestorom monitorowanie postępów.
• Zachowanie poufności: Pomysłodawcy są zobowiązani do zachowania poufności w odniesieniu do wrażliwych informacji biznesowych i strategii firmy, co chroni interesy wszystkich udziałowców.

Do dodatkowych postanowień, które znajdziesz w umowie inwestycyjnej należą:

• Warunki zatrudnienia założyciela
• Odpowiedzialność założycieli, czyli zapewnienia i oświadczenia
• Zakaz konkurencji dla założyciela
• Zakaz konkurencji dla inwestora (rzadziej spotykany)
• Klauzula anti-dilution

Jak negocjować umowę inwestycyjną w startupie?

Negocjowanie umowy inwestycyjnej w startupie to kluczowy etap rozwoju młodej firmy. Proces ten wymaga umiejętności i wiedzy zarówno od założycieli startupu, jak i od inwestorów. Istotne jest, aby obie strony były dobrze przygotowane i znały swoje priorytety.

Jak skutecznie negocjować umowę inwestycyjną w startupie:

1. Przygotowanie do negocjacji: Przed przystąpieniem do negocjacji, założyciele powinni dokładnie zrozumieć potrzeby i oczekiwania inwestorów. Warto stworzyć szczegółowy biznesplan i być gotowym na odpowiedzi na wszelkie pytania dotyczące strategii rozwoju firmy.
2. Elastyczność i kompromis: Obie strony muszą być gotowe do kompromisów. Negocjacje to proces, w którym należy znaleźć wspólny grunt, który zadowoli zarówno inwestorów, jak i założycieli.
3. Profesjonalne wsparcie: Warto skorzystać z usług profesjonalistów którzy mają doświadczenie w negocjowaniu umów inwestycyjnych.

Wyłączność negocjacji w umowie inwestycyjnej to ważny element, który gwarantuje, że w określonym czasie tylko jedna ze stron będzie mogła negocjować warunki inwestycji, co zwiększa szanse na osiągnięcie porozumienia.Warto podkreślić, że transparentność i otwartość w komunikacji budują zaufanie, fundament każdej udanej współpracy. Dobra komunikacja pozwala obu stronom lepiej zrozumieć swoje oczekiwania i potrzeby, co jest kluczowe dla osiągnięcia porozumienia.Przedsiębiorcy powinni również pamiętać o pewnej asymetrii w negocjacjach – inwestorzy często mają duże doświadczenie i wsparcie różnych specjalistów. Aby wyrównać szanse, warto mieć po swojej stronie kogoś doświadczonego, kto zna szczegóły umów inwestycyjnych i umów spółek, już na etapie rozmów.

Współczesna gospodarka opiera się na innowacjach technologicznych, które napędzają rozwój przemysłu informatycznego. W dynamicznie rozwijającej się branży technologii informacyjnych, prawa własności intelektualnej odgrywają bardzo istotną rolę w ochronie innowacji. Każdego dnia powstają nowe aplikacje, systemy oraz innowacyjne rozwiązania, które kształtują naszą rzeczywistość, przez co zapewnienie odpowiednich mechanizmów ochronnych dla twórców i firm stawiających na innowacyjność staje się nie tylko priorytetem, ale wręcz koniecznością. Prawa własności intelektualnej obejmują szerokie spektrum, od patentów na nowatorskie wynalazki, przez prawa autorskie chroniące oprogramowanie, po znaki towarowe zabezpieczające markę i renomę firm. Bez odpowiednich mechanizmów ochronnych, innowacyjne firmy mogłyby nie być w stanie czerpać pełnych korzyści z owoców swojej pracy, co mogłoby hamować postęp technologiczny.

Poznaj naszą ofertę:obsługa prawna IT

Co wchodzi w zakres praw własności intelektualnej dla programistów?

Własność intelektualna w odniesieniu do programistów to przede wszystkim prawa autorskie do programów komputerowych, ale też know-how, czy nawet wynalazki wspomagane komputerowo (sam program komputerowy jako taki już nie). Pamiętajmy, że kod źródłowy, algorytmy czy inne informacje techniczne mogą być chronione jako tajemnica przedsiębiorstwa. Jeżeli zaś będą utrwalone już w konkretnej postaci, również być może jako utwór w rozumieniu prawa autorskiego. Dodatkowo, w przypadku szczególnie oryginalnej nazwy np. aplikacji być może możliwa byłaby jej rejestracja jako znaku towarowego.

Programiści często korzystają z kombinacji różnych form ochrony własności intelektualnej, aby zapewnić kompleksową ochronę swoich produktów. Należy również pamiętać, jako programista, także o respektowaniu praw innych. Oznacza to, że należy być świadomym ograniczeń w korzystaniu z cudzych programów, bibliotek czy fragmentów kodu.

Prawa autorskie na oprogramowanie

Oprogramowanie komputerowe podlega ochronie prawnoautorskiej na podobnych zasadach jak utwory literackie. Kluczowe aspekty tej ochrony obejmują:

• zakres ochrony - np. prawo autorskie nie obejmuje ochrony idei i zasad będących podstawą programu, ale ochronie już mogą podlegać chociażby graficzne interfejsy użytkownika w aplikacjach,
• prawa majątkowe, które obejmuję prawo do zwielokrotniania programu, wprowadzania zmian oraz rozpowszechniania. Te prawa pozwalają twórcy kontrolować wykorzystanie i dystrybucję oprogramowania,
• licencjonowanie, czyli sytuacja, w której korzystanie z oprogramowania wymaga uzyskania licencji od uprawnionego podmiotu,
• ochrona prawna. Naruszenie praw autorskich do programu może skutkować odpowiedzialnością cywilną i karną,
• Bazy danych. W kontekście programów komputerowych możemy tez mówić o bazach danych, np. jako elemencie programu, jeśli stanowią integralną część jego struktury, albo jako odrębny przedmiot ochrony, jeśli spełniają kryteria twórczości lub są chronione prawem sui generis do baz danych.

Warto pamiętać, że ochrona prawnoautorska powstaje automatycznie w momencie stworzenia programu, bez konieczności rejestracji. Co ważne, dla skutecznego przeniesienia praw majątkowych wymagana jest forma pisemna umowy.

Pamiętajmy też, że ochrona programu komputerowego w świetle przepisów prawa autorskiego ma pewne praktyczne ograniczenia. Chociażby w zakresie braku ochrony prawnej funkcjonalności oprogramowania.

Ochrona własności intelektualnej w IT jest niezbędna dla zabezpieczenia innowacji i konkurencyjności na rynku.

Ważne jest nie tylko zapewnienie przeniesienia lub ochrony w umowach (w zależności od tego, po czyjej stronie jesteśmy), ale również ustalenie procedury w przypadku zakończenia umowy, wprowadzenie obowiązku zachowania poufności czy wprowadzenie zakazu konkurencji.

Licencje w branży IT są nieodzownym narzędziem ochrony praw własności intelektualnej, zapewniającym twórcom oprogramowania kontrolę nad sposobem korzystania z ich produktów. Np. licencje open source, umożliwiają swobodny dostęp do kodu źródłowego, co sprzyja innowacjom i współpracy w społeczności deweloperów. Decyzja o korzystaniu z rozwiązań open source może przynieść korzyści w postaci obniżenia kosztów i przyspieszenia rozwoju, choć może wiązać się również z pewnymi ograniczeniami, takimi jak konieczność udostępniania własnych modyfikacji. Z perspektywy biznesowej, odpowiednie umowy licencyjne mogą zwiększyć wartość produktów IT, minimalizować ryzyko prawne i wspierać innowacje poprzez jasno określone prawa i obowiązki stron.

Licencje open source

Licencje open source to specjalne rodzaje licencji, które zwykle pozwalają użytkownikom na swobodne korzystanie, modyfikowanie i rozpowszechnianie oprogramowania, choć zakres tych uprawnień lub też narzuconych nakazów może się różnić w zależności od konkretnej licencji. Głównym celem tych licencji jest wspieranie współpracy i dzielenie się wiedzą w społeczności programistów.

Licencje te, to często narzędzia wspierające rozwój oprogramowania w sposób otwarty i transparentny, które umożliwiają użytkownikom m.in. poprawianie programów i dostosowywanie ich do własnych potrzeb. Wybierając odpowiednią licencję open source, można korzystać z licznych korzyści płynących z tego modelu, jednocześnie wspierając społeczność programistyczną.

W przypadku licencji open source, kod źródłowy oprogramowania zwykle jest dostępny publicznie. Każdy może go zobaczyć, zmienić i udostępnić innym. Dzięki temu programy open source są często rozwijane przez wielu programistów na całym świecie, co prowadzi do szybszych usprawnień i napraw błędów. Ale też konkretny rodzaj licencji może pozwalać na pewien rodzaj kontroli nad dystrybucją kodu, wszystko zależy od tego jaką licencję wybierzesz dla projektu.

Zobacz więcej: czym jest licencja Open Source

Umowy licencyjne

Umowa licencyjna jest kluczowym narzędziem prawnym w branży technologii informacyjnych regulującym zasady korzystania z oprogramowania lub innych produktów stanowiących utwory. Dzięki umowie licencyjnej, twórcy i/lub właściciele praw autorskich mogą kontrolować sposób, w jaki ich produkty są używane przez innych, a dodatkowo zachowują możliwość udzielenia licencji również na rzecz innych podmiotów (w przypadku licencji niewyłącznej).

Umowa licencyjna to dokument, w którym właściciel praw autorskich (licencjodawca) udziela innej stronie (licencjobiorcy) prawa do korzystania z oprogramowania lub innego utworu zgodnie z określonymi warunkami. Umowa ta nie przenosi własności, a jedynie daje licencjobiorcy określone uprawnienia.

Umowy licencyjne mogą przyjmować różne formy w zależności od charakteru praw autorskich oraz celów biznesowych stron. Również w zależności od przyjętego kryterium podziału, rodzaje tych licencji mogą się różnić. Do najczęściej spotykanych rodzajów należą:

• Licencja wyłączna – licencjodawca udziela licencjobiorcy wyłącznego prawa do korzystania z utworu, rezygnując jednocześnie z możliwości udzielania identycznej licencji innym podmiotom.
• Licencja niewyłączna – licencjodawca może udzielić praw do korzystania z utworu kilku licencjobiorcom jednocześnie.
• Sublicencja – licencjobiorca może udzielać dalszych licencji innym podmiotom, zazwyczaj za zgodą licencjodawcy, która jest udzielana na piśmie pod rygorem nieważności.
• Licencja czasowa – licencja udzielana na określony czas.
• Licencja terytorialna – ogranicza prawa licencjobiorcy do korzystania z utworu na określonym obszarze geograficznym.
• Czy wspominane już wcześniej licencje open source

Aby umowa licencyjna była skuteczna i zrozumiała, powinna zawierać kilka kluczowych elementów:

• Definicje i zakres licencji – precyzyjne określenie, jakie prawa są udzielane oraz w jakim zakresie.
• Warunki finansowe – sposób wynagradzania licencjodawcy, np. poprzez opłaty licencyjne lub inne formy płatności, np. jednorazowa.
• Czas trwania umowy – określenie okresu obowiązywania licencji.
• Obowiązki i prawa stron – jasno sprecyzowane obowiązki i prawa zarówno licencjodawcy, jak i licencjobiorcy.
• Ograniczenia i wyłączenia – wszelkie ograniczenia dotyczące korzystania z utworu oraz wyłączenia odpowiedzialności.
• Kary umowne - określenie sankcji za naruszenie warunków umowy, które mają na celu zapewnienie przestrzegania postanowień umowy i ochronę interesów stron.
• Zasady rozwiązania umowy – procedury i warunki rozwiązania umowy przez którąkolwiek ze stron.
• Ochrona tajemnicy handlowej – zabezpieczenia dotyczące poufności.

Umowa licencyjna ma kluczowe znaczenie zarówno dla licencjodawcy, jak i licencjobiorcy. Dla licencjodawcy jest to sposób na monetyzację swoich innowacji, rozszerzenie rynku oraz budowanie współpracy z innymi podmiotami. Dla licencjobiorcy możliwość dostępu do cennych technologii i zasobów, które mogą znacząco przyczynić się do rozwoju jego działalności.

Ponadto, dobrze skonstruowana umowa licencyjna minimalizuje ryzyko sporów prawnych i nieporozumień, chroniąc interesy obu stron. W kontekście prawnym, umowa taka stanowi solidne narzędzie w egzekwowaniu praw własności intelektualnej oraz zapewnia przestrzeganie ustalonych warunków korzystania z IP.

Prawa własności przemysłowej

Prawo własności przemysłowej oraz prawo autorskie to dwa kluczowe filary systemu ochrony własności intelektualnej. Choć oba te obszary mają na celu ochronę twórczości intelektualnej, ich zastosowanie, zakres i mechanizmy ochrony znacznie się różnią. W sektorze IT, zrozumienie tych różnic jest kluczowe dla skutecznego zarządzania własnością intelektualną.

Prawo własności przemysłowej w IT

Prawo własności przemysłowej obejmuje ochronę wynalazków, znaków towarowych, wzorów przemysłowych oraz oznaczeń geograficznych. W kontekście IT, najważniejsze aspekty to patenty i znaki towarowe.

• Patenty: W sektorze IT patenty chronią innowacyjne rozwiązania techniczne, przy spełnieniu dodatkowych przesłanek. Uzyskanie patentu zapewnia wyłączne prawo do korzystania z wynalazku przez określony czas (zazwyczaj 20 lat). Aby otrzymać patent, wynalazek musi być nowy, posiadać poziom wynalazczy oraz być przemysłowo stosowalny.
• Znaki towarowe: Mogą to być znaki graficzne, słowne, ale też przestrzenne czy pozycyjne. Znaku pozwalają nam na identyfikację i odróżnienie towarów lub usług jednego przedsiębiorstwa od innych. W IT znaki towarowe są kluczowe dla budowania marki i rozpoznawalności produktów, takich jak nazwy oprogramowania czy firm.

Rejestracja znaku towarowego jest stosunkowo nieskomplikowana. Można jej dokonać online, a wybór zakresu ochrony może być krajowy (Urząd Patentowy RP), unijny (EUIPO) lub międzynarodowy (WIPO). Zarejestrowany znak towarowy zapewnia wyłączne prawo do jego komercyjnego używania w określonych klasach i na wybranym terytorium.

Zobacz więcej: rejestracja znaków towarowych w startupie

• Wzory przemysłowe: chronią estetyczny wygląd produktu, czyli jego kształt, wzór, kolorystykę i inne cechy wizualne. W sektorze IT, wzory przemysłowe mogą dotyczyć wyglądu urządzeń elektronicznych, interfejsów użytkownika, ikon aplikacji i innych elementów graficznych.

Kluczowe różnice między prawem własności przemysłowej a prawem autorskim

• Przedmiot ochrony: Prawo autorskie chroni utwory będące przejawem działalności twórczej o indywidualnym charakterze, takie jak dzieła literackie, muzyczne, plastyczne, fotograficzne, audiowizualne oraz programy komputerowe. Z kolei, prawo własności przemysłowej obejmuje ochroną wynalazki, wzory użytkowe, wzory przemysłowe, znaki towarowe, oznaczenia geograficzne i topografie układów scalonych
• Procedura uzyskiwania ochrony: Ochrona w ramach prawa własności przemysłowej (patenty, znaki towarowe) wymaga formalnej rejestracji i spełnienia określonych kryteriów, takich jak nowość czy poziom wynalazczy. Z kolei prawo autorskie chroni utwory oraz twórców z mocy prawa od momentu ich stworzenia, bez konieczności rejestracji.
• Zakres ochrony: Prawo autorskie chroni formę wyrażenia utworu, ale nie idee czy koncepcje. Prawo własności przemysłowej może chronić zarówno formę, jak i funkcjonalność (np. w przypadku wynalazków).

Naruszenie praw autorskich

Naruszenie praw autorskich ma miejsce, gdy ktoś bez zezwolenia wykorzystuje utwór chroniony prawami autorskimi, do którego prawa posiada inna osoba lub podmiot. W sektorze IT naruszenia te mogą dotyczyć różnych elementów i zakresu, przykładowo:

• Piractwo oprogramowania, czyli nieautoryzowane kopiowanie, pobieranie i dystrybucja oprogramowania bez odpowiednich licencji to najczęstsza forma naruszenia praw autorskich w IT. Może obejmować zarówno pobieranie z nielegalnych źródeł, jak i dystrybucję tzw. pirackich kopii.
• Nieautoryzowane użycie licencji, czyli używanie oprogramowania na większej liczbie urządzeń niż jest to dozwolone przez licencję jest także formą naruszenia praw autorskich.
• Wykorzystanie kodu open source bez zgodności z licencją, czyli korzystanie z niego bez przestrzegania warunków wybranej licencji (np. GPL, MIT), co może prowadzić do naruszenia.
• Naruszenie praw do interfejsów użytkownika, czyli bezprawne kopiowanie designu lub wyglądu interfejsów użytkownika, w tym ikon, układów stron czy elementów graficznych, narusza prawa autorskie twórców tych interfejsów, jeżeli te elementy faktycznie mogą stanowić utwór w rozumieniu prawa autorskiego.
• Naruszenie praw do baz danych, czyli nieautoryzowane kopiowanie i wykorzystywanie baz danych: Tworzenie kopii baz danych lub ich części bez zgody właściciela praw autorskich jest również naruszeniem.

Jak skutecznie chronić własność intelektualną w firmie IT?

Ochrona własności intelektualnej w firmie IT to złożony proces, który wymaga zastosowania różnych narzędzi prawnych oraz strategii zarządzania. Patenty, prawa autorskie, znaki towarowe oraz tajemnice handlowe – o których już wspominaliśmy wcześniej stanowią fundamenty skutecznej ochrony innowacji i kreacji intelektualnych.

Kluczowym elementem jest również zarządzanie ryzykiem IP, które obejmuje:

• Szkolenia pracowników: Edukowanie pracowników na temat znaczenia ochrony IP oraz zasad postępowania z poufnymi informacjami jest kluczowe dla minimalizacji ryzyka naruszeń. Regularne szkolenia i aktualizacje mogą pomóc w utrzymaniu wysokiego poziomu świadomości wśród zespołu.
• Umowy o zachowaniu poufności (NDA): Pracownicy, partnerzy biznesowi i inni współpracownicy powinni podpisywać umowy NDA, które zobowiązują ich do zachowania poufności w odniesieniu do informacji chronionych tajemnicą handlową.
• Polityka dotycząca praw autorskich: Firmy powinny mieć jasno określoną politykę dotyczącą praw autorskich, która reguluje kwestie związane z tworzeniem i wykorzystywaniem materiałów chronionych prawami autorskimi w firmie.
• Monitorowanie naruszeń: Regularne monitorowanie rynku i działań konkurencji pozwala na szybkie wykrywanie potencjalnych naruszeń IP. Wykorzystanie narzędzi do monitorowania znaków towarowych i patentów może ułatwić ten proces.
• Egzekwowanie praw: W przypadku naruszenia własności intelektualnej ważne jest, aby działać szybko i zdecydowanie. Może to obejmować wysyłanie pism ostrzegawczych, prowadzenie negocjacji w celu rozwiązania sporu lub, w ostateczności, podejmowanie działań prawnych. Współpraca z doświadczonymi specjalistami może znacząco zwiększyć skuteczność ochrony własności intelektualnej. Pomogą oni w procesach rejestracji, monitorowania i egzekwowania praw IP.

Tylko kompleksowe podejście do ochrony własności intelektualnej pozwoli firmom IT na efektywne zabezpieczenie swoich kluczowych aktywów i osiągnięcie sukcesu na konkurencyjnym rynku

Jakie są konsekwencje naruszenia praw własności intelektualnej w IT?

Naruszenie praw własności intelektualnej może prowadzić do poważnych konsekwencji, takich jak:

• Straty Finansowe: Naruszenia praw własności intelektualnej mogą prowadzić do ogromnych strat finansowych dla firm. Straty te wynikają z utraty przychodów ze sprzedaży, kosztów związanych z procesami sądowymi oraz utraty wartości marki.
• Zmniejszenie Inwestycji w Badania i Rozwój: Firmy technologiczne inwestują znaczne środki w badania i rozwój (B+R). Naruszenia PWI mogą zniechęcać do takich inwestycji, ponieważ firmy mogą obawiać się, że ich innowacje zostaną szybko skopiowane bez odpowiedniej rekompensaty finansowej. W efekcie może to prowadzić do spowolnienia tempa innowacji i postępu technologicznego.
• Koszty Ochrony: Firmy muszą inwestować znaczne środki w ochronę swoich praw własności intelektualnej. Obejmuje to zarówno koszty prawne, jak i koszty związane z technologicznymi środkami zabezpieczającymi przed piractwem i nieautoryzowanym dostępem. Te wydatki mogą obciążać budżety firm, szczególnie małych i średnich przedsiębiorstw.
• Odpowiedzialność karna: W niektórych przypadkach, szczególnie przy dużej skali naruszeń, mogą zostać nałożone sankcje karne, w tym grzywny, kary ograniczenia wolności, a nawet pozbawienia wolności.
• Utrata Zaufania: Zaufanie konsumentów do firm technologicznych jest kluczowe. Naruszenia PWI mogą prowadzić do utraty zaufania, szczególnie gdy użytkownicy końcowi stają się ofiarami pirackiego oprogramowania zawierającego złośliwe oprogramowanie. Takie sytuacje mogą obniżyć wiarygodność marki i zniechęcać klientów do korzystania z jej produktów w przyszłości.

Cena otwarcia fundacji rodzinnej

Koszty początkowe związane z utworzeniem fundacji rodzinnej zgodnie z UoFR, opłata stała, którą pobiera się od zgłoszenia fundacji rodzinnej do rejestru fundacji rodzinnych wynosi 500 zł. Przy czym należy pamiętać, że jeżeli wniosek o rejestrację fundacji rodzinnej w rejestrze fundacji rodzinnych będzie składany przez pełnomocnika, wówczas należy mieć na uwadze konieczność poniesienia opłaty skarbowej od pełnomocnictwa w kwocie 17 zł.Szacunkowy budżet na założenie fundacji rodzinnej powinien uwzględniać nie tylko koszty prawników i doradców, ale także inne potencjalne wydatki, takie jak opłaty rejestracyjne, koszty administracyjne oraz ewentualne opłaty notarialne. Planowanie budżetu na założenie fundacji rodzinnej jest kluczowym krokiem, który pomoże uniknąć nieprzewidzianych wydatków i zapewni płynny proces tworzenia fundacji.W kontekście kosztów założenia fundacji rodzinnej, warto podkreślić, że wartość mienia wnoszonego na fundusz założycielski nie może być niższa niż 100 000 zł. Jest to minimalna kwota wymagana przez prawo, aby fundacja rodzinna mogła zostać utworzona. Co więcej, zgodnie z ustawą, w przypadku ustanowienia fundacji rodzinnej w akcie założycielskim, wniesienie funduszu założycielskiego musi nastąpić przed wpisaniem fundacji do rejestru fundacji rodzinnych. Oznacza to, że przed formalnym zarejestrowaniem fundacji, konieczne jest wniesienie odpowiedniego wkładu majątkowego, który stanowi podstawę jej działalności.Kolejnym obowiązkowym kosztem, który pojawia się przy rejestracji fundacji rodzinnej jest opłata w wysokości 30 zł od każdego wniosku do Krajowego Rejestru Karnego w celu wydania zaświadczenia o niekaralności każdej osoby, która ma zostać członkiem zarządu lub rady nadzorczej fundacji rodzinnej.Ponadto trzeba pamiętać, że jeżeli wniosek o rejestrację czy też wniosek o wydanie zaświadczenia z Krajowego Rejestru Karnego, będzie składany do sądu przez pełnomocnika, wówczas powstanie konieczność uiszczenia opłaty skarbowej od pełnomocnictwa.

Sprawdź również: fundacja rodzinna doradztwo

Opłaty za zakładanie fundacji rodzinnej

Poza opłatami związanymi z samą rejestracją fundacji rodzinnej należy liczyć się z kosztami wynikającymi ze sporządzeniem aktu notarialnego czy testamentu. Koszty te jednak są ograniczane poprzez maksymalne stawki taksy notarialnej.Procedura zakładania fundacji rodzinnej pozostawia fundatorowi swobodę w określaniu, w jaki sposób fundacja rodzinna będzie funkcjonować, pozwalając na szczegółowe określenie zależności pomiędzy organami fundacji rodzinnej, a nawet wyznaczyć kierunek przyszłych inwestycji.

Koszty formalności przy tworzeniu fundacji rodzinnej

W celu utworzenia fundacji rodzinnej, w pierwszej kolejności należy złożyć oświadczenie o ustanowieniu fundacji rodzinnej, które zamieszcza się w akcie założycielskim lub w testamencie. Oba wyżej wymienione dokumenty należy sporządzić w formie aktu notarialnego.

Opłaty notarialne i administracyjne przy zakładaniu fundacji rodzinnej

Kolejnym krokiem jest przygotowanie, również w akcie notarialnym, statutu fundacji rodzinnej, który określa zasady funkcjonowania tego podmiotu. Ustalenie treści statutu należy wyłącznie do fundatora (lub fundatorów – jeżeli jest więcej niż jeden), a przygotowując ten dokument należy zadbać o to, by znalazły się w nim wymagane ustawą elementy.Jeśli chodzi o koszty związane z sporządzeniem aktu założycielskiego jak i statutu, to obecnie obserwuje się dwie praktyki stosowane przez notariuszy.Pierwsza z nich polega na przygotowaniu przez notariusza aktu założycielskiego i statutu w jednym akcie notarialnym, co wiąże się z zapłatą jednej taksy notarialnej. Druga praktyka przyjęta przez notariuszy polega na traktowaniu obu dokumentów jako oddzielne przez co w takim wypadku jesteśmy obciążeni podwójną opłatą notarialną.Przy wyliczaniu taksy notarialnej, należy wziąć pod uwagę dwie kwestie:

• Notariusz, ustalając wysokość pobieranych opłat, działa na podstawie rozporządzenia w którym zostały wskazane maksymalne stawki, jakie notariusz może pobrać z tytułu prowadzonych czynności notarialnych. Co do zasady wysokość opłaty notarialnej jest uzależniona od wartości dokonywanej czynności, tj. np. uchwalenia statutu fundacji rodzinnej.
• Fundator zobowiązany jest wnieść do fundacji rodzinnej mienie na pokrycie funduszu założycielskiego o wartości określonej w statucie.

• Podatek od towarów i usług VAT (stawka 23% pobierana od opłaty za wypis aktu notarialnego).

Natomiast, jeżeli notariusz nie przygotuje aktu założycielskiego i statutu fundacji rodzinnej w jednym dokumencie, należy przygotować się na konieczność poniesienia dwóch opłat, które łącznie, przy założeniu wniesienia funduszu założycielskiego w wysokości 100.000 zł, mogą wynieść nawet do 3.000 zł.

Koszty prawnicze i doradcze związane z tworzeniem fundacji rodzinnej

Koszty prawnicze i doradcze związane z tworzeniem fundacji rodzinnej mogą różnić się w zależności od wielu czynników, takich jak zakres potrzebnej pomocy prawnej, lokalizacja, rozmiar i cel fundacji, jak również złożoność jej struktury prawnej. Tworzenie statutu, który spełnia wymogi prawne i jednocześnie odzwierciedla cele fundacji, jest kluczowym elementem, który może wymagać wsparcia doświadczonych prawników i doradców. Ustanowienie fundacji rodzinnej może wiązać się z koniecznością skonsultowania się z doradcą podatkowym, aby zoptymalizować korzyści podatkowe wynikające z jej działalności.

W dynamicznym świecie startupów, ochrona własności intelektualnej jest kluczowa dla zapewnienia konkurencyjności i zabezpieczenia innowacji. Poniżej przedstawiamy, jak młode firmy mogą skutecznie chronić swoje patenty, znaki towarowe, tajemnice handlowe oraz prawa autorskie.

Sprawdź również:obsługa prawna startup

Jak chronić patenty w startupie?

Chociaż to częste pytanie zadawane przez startupy to pamiętajmy, że ochronie podlega de facto wynalazek (nie patent) i to on może podlegać ochronie patentowej (przy spełnieniu odpowiednich warunków i przesłanek), To na tym polega więc, potocznie też nazywane „patentowanie innowacji”. W związku z tym, w odniesieniu do wynalazków to, na co warto zwrócić uwagę to:

• Ochrona formalna, a więc rejestracja patentowa. Jeżeli jesteś zainteresowany opatentowaniem wynalazku to oczywiście w pierwszej kolejności należy sprawdzić czy nasze rozwiązanie może być w ogóle chronione w ten sposób. Dochodzi do tego procedura zapoznania się ze stanem techniki, następnie odpowiednia procedura zgłoszeniowa wynalazku. Sama dokumentacja zgłoszeniowa jest też z pewnością zdecydowanie obszerniejsza i bardziej skomplikowana niż ta, w przypadku rejestracji znaku towarowego (m.in. opis, zastrzeżenia patentowe, skrót opisu, rysunki etc.). Patent chroni wynalazek, dając wyłączność na jego korzystanie przez określony czas w sposób zarobkowy na terytorium danego państwa lub państw. Patent udzielany jest na wynalazki, które posiadają zdolność patentową. Mowa tutaj o określonych przesłankach, które muszę zostać spełnione: nowość, poziom wynalazczy oraz przemysłowa stosowalność.
• Monitorowanie rynku. Bądź na bieżąco z trendami rynkowymi i monitoruj potencjalne naruszenia, aby szybko reagować na nielegalne użycie twoich patentów.
• Współpraca z ekspertami. Zatrudnij doświadczonych prawników specjalizujących się w prawie własności intelektualnej, aby mieć pewność, że wszystkie formalności są odpowiednio zabezpieczone.

Pamiętajmy też, że w niektórych przypadkach rozsądniej jest zachować nasze rozwiązanie w tajemnicy jako know-how naszego startupu.

Znaki towarowe dla startupów

Znaki towarowe to nie tylko logo czy nazwa firmy. Mogą to być znaki graficzne, słowne, ale też przestrzenne, pozycyjne, stanowiące deseń etc. Znaki towarowe mogą chronić identyfikację produktu lub usługi, zapewniając, że zarejestrowany znak, czyli np. logo nie zostanie wykorzystane przez konkurencję. Ochrona znaku towarowego jest kluczowa dla budowania marki i rozpoznawalności na rynku, ale też dla zabezpieczenia kradzieży znaku.

Rejestracja znaku towarowego

Proces rejestracji znaku towarowego jest stosunkowo prosty. Można to zrobić online i w zależności od wybranego zakresu ochrony może to być krajowy (Urząd Patentowy RP), unijny (EUIPO) lub międzynarodowy (WIPO). Zarejestrowany znak towarowy daje wyłączne prawo do jego używania w celach komercyjnych w odniesieniu do zastrzeżonych klas i terytorium.

Strategie ochrony tajemnic handlowych w startupach

Tajemnice handlowe to po prostu tajemnice przedsiębiorstwa i na potrzeby niniejszego artykułu nie wyjaśniamy definicji (która wynika z ustawy o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji), ale skupimy się na tym, w jaki sposób można zabezpieczyć takie tajemnice w startupie. Należy bowiem pamiętać, że to na startupie jako przedsiębiorcy ciąży obowiązek podjęcia odpowiednich kroków celem zabezpieczenia takiej tajemnicy.

Ochrona know-how

Know-how to zwykle zbiór informacji technicznych lub technologicznych, zasad organizacji i zarządzania, które nie są publicznie dostępne, a które stanowią istotną wartość dla przedsiębiorstwa i zostały przez nie wypracowane, często odnosi się również do takiego pojęcia jak pakiet nieopatentowanych informacji praktycznych. Jako, że know-how, w tym pomysły same w sobie nie mogą podlegać ochronie prawnoautorskiej, czy zgłoszeniu w urzędzie patentowym jako np. znak towarowy, warto zwrócić uwagę jak w inny sposób można skupić się na jego ochronie. Ochrona taka powinna obejmować:

• Fizyczną ochronę. Ustalenie zasad dostępu i stworzenie fizycznych zabezpieczeń do niektórych pomieszczeń, dokumentów, urządzeń czy materiałów, które zawierają nasz know-how.
• Techniczną ochronę. Ustalenie właściwych sposobów dostępu, takich jak hasła, kodowanie, odpowiednie oprogramowanie.
• Formalną ochronę. Tworzenie odpowiednich procedur dostępu wewnątrz startupu, zawieranie umów o poufności, które będą taki know-how obejmowały, wprowadzanie zakazów konkurencji z pracownikami, współpracownikami i kontrahentami etc.

Zabezpieczanie praw autorskich w nowych przedsiębiorstwach

Ochrona praw autorskich może obejmować utwory takie jak oprogramowanie, dokumentacja techniczna, materiały marketingowe czy inne twórcze efekty prac. Kluczowe jest zapewnienie, że wszystkie utwory są prawidłowo chronione i że prawa autorskie należą do firmy, a nie jej pracowników czy współpracowników czy nawet członków zarządu.

Prawa autorskie do oprogramowania

W startupach, które bazują na rozwiązaniach w postaci programów komputerowych, ochrona praw autorskich do oprogramowania jest niezwykle istotna. Ważne jest nie tylko zapewnienie w umowach z pracownikami czy podwykonawcami przeniesienia praw autorskich do tworzonego oprogramowania, ale również ustalenie procedury w przypadku zakończenia umowy, wprowadzenie obowiązku zachowania poufności czy wspomniany już zakaz konkurencji.

Umowy o zachowaniu poufności (NDA)

Umowy NDA (Non-Disclosure Agreement) są podstawowym narzędziem ochrony tajemnic handlowych i własności intelektualnej. Powinny być one stosowane w relacjach z inwestorami, partnerami biznesowymi, a także pracownikami i podwykonawcami. NDA powinno precyzować, jakie informacje są objęte poufnością oraz jakie są konsekwencje ich nieautoryzowanego ujawnienia. Taka umowa może być jedynym dowodem na to, że konkretna informacja, którą chcemy traktować jako poufną, została przekazana.

Podsumowanie

Ochrona własności intelektualnej w startupach jest procesem złożonym, wymagającym przemyślanej strategii i konsekwentnych działań. Patenty, znaki towarowe, prawa autorskie oraz tajemnice handlowe stanowią fundament zabezpieczenia innowacji i budowania przewagi konkurencyjnej. Inwestowanie w odpowiednie narzędzia prawne oraz procedury jest kluczowe dla ochrony unikalnych rozwiązań i zasobów intelektualnych startupu.

Transfer technologii stanowi kluczowy element prowadzenia działalności gospodarczej oraz doskonalenia procesów produkcyjnych. W dzisiejszych czasach, kiedy postęp technologiczny jest tak szybki, wielu przedsiębiorców decyduje się na zaangażowanie w transfer wiedzy i technologii, co pozwala na osiąganie przewagi konkurencyjnej wobec innych. Dlatego też odpowiedni wybór strategii ochrony własności intelektualnej powinien ułatwić taki transfer.

Sprawdź również:obsługa prawna startupów

Kluczowe elementy umowy transferu technologii

Kwestie, które należy uwzględniać są w dużej mierze zależne od tego m.in. czy korzystając z zewnętrznego wykonawcy/dostawcy technologii prowadzimy jednocześnie swoje prace, czy tylko opieramy się na zewnętrznym źródle. W każdym razie, elementy, które tak naprawdę powinny zostać uwzględnione przy transferze technologii, a tym samym umowach to:

1. Określenie celu (umowy). Przed zawarciem umowy należy określić cel i sposób zarządzania technologią. Czy celem jest wprowadzenie innowacji, jej rozwój, czy po prostu korzystanie z danej technologii etc. Od tego zależy wybór odpowiedniego typu umowy.
2. Typ umowy. Rodzaj umowy zależy od zdefiniowanego celu. Możemy tutaj mieć umowę o przeniesieniu praw, o wspólności takiego prawa, umowę licencyjną czy po prostu umowę o dokonanie innowacji lub jej wdrożenie, która oczywiście również reguluje kwestię praw własności intelektualnej.
3. Specyfikacja problemów i regulacja ryzyk. Bardzo ważne jest, aby umowa szczegółowo opisywała potencjalne problemy i zawierała klauzule dotyczące zarządzania ryzykiem. Strony powinny przewidzieć różne scenariusze i określić, jak będą postępować w przypadku ich wystąpienia, w szczególności warto pamiętać o postępowaniu w sytuacji zakończenia umowy na każdym etapie.
4. Zabezpieczenie praw własności intelektualnej. Fundamentalnym krokiem jest dokładne określenie i zabezpieczenie praw własności intelektualnej. Należy jasno zdefiniować, jakie konkretne prawa są przedmiotem umowy, w tym patenty, prawa autorskie, znaki towarowe, tajemnice handlowe oraz know-how, kto i na jakich zasadach ma do nich jakie prawa.
5. Przekazanie praw. Może przybierać różne formy — od licencji po całkowite przeniesienie własności. Ważne jest, aby ustalić zakres przekazanych praw, pola eksploatacji, jak również ewentualne ograniczenia (np. terytorialne czy czasowe).
6. Eksploatacja. Oprócz samego przekazania praw, umowa powinna regulować pola eksploatacji technologii. To oznacza obszary, na jakich technologia może być wykorzystywana, jeżeli mówimy o licencji to czy jest udzielona sublicencja etc.
7. Rozliczenie. W zależności od rodzaju umowy te zasady rozliczenia mogą przyjąć postać jednorazowego wynagrodzenia, ale też niekiedy opłat licencyjnych. Oczywiście ważne jest, żeby podkreślić co się w takim wynagrodzeniu zawiera, w szczególności czy również przeniesione prawa lub udzielona licencja.

Prawa autorskie w umowie transferu technologii

Jak widać z powyższego, prawa autorskie odgrywają kluczową rolę w umowach transferu technologii. Umowa powinna precyzyjnie określać, jakie prawa są tworzone/przekazywane, na jakich polach będziemy mieli możliwość korzystania z nich, czy są jakieś inne obostrzenia lub wyłączenia, i przede wszystkim jak nastąpi rozliczenie, w tym jaki sposób będą rozliczane ewentualne dochody z eksploatacji tych praw - co jest szczególnie istotne w przypadku twórczości o potencjalnie wysokim zysku komercyjnym. Nie zapominajmy też o tym, że przy przeniesieniu autorskich praw majątkowych czy licencji wyłącznej konieczne jest zawarcie umowy w formie pisemnej (!).

Negocjowanie umowy transferu technologii

Negocjowanie umowy transferu technologii wymaga nie tylko dogłębnej wiedzy technicznej, ale także umiejętności negocjacyjnych i prawnych. Ważne jest, aby obie strony umowy miały wspólne zrozumienie wartości przekazywanej technologii oraz jasne oczekiwania co do jej dalszego wykorzystania.

Podczas negocjacji kluczowe jest ustalenie uczciwej ceny za transfer technologii, która odzwierciedla jej wartość rynkową oraz potencjał zysku. Negocjacje powinny również skupić się na ustaleniu solidnych podstaw dla przyszłej współpracy, co może obejmować wsparcie techniczne, szkolenia oraz aktualizacje technologii.

Podsumowując, transfer technologii zwykle poprzedzony jest odpowiednim wyborem strategii w zakresie własności intelektualnej. Nie bez znaczenia pozostaje też to, czy mamy do czynienia z przedsiębiorstwem, które pozyskuje technologię wyłącznie z „zewnątrz”, czy zakupuje licencje i wdraża technologie jednocześnie prowadząc swoje prace b

Wraz z szybkim tempem rozwoju systemów sztucznej inteligencji (AI) pojawiają się istotne pytania dotyczące odpowiedzialności: kto odpowiada za szkody wyrządzone przez AI, czy można ubezpieczyć się od szkód wyrządzonych przez AI? Aspekty te, omawiamy oczywiście mając na względzie podejście UE.

Przede wszystkim podkreśla się, że nie ma potrzeby weryfikacji dobrze działających systemów odpowiedzialności i to przede wszystkim autonomiczne i skomplikowane systemy AI stanowią wyzwanie dla obowiązujących przepisów. Nie jest konieczne nadawanie systemom AI osobowości prawnej, ale złożoność tych technologii może utrudniać przypisanie odpowiedzialności, co można rozwiązać, rozszerzając odpowiedzialność na osoby zaangażowane w cały łańcuch wartości. Ponadto, dochodzą różnice między istniejącymi w poszczególnych państwach członkowskich przepisami w zakresie odpowiedzialności cywilnej. Dyrektywa w sprawie odpowiedzialności za produkty z pewnością wymaga przeglądu i dostosowania do cyfrowego świata, aby zapewnić ochronę konsumentów i pewność prawa w kontekście szkód wyrządzonych przez AI.

Poznaj naszą ofertę:prawnik AI - obsługa prawna LawMore

Prawne aspekty szkód wyrządzonych przez sztuczną inteligencję

Prawne aspekty szkód wyrządzonych przez sztuczną inteligencję mogą obejmować kwestie związane z samym rodzajem szkody (czy będzie ona majątkowa czy nie), czy z przyczyną. Szkody mogą być wynikiem działania człowieka korzystającego z AI jako narzędzia lub mogą wystąpić bez jego bezpośredniego udziału – np. autonomiczny pojazd. Dodatkowo uważa się za stosowne, by skupić się na roszczeniach w ramach odpowiedzialności cywilnej operatora systemu AI jako podmiotu mającego kontrolę nad ryzykiem związanym z takim systemem (co jest porównywalne z ryzykiem kontrolowanym przez właściciela pojazdu). I tak, AI Act opiera się na założeniu, że mogą wystąpić różne rodzaju ryzyka AI (od najbardziej niebezpiecznych systemów po ryzyko minimalne, a właściwie jego brak).

Ubezpieczenie szkód związanych z AI

Pokrycie zobowiązań z tytułu odpowiedzialności jest kluczowe dla sukcesu nowych technologii, produktów i usług oraz budowania zaufania społeczeństwa do tych technologii. Ważne jest, aby społeczeństwo mogło zaufać nowym technologiom, wiedząc, że istnieją solidne zabezpieczenia i odpowiednie regulacje chroniące przed potencjalnymi szkodami. Systemy regulacyjne muszą nie tylko wspierać korzyści oferowane przez AI, ale także zapewniać, że osoby poszkodowane mogą dochodzić swoich roszczeń. Zaznacza się, że to wskazani operatorzy systemów AI obarczonych wysokim ryzykiem powinni posiadać ubezpieczenie od odpowiedzialności cywilnej.

Regulacje prawne dotyczące szkód AI

W Unii Europejskiej trwają prace nad harmonizacją przepisów dotyczących AI, co ma na celu stworzenie spójnych i przejrzystych ram prawnych. Oczywiście chodzi tutaj przede wszystkim o wspominany już AI Act. Parlament Europejski priorytetowo traktuje zapewnienie, aby systemy sztucznej inteligencji w UE były przede wszystkim bezpieczne, przejrzyste, identyfikowalne, niedyskryminujące i przyjazne dla środowiska, z nadzorem ludzkim zapobiegającym szkodliwym skutkom. Pamiętając przy tym, że przepisy dotyczące AI mają jednocześnie wspierać innowacyjność, przy jednoczesnym zachowaniu standardów etycznych i bezpieczeństwa.

Kwestie etyczne AI

Oprócz aspektów prawnych, kwestie etyczne AI odgrywają kluczową rolę w debacie m.in. na temat odpowiedzialności za szkody wyrządzone przez AI. Etyczne zarządzanie AI wymaga uwzględnienia takich wartości jak przejrzystość, sprawiedliwość, odpowiedzialność i poszanowanie praw człowieka. Kwestie etyczne AI obejmują również dylematy związane z autonomią systemów AI oraz ich wpływem na społeczeństwo.

Bezpieczeństwo technologii AI

Bezpieczeństwo technologii AI to kolejny istotny element, który należy uwzględnić w kontekście odpowiedzialności za szkody. Zapewnienie, że systemy AI są bezpieczne i wolne od błędów, jest kluczowe dla minimalizacji ryzyka. Wymaga to m.in. odpowiednich testów, certyfikacji oraz ciągłego monitorowania i aktualizacji systemów AI.

Sztuczna inteligencja a prawo

Sztuczna inteligencja a prawo to obszar, który dynamicznie się rozwija. Integracja AI z systemem prawnym wymaga przede wszystkim nowego podejścia do wielu tradycyjnych i już funkcjonujących koncepcji prawnych. Sztuczna inteligencja a prawo to nie tylko regulacje dotyczące odpowiedzialności za szkody, ale także przepisy dotyczące ochrony danych, prywatności czy bezpieczeństwa cybernetycznego.

Zagrożenia związane z AI

Potencjalne zagrożenia obejmują nie tylko szkody fizyczne czy majątkowe, ale także kwestie takie jak dyskryminacja algorytmiczna, manipulacja opinią publiczną czy utrata miejsc pracy.

W szczególności mogą się sprowadzać do naruszenia prywatności, ataków cybernetycznych (które zresztą już mają miejsce nie tylko w związku z AI). Dlatego też, kluczowa jest identyfikacja i zarządzanie tymi zagrożeniami dla zapewnienia, że rozwój AI przyniesie korzyści społeczeństwu, minimalizując jednocześnie ryzyko związane z tą technologią.

Pamiętajmy, że AI niesie ze sobą również ogromne korzyści. Systemy AI mogą znacząco zwiększyć produktywność, automatyzując rutynowe zadania i pozwalając ludziom skupić się na bardziej kreatywnych i satysfakcjonujących aspektach pracy. Mogą one zaoszczędzić cenny czas, umożliwiając nam poświęcenie go na rozwój osobisty, relacje międzyludzkie czy realizację pasji. W efekcie, AI ma potencjał nie tylko do transformacji naszego sposobu pracy, ale także do poprawy jakości życia poprzez stworzenie nowych możliwości i uwolnienie ludzkiego potencjału.

Przeczytaj również:pierwszy w Polsce e-book o aspektach prawnych generatywnej AI

Mamy przyjemność poinformować, że 10 czerwca miała miejsce konferencja Horizon CEE’24. Partner naszej kancelarii – Paula Pul, miała zaszczyt uczestniczyć w debacie pt. "Równouprawnienie: Czy jesteśmy na drodze do równości?". Debata dotyczyła równouprawnienia płci – tematu, który w biznesie nadal pozostaje dużym wyzwaniem. Dyskusja ta skupiła się na przeszkodach, jakie nadal napotykają kobiety w środowisku zawodowym i społecznym. Podkreślono, że pomimo wieloletnich dyskusji i szkoleń, równość płci w biznesie postępuje zbyt wolno, co potwierdza raport Global Gender Gap, wskazujący, że zniwelowanie globalnej różnicy między płciami może zająć aż 132 lata.

Horizon CEE’24 to strategiczne wydarzenie w 2024 r., które koncentruje się na kluczowych wyzwaniach stojących przed Polską dotyczących biznesu, gospodarki, technologii, pozycji w UE oraz bezpieczeństwa geopolitycznego. W ramach tego wielowymiarowego wydarzenia liderzy polskiego i światowego biznesu, polityki wraz z ekspertami i czołowymi reprezentantami świata nauki będą debatować na tematy strategiczne związane z przyszłością rozwoju Polski w najbliższych dziesięcioleciach.

Horizon CEE’24 to miejsce, gdzie rewolucyjne idee przenikają się, inspirując do refleksji nad przyszłością organizacji w świetle nowych technologii, niestabilności otoczenia biznesowego, zielonej rewolucji, inteligentnych miast, ewolucji kultury, cyfrowej transformacji, równouprawnienia w biznesie oraz wpływu zmian pokoleniowych na kształtowanie nowoczesnych środowisk pracy.

Horizon CEE’24 to także platforma, gdzie idee i strategie łączą się, tworząc wizję przyszłości, a uczestnicy prognozują, jaką drogą podążą liderzy w erze niepokoju i dynamicznych zmian. To nie tylko przestrzeń do debaty, ale także pole inspiracji do kształtowania nowoczesnych modeli oraz adaptacji do nowej rzeczywistości.

Pułapki umowy B2B:

• Brak ochrony pracowniczej: Pracując na umowie B2B, nie korzystasz z ochrony, jaką zapewnia Kodeks Pracy, w tym m.in. urlopy, odprawy, czy ograniczenia odpowiedzialności za szkody. To oznacza większe ryzyko i mniejsze bezpieczeństwo socjalne.
• Kwestie podatkowe i ubezpieczeniowe: Wybierając samozatrudnienie, często można natrafić na ograniczenia w dostępie do preferencyjnych form opodatkowania (np. podatek liniowy, ryczałt), szczególnie jeśli twoje usługi są świadczone na rzecz obecnego lub byłego pracodawcy. Ponadto, pełne obciążenia ZUS zaczynają obowiązywać po okresie początkowych ulg, co może znacznie zwiększyć miesięczne koszty prowadzenia działalności.
• Ryzyko "pozornej" działalności gospodarczej: Jeżeli warunki pracy na umowie B2B przypominają tradycyjny stosunek pracy, tj. praca w określonych godzinach i miejscu pod kierownictwem pracodawcy, istnieje ryzyko kwalifikacji takiego układu jako stosunek pracy przez organy podatkowe czy ZUS. To może prowadzić do nieprzewidzianych konsekwencji finansowych i prawnych.
• Wpływ na zdolność kredytową: Samozatrudnienie może negatywnie wpływać na zdolność kredytową, ponieważ banki często preferują stałe umowy o pracę jako bardziej stabilne źródło dochodu.
• Obowiązek VAT: Po przekroczeniu limitu przychodów zostajesz automatycznie płatnikiem VAT, co wiąże się z dodatkowymi obowiązkami administracyjnymi. To może być szczególnie problematyczne, gdy współpracujesz z podmiotami zwolnionymi z VAT, co zwiększa koszty dla odbiorcy twoich usług.
• Zarządzanie jako pułapka: Na wyższych stanowiskach menedżerskich samozatrudnienie może nie przynosić oczekiwanych korzyści podatkowych ze względu na charakter świadczonych usług, które mogą być traktowane jak typowe obowiązki pracownicze.

Umowa B2B klauzule do omówienia

W umowach B2B klauzule służą zarówno do określenia warunków współpracy, jak i ochrony interesów obu stron. Oto przykładowe klauzule, które mogą być zawarte w tego rodzaju umowach:

• Klauzula zakresu prac - szczegółowo określa rodzaj i zakres usług lub produktów, które będą dostarczane.
• Klauzula cenowa - określa warunki płatności, w tym terminy, metody płatności, ewentualne rabaty oraz konsekwencje braku płatności.
• Klauzula konkurencyjności - zakazuje jednej lub obu stron podejmowania działań konkurencyjnych względem drugiej strony.
• Klauzula wyłączności - zobowiązuje jedną ze stron do korzystania wyłącznie z usług lub produktów drugiej strony.
• Klauzula poufności - nakłada na obie strony obowiązek nieujawniania informacji uzyskanych w trakcie współpracy.
• Klauzula o prawach własności intelektualnej - określa, kto jest właścicielem praw intelektualnych wynikających z projektu.
• Klauzula dotycząca rozwiązywania sporów - wskazuje metody rozwiązywania ewentualnych konfliktów, np. arbitraż, mediacja.
• Klauzula o modyfikacjach umowy - określa procedury wprowadzania zmian do umowy.
• Klauzula o siłę wyższą - zwalnia strony z odpowiedzialności za nieprzestrzeganie warunków umowy w wyniku działań siły wyższej, np. klęsk naturalnych.
• Klauzula o rozwiązaniu umowy - definiuje warunki, na jakich strony mogą rozwiązać umowę przed czasem.
• Klauzula gwarancyjna - określa zobowiązania jednej ze stron dotyczące jakości dostarczonych produktów lub usług oraz ewentualne środki naprawcze.

Podsumowanie

Umowa B2B może oferować znaczące korzyści zarówno dla przedsiębiorców, jak i dla firm korzystających z ich usług. Ważne jest jednak, aby przed podpisaniem umowy dokładnie przeanalizować jej warunki i potencjalne ryzyka.

Celem ustanowienia fundacji rodzinnej jest m.in. zabezpieczenie integralności majątku rodzinnego oraz zapewnienie ciągłości zarządzania w rodzinnych przedsiębiorstwach. Proces tworzenia fundacji rodzinnej wymaga przejścia przez szereg etapów, od przygotowania niezbędnej dokumentacji i wniesienia funduszu założycielskiego po formalną rejestrację fundacji rodzinnej w rejestrze fundacji rodzinnych. Poniżej przedstawiamy poradnik: jak założyć fundację rodzinna, który krok po kroku przeprowadzi Cię przez cały proces zakładania fundacji rodzinnej w Polsce.

Proces zakładania fundacji rodzinnej

Proces zakładania fundacji rodzinnej rozpoczyna się od decyzji fundatora o jej utworzeniu (fundatorem może być wyłącznie osoba fizyczna posiadająca pełną zdolność do czynności prawnych). Jednym z kluczowych etapów tego procesu jest złożenie przez fundatora oświadczenia o ustanowieniu fundacji rodzinnej w akcie założycielskim albo w testamencie, które muszą zostać sporządzone w formie aktu notarialnego. Sporządzenie aktu założycielskiego (lub odpowiednio ogłoszenie testamentu) jest momentem początkowym istnienia fundacji rodzinnej, która jednak do czasu wpisu do rejestru fundacji rodzinnych działa jako fundacja rodzinna w organizacji.

Krok po kroku: tworzenie fundacji rodzinnej

Do powstania fundacji rodzinnej jest wymagane:

1. Oświadczenie o ustanowieniu fundacji rodzinnej: spotkanie z notariuszem, podczas którego fundator składa oświadczenie o ustanowieniu fundacji rodzinnej (w akcie założycielskim albo w testamencie).
2. Sporządzenie statutu fundacji rodzinnej: fundator ustala treść statutu, który jest konstytucją fundacji rodzinnej, określającą m.in. cele fundacji rodzinnej, zasady działania, beneficjentów i sposób zarządzania. Statut sporządza się w formie aktu notarialnego.
3. Przygotowanie spisu mienia: fundator musi sporządzić spis mienia wnoszonego do fundacji rodzinnej na pokrycie funduszu założycielskiego, którego wartość powinna wynosić minimum 100 000 zł. Spis mienia sporządza się w formie pisemnej.
4. Ustanowienie organów fundacji rodzinnej: do powstania fundacji rodzinnej konieczne jest również ustanowienie organów fundacji rodzinnej wymaganych przez ustawę lub statut. Głównym organem zarządzającym i reprezentującym fundacją rodzinną jest zarząd. Obok zarządu należy również ustanowić zgromadzenie beneficjentów, które tworzą beneficjenci, którym w statucie przyznano uprawnienie do uczestnictwa w nim. Natomiast w przypadku, gdy liczba beneficjentów przekracza dwadzieścia pięć osób wymagane jest również ustanowienie rady nadzorczej.
5. Wniesienie funduszu założycielskiego: fundusz założycielski powinien zostać wniesiony przed wpisaniem fundacji rodzinnej do rejestru fundacji rodzinnych (w przypadku ustanowienia fundacji rodzinnej w akcie założycielskim) albo w terminie dwóch lat od dnia wpisania fundacji rodzinnej do rejestru fundacji rodzinnych (w przypadku ustanowienia fundacji rodzinnej w testamencie).
6. Rejestracja fundacji rodzinnej w rejestrze fundacji rodzinnych: wniosek o wpis do rejestru fundacji rodzinnych składa się w Sądzie Okręgowym w Piotrkowie Trybunalskim. Do wniosku należy dołączyć wszystkie wymagane dokumenty.
7. Fundacja rodzinna a konto bankowe: po otrzymaniu przez fundację rodzinną numerów NIP i REGON niezbędne jest założenie jej konta bankowego (wynika to m.in. z tego, że w przypadku gdy stroną płatności związanej z wykonywaną działalnością fundacji rodzinnej jest beneficjent, jej dokonywanie lub przyjmowanie musi nastąpić za pośrednictwem rachunku płatniczego).

Wymagane dokumenty do założenia fundacji rodzinnej

Do założenia fundacji rodzinnej niezbędne są następujące dokumenty:

• Akt założycielski albo testament zawierające oświadczenie o ustanowieniu fundacji rodzinnej.
• Statut fundacji rodzinnej sporządzony w formie aktu notarialnego.
• Spis mienia wnoszonego do fundacji rodzinnej na pokrycie funduszu założycielskiego.
• Dokumenty identyfikacyjne fundatora i członków zarządu.
• Dowód ustanowienia organów fundacji rodzinnej oraz zgody na pełnienie funkcji członka organu fundacji rodzinnej.
• Dowody uiszczenia opłaty sądowej za rejestrację fundacji rodzinnej.

Jak założyć fundację rodzinna

Pierwszym krokiem w założeniu fundacji rodzinnej powinna być zawsze przemyślana decyzja o jej utworzeniu, oparta na dogłębnej analizie rodzinnego majątku i celów, które ma spełniać fundacja. Należy skonsultować się z doradcą prawnym, aby omówić wszelkie kwestie prawne i proceduralne. Przygotowanie odpowiedniego statutu i zgromadzenie wymaganych dokumentów to kluczowe elementy, które pozwalają na płynne przejście przez proces utworzenia fundacji rodzinnej. Pomimo tego, że fundacja rodzinna staje się pełnoprawnym podmiotem prawnym z chwilą wpisu do rejestru fundacji rodzinnych, to już z momentem złożenia oświadczenia o ustanowieniu fundacji rodzinnej w akcie założycielskim albo w testamencie (tj. z chwilą powstania fundacji rodzinnej w organizacji) może ona zarządzać we własnym imieniu posiadanym majątkiem i zapewniać jego ochronę, w szczególności nabywać prawa, w tym własność nieruchomości i inne prawa rzeczowe, zaciągać zobowiązania oraz być stroną postępowań sądowych.

Aleksandra Maciejewicz, rzeczniczka patentowa i partner w kancelarii LAWMORE, pełniła rolę prelegentki podczas niedawnej konferencji „Perspektywy Women in Tech Summit 2024”. Poprowadziła warsztaty zatytułowane „Aspekty prawne: z mocnym skupianiem na AI Act i jego wpływie na biznes”. Uczestniczki dyskutowały o przyszłości regulacji AI oraz przygotowaniu firm na nadchodzące wyzwania prawne. Podkreślono konieczność proaktywnego i strategicznego działania firm, aby dostosować się do zmieniającego się krajobrazu prawnego, współpracować z prawnikami, tworzyć wewnętrzne polityki AI oraz inwestować w edukację pracowników. Zachęcono do działań, które zapewnią lepsze zrozumienie i dostosowanie do przyszłych regulacji dotyczących sztucznej inteligencji.

„Perspektywy Women in Tech Summit” to największe w Europie wydarzenie dla kobiet w technologiach. Dwa dni intensywnych rozmów, specjalistycznych warsztatów czy sesji mentoringowych z liderami świata technologii zgromadzi niemal 10 000 uczestniczek i uczestników z 80 krajów świata.

Hasłem tegorocznej edycji jest „Tech-Life Balance”. Główne tematy konferencji obejmują programowanie kwantowe, interakcje human-machine, przyszłość data science, nową sztuczną inteligencję, cyfrową ekologię, cyberbezpieczeństwo oraz aktualne kwestie społeczne.

Organizatorem konferencji jest Fundacja Edukacyjna Perspektywy. Patronat nad wydarzeniem objęło ponad 200 podmiotów, w tym instytucje, czy najlepsze uczelnie techniczne. Konferencja organizowana jest od 2018 roku, a jej główną misją jest wzmocnienie pozycji kobiet w obszarze technologii i nauki oraz wykreowanie Polski jako głównego europejskiego centrum tematyki kobiet w technologiach. To także największe w Europie targi pracy dla kobiet w branży technologicznej.

NDA co to znaczy?

Umowa o poufności, znana również jako NDA (Non-Disclosure Agreement), nda agreement jest jednym z kluczowych narzędzi prawnych stosowanych w celu ochrony poufności informacji w relacjach biznesowych, projektach badawczych czy nawet w negocjacjach. W tym artykule przyjrzymy się bliżej, czym jest umowa NDA, kiedy jest stosowana oraz jakie elementy powinna zawierać, aby była skuteczna.

Umowa NDA co to?

Umowa NDA to pisemne porozumienie pomiędzy dwoma lub więcej stronami, które zobowiązują się do zachowania w tajemnicy określonych informacji objętych umową. Celem takiej umowy jest zapobieganie ujawnieniu tych informacji osobom trzecim, co mogłoby skutkować szkodą dla jednej ze stron, na przykład utratą przewagi konkurencyjnej czy naruszeniem praw autorskich.

Główne rodzaje umów NDA:

Istnieją dwa główne typy umów NDA: jednostronne i dwustronne. Umowa jednostronna jest stosowana, gdy tylko jedna strona przekazuje poufne informacje, natomiast umowa dwustronna (wzajemna) jest używana, gdy obie strony wymieniają się danymi wymagającymi ochrony.Korzyści z umowy NDA

• Ochrona poufnych danych przed nieautoryzowanym ujawnieniem.
• Wzmacnianie zaufania umożliwiając bezpieczne dzielenie się wrażliwymi informacjami.
• Zapobieganie nieuczciwej konkurencji przez ograniczenie wykorzystania poufnych informacji.
• Możliwość egzekwowania praw w przypadku naruszenia umowy.

Jak sporządzić umowę NDA aby umowa była skuteczna

Aby umowa NDA była skuteczna, powinna precyzyjnie określać kilka kluczowych elementów:

Precyzyjne określenie informacji poufnych:

• Umowa powinna jasno definiować, jakie informacje są uznawane za poufne. Może to obejmować dane klientów, know-how, plany biznesowe, formuły czy specyfikacje techniczne produktów. Precyzja w definicji pomaga w późniejszym egzekwowaniu umowy.

Należyte standardy ochrony:

• Umowa powinna określać, jak informacje poufne muszą być chronione. Powinno to obejmować zarówno procedury fizyczne, jak i cyfrowe, takie jak zasady postępowania z dokumentami i nośnikami danych po zakończeniu współpracy.

Zdefiniowanie naruszenia zobowiązań:

• Umowa musi jasno wskazywać, które działania będą uznawane za naruszenie poufności, w tym nieuprawnione ujawnienie lub wykorzystanie informacji.

Czas trwania zobowiązania do poufności:

• NDA powinno jasno określać, jak długo obowiązek poufności pozostaje w mocy, zarówno w trakcie trwania umowy, jak i po jej zakończeniu. Możliwość przedłużenia tego okresu także powinna być przewidziana.

Skutki naruszenia zobowiązań:

• Konsekwencje naruszenia poufności, takie jak kary umowne lub możliwość natychmiastowego rozwiązania współpracy, powinny być wyraźnie określone, aby zabezpieczyć interesy przedsiębiorcy.

Wyłączenia odpowiedzialności:

• Dobra umowa NDA powinna również zawierać klauzule wyłączające odpowiedzialność za ujawnienie informacji w przypadkach wymaganych przez prawo, jak np. na mocy orzeczenia sądu.

Przykłady umowy NDA

Umowy NDA są powszechnie stosowane w wielu sektorach i sytuacjach, na przykład przy:

• Rozmowach kwalifikacyjnych, gdzie kandydat może mieć dostęp do wrażliwych informacji na temat firmy.
• Współpracach projektowych, szczególnie w dziedzinie IT i badań i rozwoju.
• Procesach negocjacyjnych dotyczących fuzji lub przejęć.
• Partnerstwach biznesowych, gdzie dwie firmy planują wspólnie opracować nowe technologie lub produkty.

Podsumowanie

Zabezpieczenie informacji poufnych jest nie tylko kwestią ochrony przewagi konkurencyjnej, ale również zapobieganiem potencjalnym stratom finansowym i reputacyjnym przedsiębiorstwa. Umowa NDA, gdy jest dobrze skonstruowana, stanowi fundament ochrony tych wartości, zapewniając przedsiębiorcom spokój i bezpieczeństwo operacyjne.

Znak towarowy jest oznaczeniem o charakterze odróżniającym, które umożliwia identyfikację towarów i usług jako pochodzących od konkretnego przedsiębiorcy i odróżnia je od tych, należących do jego konkurentów. Może to być słowo, obraz, symbol lub kształt, element graficzny, slogan, kolor a nawet dźwięk. Poniżej przedstawiamy zestawienie definicji i sposobów przedstawienia niektórych rodzajów znaku towarowego.

Poznaj naszą ofertę:

• obsługa prawna startupów
• pozostałe usługi

Rodzaje znaków towarowy:

• Znak słowny to litery, cyfry, wyrazów jako takich, bez żadnych elementów stylizacji graficznej, wystarczy ich zapisanie standardową czcionką, ponieważ chronione jest brzmienie i zapis. Jeżeli znak towarowy zawiera napisy obcojęzyczne, należy podać ich tłumaczenie na język polski. Wystarczy ich zapisanie standardową czcionką w standardowym układzie, bez elementów graficznych i kolorów. W przypadku rejestracji znaku w Urzędzie Patentowym RP, jeżeli znak towarowy zawiera napisy obcojęzyczne, należy podać ich tłumaczenie na język polski. Jeżeli z kolei w znaku użyto innego alfabetu niż łaciński bądź cyfr innych niż arabskie lub rzymskie, w podaniu należy podać ich transliterację na litery alfabetu łacińskiego i cyfry arabskie lub rzymskie.
• Znak graficzny to znak towarowy, w którym zastosowano niestandardowe znaki, stylizację lub układ, elementów graficznych, cechę graficzną lub także kombinacja kolorów.
• Znak słowno-graficzny składa się z elementów słownych i graficznych. Może być przedstawiony jako oznaczenie czarno-białe jak również w wybranej kolorystyce. Zastrzeżenie takiego znaku daje ochronę zarazem na słowo jak również grafikę pod warunkiem występowania tych elementów razem.
• Znak przestrzenny to znak składający się z kształtów trójwymiarowych lub obejmujący takie kształty (np. opakowanie). Może stanowić nie tylko kształty, ale również ich kombinacje wraz z innymi elementami.
• Znak pozycyjny to oznaczenie zawierające element graficzny umieszczony na produkcie. Znak pozycyjny należy przedstawić w zgłoszeniu poprzez przekazanie reprodukcji lub fotografii dokładnie ukazującej ustawienie znaku i jego rozmiar lub proporcje jego rozmiaru do rozmiaru oznaczanego towaru. Elementy niestanowiące przedmiotu wnioskowanej ochrony muszą być oznaczone za pomocą linii przerywanej lub kropkowanej. Do reprodukcji można dołączyć opis wyjaśniający sposób przymocowania znaku do towaru.
• Znak dźwiękowy przedstawia się poprzez złożenie pliku dźwiękowego odtwarzającego dźwięk albo zapisu graficznego pozwalającego na jego odtworzenie (nuty, litery obrazujące dźwięki artykułowane). Reprezentacja znaku w postaci zapisu nutowego powinna więc zawierać wszystkie elementy niezbędne do interpretacji melodii, tj. tonację, tempo, tekst (jeżeli występuje) itd.
• Znak kolorystyczny (kolor) to znak, który składa się wyłącznie z jednego koloru lub kombinacji kolorów bez konturów. W przypadku znaków towarowych stanowiących kolor istotne znaczenie mają wymogi ich określenia. Przedstawienie graficzne znaku musi mieć charakter dokładny i trwały. Reprezentacja dwóch lub więcej kolorów, określonych w sposób abstrakcyjny i bez konturów, powinna być opatrzona dokładnymi dyspozycjami dotyczącymi określonego z góry i stałego sposobu połączenia danych kolorów. Samo tylko zestawienie dwóch lub więcej kolorów, bez nadania im formy lub konturów, lub samo tylko wymienienie dwóch lub więcej kolorów „we wszystkich możliwych do wyobrażenia formach” nie spełnia przesłanek dokładności i trwałości.
• Znak towarowy stanowiący deseń to znak, który składa się wyłącznie z zestawu regularnie powtarzających się elementów. Znak taki należy przedstawić w zgłoszeniu poprzez złożenie reprodukcji (reprezentacji) ukazującej powtarzający się układ elementów (do reprodukcji można dołączyć opis wyjaśniający sposób, w jaki elementy znaku regularnie się powtarzają)
• Znak ruchomy to znak, który składa się z określonego ruchu lub zmiany ustawienia elementów znaku lub który przechodzi w taki ruch lub taką zmianę ustawienia. Określenie „składa się z” oznacza, że oprócz samego ruchu, znak może również zawierać słowa, elementy graficzne, animowane postaci. Należy przedstawić poprzez przekazanie pliku wideo lub za pomocą serii następujących po sobie nieruchomych obrazów, ukazującej ruch lub zmianę układu. W przypadku wykorzystania nieruchomych obrazów mogą one być ponumerowane lub opatrzone opisem wyjaśniającym ich kolejność.
• Znak multimedialny to znak składający się z kombinacji obrazu i dźwięku lub przechodzący w taką kombinację obrazu i dźwięku. Określenie „składa się z” oznacza, że poza obrazem i dźwiękiem, znak może również zawierać słowa, elementy graficzne itp. Znak multimedialny należy przedstawić poprzez przekazanie pliku audiowizualnego zawierającego kombinację obrazu i dźwięku (reprezentacja znaku).
• Znak holograficzny to znak składający się z elementów o charakterze holograficznym. Znak holograficzny należy przedstawić poprzez przekazanie pliku wideo bądź przedstawienia graficznego lub fotograficznego zawierającego ujęcia niezbędne do właściwego ukazania całego efektu holograficznego (reprezentacja znaku).
• Znak inny należy przedstawić w odpowiedniej formie przy użyciu powszechnie dostępnej technologii, o ile może być on odtworzony w rejestrze w sposób wyraźny, precyzyjny, odrębny, łatwo dostępny, zrozumiały, trwały i obiektywny celem umożliwienia właściwym organom i społeczeństwu jasnego i precyzyjnego określenia przedmiotu ochrony udzielonej właścicielowi znaku. Do przedstawienia można dołączyć opis.

Rozwijasz startup i myślisz o budowaniu mocnej, rozpoznawalnej marki? Kluczowym krokiem w tym procesie jest rejestracja znaków towarowych. To właśnie znak firmowy stanowi fundament ochrony twojej unikalnej tożsamości na rynku, zapewniając, że nikt inny nie będzie mógł nielegalnie wykorzystywać nazwy twojej firmy, logo, czy innych kluczowych elementów identyfikacyjnych.

Sprawdź również:obsługa prawna startupów

Tworzenie i ochrona marki

Marka to nie tylko kluczowy element rozpoznawalności produktu lub usługi, ale także ważne narzędzie prawa własności intelektualnej. W Polsce regulacje dotyczące tworzenia i ochrony znaków towarowych znajdują się w ustawie o prawie własności przemysłowej oraz ustawie o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji. Tworząc markę, warto zadbać o jej oryginalność i unikalność, aby móc skutecznie odróżnić swoje produkty od konkurencji. Równocześnie, ważne jest, aby nasze oznaczenia nie naruszały praw już istniejących marek.

Dlaczego warto rejestrować znak towarowy?

Rejestracja znaku towarowego zapewnia ekskluzywne prawa do jego użytkowania w określonym obszarze i chroni przed jego nieautoryzowanym użyciem przez inne podmioty. Dzięki temu można skutecznie zabezpieczyć swoją pozycję na rynku i unikać konfliktów prawnych. Proces rejestracji w Urządzie Patentowym RP daje ochronę na terenie Polski, ale przedsiębiorcy mogą także zarejestrować swoje znaki na poziomie europejskim w EUIPO lub międzynarodowym w WIPO, co jest szczególnie istotne dla firm planujących ekspansję poza granice kraju.

• Ochrona biznesu: Zarejestrowany znak towarowy to skuteczna ochrona przed próbami wykorzystania przez konkurencję twojego dobrej reputacji i ciężko wypracowanej pozycji na rynku. Jest to niezastąpione narzędzie w utrzymaniu przewagi konkurencyjnej.
• Wartość dodana: Znak towarowy może znacząco podnieść wartość twojego startupu, stając się atrakcyjnym aktywem podczas negocjacji z inwestorami oraz w procesach fuzji i przejęć. Posiadanie zarejestrowanych praw własności intelektualnej czyni twój biznes bardziej wiarygodnym i stabilnym.
• Prawne środki ochrony: W przypadku naruszenia praw wynikających z znaku towarowego, zarejestrowanie go daje ci dostęp do formalnych środków ochrony prawnej. Możesz wówczas efektywniej dochodzić swoich praw w sądach i innych instytucjach.

Jak zarejestrować znak towarowy?

1. Badanie dostępności: Przed złożeniem wniosku o rejestrację warto sprawdzić, czy podobne znaki nie zostały już zarejestrowane. Można to zrobić za pomocą baz danych Urządzie Patentowym RP, EUIPO oraz International Trademark Association.
2. Wybór klasyfikacji: Znak towarowy należy zarejestrować w odpowiedniej klasie nicejskiej, która określa rodzaje towarów lub usług, dla których ma być używany.
3. Złożenie wniosku: Wniosek o rejestrację znaku towarowego należy złożyć w odpowiednim urzędzie, w zależności od zakresu ochrony – krajowej, europejskiej lub międzynarodowej.
4. Proces weryfikacji: Po złożeniu wniosku, urząd przeprowadzi analizę zgodności z regulacjami i sprawdzi, czy nie zachodzą przeszkody uniemożliwiające rejestrację.

Podsumowanie Rejestracja znaku towarowego to nie tylko ochrona prawna, ale również ważny element strategii marketingowej i wizerunkowej firmy. Zarejestrowany znak towarowy może znacząco zwiększyć wartość firmy, budować zaufanie wśród konsumentów i stanowić istotny atut w przypadku negocjacji biznesowych czy działań inwestycyjnych.

Symbol TM, czyli „trademark” (znak towarowy), często widziany przy nazwach marek czy logo firm, jest symbolem, który pomimo swojej popularności otoczony jest pewnymi mitami i niejasnościami. Jego rozpoznawalność jest duża, ale zrozumienie jego prawdziwego znaczenia i roli w prawie – już mniej. Jest to forma ochrony własności intelektualnej, która pomaga zapobiegać nieautoryzowanemu wykorzystaniu przez inne osoby lub firmy. Warto więc wyjaśnić, czym dokładnie jest TM i jakie ma znaczenie dla konsumentów i przedsiębiorców.

Sprawdź również:obsługa prawna startupów

Co oznaczają symbole TM i ®?

• Symbol TM (™): Skrót TM oznacza „trademark” (znak towarowy) i jest używany w celu wskazania, że dane słowo, fraza czy logo jest traktowane jako znak towarowy przez osobę lub organizację, która go używa, ale niekoniecznie jest zarejestrowane w urzędzie patentowym.
• Symbol ®: Oznacza, że znak towarowy został oficjalnie zarejestrowany w odpowiednim urzędzie patentowym. Użycie tego symbolu bez odpowiedniej rejestracji jest nielegalne i może prowadzić do konsekwencji prawnych.

Prawne znaczenie TM

W przeciwieństwie do znaku ®, który oznacza zarejestrowany znak towarowy i oferuje silną ochronę prawną, TM nie daje tak mocnych gwarancji. Jego obecność nie zabezpiecza przed skopiowaniem lub wykorzystaniem przez inne podmioty. Jednak w przypadku konfliktów może stanowić dowód na to, że firma używała znaku jako pierwsza, co może mieć znaczenie w sądowych sporach o prawa własności intelektualnej.

Jak używać symboli trademark na stronie ?

TM ma kilka celów:

• Zaznaczenie pierwszeństwa: Jest to sygnał dla innych firm i konsumentów, że dane logo lub nazwa są identyfikowane z konkretnym przedsiębiorstwem.
• Ostrzeżenie dla konkurencji: Informuje potencjalnych naśladowców, że firma ma zamiar bronić swojej marki.
• Wsparcie dla procesu rejestracji: Często TM jest stosowany w okresie oczekiwania na oficjalną rejestrację znaku towarowego.

Kiedy można używać TM?

Stosowanie symbolu TM jest dostępne dla każdego przedsiębiorcy i nie wymaga żadnych formalnych procedur ani opłat. Można go umieszczać przy nazwie firmy, logo czy produktach, aby podkreślić ich unikalność i związek z określonym przedsiębiorstwem. Nie ma także kar za używanie tego znaku, co odróżnia go od znaku ®, który wymaga oficjalnej rejestracji.

Znaczenie symboli ™ i ® w marketingu

Symbole ™ i ® - choć samo użycie tych znaków nie zwiększa bezpośrednio pozycji strony w wynikach wyszukiwania, to jednak może przyczynić się do budowania świadomości marki i zaufania wśród użytkowników. Użycie tych symboli sygnalizuje, że marka dba o ochronę swojej własności intelektualnej, co może pozytywnie wpłynąć na percepcję przez użytkowników oraz inne firmy.

Trademark w meta tagach

Chociaż umieszczanie znaków ™ i ® w meta tagach, takich jak tytuły czy opisy, nie jest standardową praktyką, może być użyteczne, gdy marka chce podkreślić ochronę swojej własności intelektualnej. Ważne jest jednak, aby tego typu praktyki nie przekraczały zasad użyteczności i przejrzystości zawartości dla użytkownika, ponieważ nadmierne ich użycie może być odbierane jako spam.

Ochrona marki przez symbole TM i ®

Ochrona marki poprzez używanie symboli TM i ® jest fundamentalnym krokiem w zapewnieniu, że inne firmy nie wykorzystają Twojej tożsamości korporacyjnej bez zgody. Rejestracja marki zapewnia jej ochronę prawną przed nieautoryzowanym użyciem przez inne podmioty. Kluczowe jest, aby zrozumieć różnice między zarejestrowanym a niezarejestrowanym znakiem towarowym, gdyż różnią się one zakresem ochrony prawnej.

Rejestracja marki

Rejestracja znaku towarowego zwykle zapewnia jego właścicielowi wyłączność na używanie go w kontekście określonych kategorii produktów lub usług, co pomaga chronić reputację marki oraz inwestycje w jej promocję. Proces rejestracji może różnić się w zależności od kraju, ale ogólnie obejmuje sprawdzenie, czy znak nie jest identyczny lub niepokojąco podobny do innych już zarejestrowanych znaków towarowych. Wiele krajów wymaga, aby znak był aktywnie używany w celu utrzymania praw rejestracyjnych.

Podsumowanie

TM to więcej niż tylko skrót – to narzędzie, które mimo ograniczonych możliwości prawnych, pełni ważną rolę w komunikacji marketingowej i ochronie marki. Jego zrozumienie i stosowanie może znacząco wpłynąć na wizerunek i bezpieczeństwo firmy na rynku. Z tego powodu każdy przedsiębiorca powinien być świadomy jego znaczenia i odpowiednio go wykorzystywać.

W ostatnich latach coraz więcej przedsiębiorstw i profesjonalistów decyduje się na współpracę w ramach umowy B2B (Business to Business). Ten model współpracy może oferować znaczące korzyści, ale jak każda forma działalności gospodarczej, ma także swoje wyzwania. Poniżej przedstawiamy kompleksowy przewodnik po umowach B2B, uwzględniając ich zalety, potencjalne pułapki oraz kluczowe aspekty, na które należy zwrócić uwagę podczas negocjacji.

Sprawdź również:obsługa prawna startupów

Kontrakty B2B

Umowa B2B, będąca skrótem od angielskiego „business to business”, oznacza kontrakt gospodarczy zawierany między dwoma profesjonalnie działającymi podmiotami gospodarczymi. Często są to firmy prowadzące działalność w różnych formach prawnych – od jednoosobowych przedsiębiorstw po duże spółki prawa handlowego. Ten typ umowy jest coraz bardziej popularny w polskim kontekście gospodarczym, zyskując na znaczeniu w ostatnich dekadach, czerpiąc z praktyk obowiązujących w USA i Europie Zachodniej, oferująca większą elastyczność w ustalaniu warunków współpracy.

B2B IT

W branży IT umowy B2B często dotyczą rozwoju oprogramowania, outsourcingu usług IT oraz wsparcia technicznego. Kluczowe elementy takich umów to często SLA (Service Level Agreement) określający standardy jakościowe usług, czas reakcji na zgłoszenia oraz konsekwencje niespełnienia tych standardów

Korzyści umowy B2B

• Współpraca na zasadach B2B pozwala firmom na znaczne redukcje kosztów, gdyż nie muszą one odprowadzać składek na ubezpieczenie społeczne oraz innych obciążeń związanych z tradycyjnym zatrudnieniem pracowników. To sprawia, że samozatrudnienie jest atrakcyjną alternatywą finansową dla wielu przedsiębiorstw.
• Większa elastyczność w organizacji pracy: Firmy korzystające z umów B2B mogą zredukować potrzebę posiadania dużej przestrzeni biurowej, ponieważ wielu samozatrudnionych pracuje zdalnie. To przekłada się na oszczędności nie tylko na wynajmie, ale również na kosztach eksploatacji i utrzymania biura.
• Wyższe dochody dla samozatrudnionych: Osoby pracujące na zasadach B2B często mogą negocjować wyższe stawki za swoje usługi, co wynika z braku dodatkowych kosztów ponoszonych przez firmę na składki i podatki. Dodatkowo, początkowe niższe obciążenia ZUS oraz możliwość wyboru korzystniejszej formy opodatkowania znacząco zwiększają „netto” wynagrodzenie.
• Możliwość odliczania kosztów uzyskania przychodów: Samozatrudnienie umożliwia odliczanie od przychodów różnorodnych wydatków związanych z prowadzeniem działalności, takich jak koszty biura rachunkowego, zakup sprzętu czy koszty podróży. To pozwala obniżyć podstawę opodatkowania, co bezpośrednio przekłada się na niższe podatki.
• Elastyczność czasu i miejsca pracy: Umowa B2B zazwyczaj nie narzuca sztywnych ram czasowych ani miejsca wykonywania pracy. Samozatrudnieni mogą dostosować swój czas pracy do własnych potrzeb i życiowych okoliczności, co jest szczególnie cenne dla osób ceniących sobie niezależność.
• Łatwość w zwiększaniu dochodów: Pracując na własny rachunek, łatwiej jest rozwijać działalność poprzez nawiązywanie współpracy z wieloma zleceniodawcami, co może skutkować znacznym wzrostem dochodów w porównaniu do pracy na etacie u jednego pracodawcy.

Sprawdź również: wady umów B2B.

Jak negocjować umowę B2B?

Kluczowe aspekty do negocjacji w umowie B2B:

• Zakres obowiązków i oczekiwania: Jasno określ zakres obowiązków i oczekiwania obu stron, aby uniknąć nieporozumień w przyszłości.
• Warunki płatności: Ustal terminy płatności, stawki oraz metody rozliczeń, aby zapewnić stabilność finansową.
• Klauzule dotyczące rozwiązania umowy: Określ warunki zakończenia współpracy, aby obie strony miały jasność co do swoich praw i obowiązków.
• Zabezpieczenia prawne: Zwróć uwagę na klauzule dotyczące odpowiedzialności i ochrony danych, które są kluczowe dla bezpieczeństwa i przestrzegania przepisów

Umowa licencyjna na oprogramowanie jest to dokument, który określa warunki korzystania z danego programu komputerowego. Stanowi umowę między twórcą lub innym właścicielem oprogramowania a jego użytkownikiem lub klientem, w ramach której zostają określone zasady korzystania z niego, w tym prawa i obowiązki stron. Umowa ta jest kluczowym elementem w procesie zakupu, instalacji i użytkowania oprogramowania komputerowego. Umowa licencyjna nie przenosi praw autorskich do oprogramowania na korzystającego!

Rodzaje umów licencyjnych na oprogramowanie

W zależności od przyjętego kryterium, przykłady umów licencyjnych na oprogramowanie mogą się różnić. Można przyjąć ogólny podział, który jest uniwersalny i ma zastosowanie nie tylko do programów komputerowych, czyli np. licencje wyłączne i niewyłączne.

Licencja wyłączna to możliwość korzystania z oprogramowania w określony sposób przez jednego licencjobiorcę. Z kolei licencja niewyłączna pozwala na jednoczesne korzystanie z określonego programu także innym użytkownikom.

Możemy również podzielić licencje z uwagi na cel w jakim będziemy wykorzystywali oprogramowanie (użytek osobisty czy komercyjny), licencje open source (i tutaj mamy sporo tych licencji takie jak: MIT, Apache, GNU etc. i jeszcze wewnątrz podział na te copyleft i non-copyleft), czy z uwagi na czas: licencje na czas oznaczony, nieoznaczony.

Poznaj naszą ofertę: obsługa prawna dla startupów

Warunki umowy licencyjnej na oprogramowanie

Jakie są kluczowe elementy umowy licencyjnej na oprogramowanie?

Pomijając kluczowe elementy takie jak strony umowy, postanowienia końcowe etc., zazwyczaj są to:

• Zakres użytkowania oprogramowania (pola eksploatacji),
• Okres obowiązywania licencji (oznaczony/nieoznaczony),
• Opłaty związane z korzystaniem z oprogramowania/nieodpłatna,
• Zakres terytorialny,
• Uprawnienie do udzielania dalszych licencji (sublicencja) – jeżeli tego nie ma w umowie, to znaczy, że nie mamy do tego prawa,
• Ewentualne ograniczenia (np. dotyczące modyfikowania),
• Wsparcie techniczne, gwarancja lub udzielane na zasadzie „as is”, bez gwarancji,
• Warunki zakończenia umowy.

Jakie prawa i obowiązki wynikają z umowy licencyjnej na oprogramowanie?

Prawami użytkownika są tak naprawdę pola eksploatacji, na których można korzystać z oprogramowania np.: instalacja, uruchomienie. Inne to: czy użytkownik może udzielać sublicencji, na jakim terytorium ma prawo korzystać i przez jaki okres.

W zakresie obowiązków będą to opłaty i zwykle obowiązek przestrzegania opisanych ograniczeń lub działań zabronionych w stosunku do oprogramowania (np. odtwarzanie kodu źródłowego programu).

Jakie są typowe ograniczenia w umowie licencyjnej na oprogramowanie?

Typowe ograniczenia w umowie licencyjnej na oprogramowanie mogą obejmować:

• zakaz modyfikowania oprogramowania,
• ograniczenia co do liczby użytkowników lub urządzeń, na których można korzystać z programu,
• zakaz udzielania dalszej licencji,
• zakaz dokonywania inżynierii wstecznej,
• zakaz korzystania z programu na użytek komercyjny.

Przy czym to wszystko zależy od specyfiku programu, od umowy licencyjnej czy jest to licencja open source, EULA (która jest zwykle wzorcem dla wszystkich użytkowników) czy jest to umowa licencyjna wypracowana pod konkretnego klienta.

Czy umowa licencyjna na oprogramowanie chroni prawa autorskie?

Jeżeli mówimy o prawach autorskich do oprogramowania to należy podkreślić, że umowa licencyjna nie przenosi tych prawa na klienta czy użytkownika. Prawa pozostają przy właścicielu, a klient/użytkownik jest uprawniony do korzystania w zakresie określonym umową. Pamiętajmy też, że ochrona prawnoautorska do utworu (w tym wypadku do oprogramowania) jest nieformalna, to znaczy w tym kontekście, że nie wymaga zgłoszenia do jakiegokolwiek specjalnego organu. Twórca oprogramowania ta ochrona przysługuje z mocy prawa, nie musi tego nigdzie zgłaszać.

Sprawdź nasze usługi: Kancelaria Prawna Warszawa

W majowym wydaniu naszego newslettera, poruszone zostały następujące tematy:

Zmiany w prawie i interpretacje:

1. Ulga badawczo-rozwojowa znowu wyjaśniona
2. RODO, reklama i identyfikatory internetowe
3. Ustawa o ochronie sygnalistów - niekończąca się opowieść
4. “Zapłać lub przekaż swoje dane do celów reklamy behawioralnej” pod lupą EROD
5. Projekt ustawy o kryptoaktywach
6. Umowa leasingu i weksel do zmiany
7. Konsument z ograniczonym czasem w ramach rękojmi
8. Marketplace’y z nowymi obowiązkami sprawozdawczymi

Przydatne i ciekawe informacje:

9. "Chmura dla przedsiębiorców"
10. Jaki znak towarowy wybrać - słowny czy słowno-graficzny
11. Zwolnienie przez Skype, przy użyciu nieformalnych zwrotów
12. Biedronka kontra Lidl, czyli wojna na SMS-y okiem ekspertów

1. Ulga badawczo-rozwojowa znowu wyjaśniona

Ministerstwo Finansów po latach niepewności wydało korzystną dla firm interpretację ogólną. Zgodnie z jej treścią, przedsiębiorcy korzystający z ulgi B+R odliczą również wynagrodzenia pracowników za czas urlopu i choroby.

Poniżej omawiamy w punktach, czego dokładnie dowiadujemy się z Interpretacji Ogólnej Nr DD8.8203.1.2021 Ministra Finansów z dnia 13 lutego 2024 r. w sprawie możliwości zaliczenia do kosztów kwalifikowanych ulgi badawczo-rozwojowej:

1. Możliwość zaliczenia do kosztów kwalifikowanych: interpretacja pozwala na zaliczanie do kosztów kwalifikowanych ulgi na działalność badawczo-rozwojową również tych kosztów, które są związane z usprawiedliwioną nieobecnością pracownika (np. urlop, choroba). Oznacza to, że wynagrodzenia wypłacane pracownikom w czasie ich usprawiedliwionej nieobecności mogą być uwzględniane jako koszty kwalifikowane, jeśli pracownicy ci zajmują się działalnością badawczo-rozwojową.
2. Kryteria rozliczeniowe: dla kosztów kwalifikowanych wymagane jest, aby odzwierciedlały one czas pracy poświęcony na działalność badawczo-rozwojową. Oznacza to, że wciąż powinna być prowadzona ewidencja, która pozwoli określić, jak dużo czasu pracownicy spędzili na działalności badawczo-rozwojowej, nawet jeżeli byli nieobecni, ale otrzymywali wynagrodzenie.
3. Generalnie: MF wyjaśniło, jak należy rozumieć pojęcie "ogólnego czasu pracy", o którym mowa w art. 18d ust. 2 pkt 1 ustawy o CIT i art. 26e ust. 2 pkt 1 ustawy o PIT (w szczególności w kontekście usprawiedliwionych nieobecności pracownika). Zgodnie z tymi przepisami, koszt związany z zatrudnieniem pracownika może zostać zaliczony do kosztów kwalifikowanych w ramach ulgi na działalność badawczo-rozwojową jedynie w takiej części, w jakiej czas przeznaczony na realizację działalności badawczo-rozwojowej pozostaje w ogólnym czasie pracy pracownika w danym miesiącu. Termin „ogólny czas pracy” nie został zaś zdefiniowany ani w ustawie o PIT, ani w ustawie o CIT, a co za tym idzie, należy odnosić się do przepisów Kodeksu pracy.

2. RODO, reklama i identyfikatory internetowe

Mając na uwadze wagę niedawnego orzeczenia Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej (TSUE) z 7 marca 2024 r. w sprawie C-604/22 (IAB Europe przeciwko Gegevensbeschermingsautoriteit), istotne jest zrozumienie, jak wyrok ten wpłynie na praktyki związane z przetwarzaniem danych osobowych w kontekście reklamy internetowej.

Kluczowe punkty orzeczenia:

1. Definicja danych osobowych: Orzeczenie TSUE potwierdziło, że identyfikatory internetowe, które można połączyć z innymi danymi takimi jak adres IP, co może doprowadzić do identyfikacji użytkownika, stanowią dane osobowe w rozumieniu art. 4 ust. 1 RODO. To oznacza, że każdy element informacji, który pozwala na identyfikację osoby (nawet jeśli indywidualnie nie identyfikuje osoby bez dodatkowych danych), musi być traktowany jako dane osobowe.
2. Zgoda na przetwarzanie danych: Trybunał uznał, że informacje dot. preferencji użytkownika lub wyrażonych przez niego zgód zawarte w strukturach takich jak TC String (Transparency and Consent String), również stanowią dane osobowe, jeśli można je powiązać z osobą fizyczną. To podkreśla potrzebę zapewnienia, że mechanizmy wyrażania zgody są jasne, przejrzyste i pozwalają na jednoznaczne określenie, do jakiego przetwarzania dana osoba wyraża zgodę.
3. Współadministratorzy danych: W kontekście IAB Europe, orzeczenie określa, że organizacja ta, ustanawiając reguły dotyczące przetwarzania danych, może być uznana za współadministratora danych, nawet jeśli nie ma bezpośredniego dostępu do danych osobowych przetwarzanych zgodnie z ustalonymi przez nią regułami.
4. Wpływ na działalność:

• Przetwarzanie danych w reklamie: Firmy działające w branży reklamowej muszą szczegółowo przemyśleć jak zbierają, przetwarzają i wykorzystują dane osobowe, aby zapewnić zgodność z RODO. Przesądzanie, że informacje dot. zgód i preferencji stanowią dane osobowe, może wymagać przeglądu i dostosowania banerów działających na stronach internetowych, polityk prywatności oraz procedur związanych z pozyskiwaniem zgód.
• Umowy o współadministrowanie: Jeśli Państwa działalność obejmuje współpracę z innymi podmiotami w zakresie przetwarzania danych (np. w ramach platform reklamowych), konieczne może być renegocjowanie umów, aby jasno określić role i odpowiedzialności jako współadministratorów danych.

3. Ustawa o ochronie sygnalistów - niekończąca się opowieść

W końcu projekt ustawy o ochronie sygnalistów trafił do Sejmu. Polska czeka na wdrożenie dyrektywy dotyczącej ochrony osób zgłaszających naruszenia prawa od kilku lat – termin przewidziany na transpozycję dyrektywy minął 17 grudnia 2021 roku.

Projekt ustawy o ochronie sygnalistów wprowadza szereg kluczowych zmian i zobowiązań, które mają na celu dostosowanie polskiego prawa do dyrektyw Unii Europejskiej w tej materii. Oto główne elementy projektu, które mogą wpłynąć na działalność organizacji zarówno w sektorze publicznym, jak i prywatnym:

1. Definicja sygnalisty i zakres ochrony: Projekt rozszerzył pojęcie sygnalisty na inne osoby, które z racji zawartej umowy, mogą mieć informacje o naruszeniach prawa. Ochrona będzie dotyczyła de facto każdej osoby działającej w ramach danej organizacji, a więc nie tylko osób zatrudnionych na umowę o pracę, ale także wolontariuszy, stażystów, jak również osób działających na podstawie umów cywilnoprawnych, takich jak umowy zlecenia czy o dzieło.
2. Firmy zobowiązane: Zobowiązani do wdrożenia procedur sygnalizacyjnych będą:

• przedsiębiorcy zatrudniający co najmniej 50 pracowników,
• prowadzący działalność w zakresie usług finansowych (niezależnie od liczby zatrudnianych pracowników),
• prowadzący działalność związaną z ryzykiem prania pieniędzy lub finansowania terroryzmu (niezależnie od liczby zatrudnianych pracowników).

3. Procedury wewnętrzne i zewnętrzne zgłoszeń: Organizacje będą zobowiązane do wdrożenia wewnętrznych kanałów zgłaszania naruszeń, które muszą zapewniać anonimowość i bezpieczeństwo sygnalistów. Dodatkowo, Rzecznik Praw Obywatelskich będzie pełnił rolę zewnętrznego organu do przyjmowania zgłoszeń i wsparcia dla sygnalistów.
4. Ochrona przed działaniami odwetowymi: Ustawa szczegółowo reguluje ochronę sygnalistów przed ewentualnymi działaniami odwetowymi ze strony firmy jak zwolnienia, obniżki wynagrodzeń czy blokowanie możliwości awansu.
5. Odpowiedzialność karna: Ustawa przewiduje również odpowiedzialność karną dla osób, które przeszkadzają w zgłoszeniu, dokonują odwetu przeciwko sygnalistom, ujawniają ich tożsamość lub świadomie składają fałszywe zgłoszenia.
6. Vacatio legis: Przewidziano 3-miesięczny okres vacatio legis dla większości przepisów, z wyjątkiem tych dotyczących zgłoszeń zewnętrznych, które wejdą w życie po 6 miesiącach od ogłoszenia.

4. “Zapłać lub przekaż swoje dane do celów reklamy behawioralnej” pod lupą EROD

W odpowiedzi na ostatnie działania Europejskiej Rady Ochrony Danych (EROD), przedstawiamy kilka informacji dotyczących przyjętej przez ww. instytucję opinii w sprawie modeli "zgoda lub zapłata".

Podstawowe informacje:

EROD opublikowała opinię, w której ocenia, że modele "zgoda lub zapłata" powinny oferować użytkownikom prawdziwy wybór i nie stawiać ich jedynie przed opcją "zapłać lub przekaż swoje dane do celów reklamy behawioralnej". Oceniając te modele, EROD wskazuje, że często nie spełniają one wymogów RODO dotyczących ważnej zgody.

Kluczowe wnioski to:

• Prawdziwy wybór: EROD podkreśla, że konieczne jest zapewnienie użytkownikom rzeczywistego wyboru. To oznacza, że modele "zgoda lub zapłata" nie mogą ograniczać się do prostego wyboru między płatnością a przekazywaniem danych. Powinna również istnieć równoważna, bezpłatna alternatywa, która nie wymaga przetwarzania dużych ilości danych osobowych lub ich w ogóle nie przetwarza.
• Dobrowolność zgody: Zgoda musi być dobrowolna i niewymuszona. Opłaty nie mogą być ustawione na takim poziomie, aby w praktyce zmuszać użytkowników do wyrażenia zgody na przetwarzanie danych. EROD zaleca, aby duże platformy oceniały, czy i jaka kwota opłaty jest odpowiednia w danych okolicznościach, aby nie narazić użytkowników na nieuzasadnione koszty.
• Równowaga sił: Platformy muszą ocenić, czy istnieje nierównowaga sił między nimi a użytkownikami. Duże platformy, z uwagi na swoją pozycję na rynku, mogą wywierać nadmierny nacisk na decyzje użytkowników. Ponadto, gdy brak wyrażenia zgody może skutkować wykluczeniem z ważnej usługi, to również powinno to być brane pod uwagę modelu pozyskiwania zgód.
• Zasady RODO: Niezależnie od modelu, wszystkie procesy przetwarzania danych muszą być zgodne z zasadami RODO, w tym zasadą minimalizacji, rzetelności, ograniczenia celu oraz proporcjonalności.

Podsumowanie:

Opinia EROD stanowi istotne wskazówki dotyczące stosowania modeli "zgoda lub zapłata" w kontekście RODO. Jest to sygnał dla wszystkich podmiotów stosujących te modele, w szczególności największych platform, aby przemyśleć ich strukturę i zapewnić zgodność z wymogami ochrony danych osobowych.

5. Projekt ustawy o kryptoaktywach

W końcu mamy projekt ustawy o kryptoaktywach, którego podstawowym celem jest zapewnienie stosowania w Polsce rozporządzenia w sprawie rynku kryptoaktywów (MiCA – Markets in Crypto Assets, Rozporządzenie 2023/1114), dotyczącego aktywów kryptograficznych i świadczenia usług w Unii Europejskiej. Projekt ustawy zapewniać ma również stosowanie przepisów rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2023/1113 z dnia 31 maja 2023 r. w sprawie informacji towarzyszących transferom środków pieniężnych i niektórych kryptoaktywów oraz zmiany dyrektywy (UE) 2015/849.

“Rozporządzenia, w przeciwieństwie do dyrektyw, nie wymagają implementacji, ponieważ są bezpośrednio skuteczne we wszystkich państwach członkowskich UE. Praktyczne wejście w życie i stosowanie wskazanych rozporządzeń wymaga jednak podjęcia szeregu czynności faktycznych oraz zmian w prawie, w szczególności art. 93 rozporządzenia 2023/1114 nakłada na państwa członkowskie obowiązek wyznaczenia właściwego organu odpowiedzialnego za wykonywanie funkcji i obowiązków przewidzianych w rozporządzeniu. W Polsce organem tym będzie Komisja Nadzoru Finansowego (KNF).

Zgodnie z definicją zawartą w art. 3 ust. 1 rozporządzenia 2023/1114 „kryptoaktywo” oznacza cyfrowe odzwierciedlenie wartości lub prawa, które da się przenosić i przechowywać w formie elektronicznej z wykorzystaniem technologii rozproszonego rejestru (DLT - Distributed Ledger Technology) lub podobnej technologii. Technologia ta, a także technologia blockchain, umożliwią prowadzenie nowych rodzajów działalności gospodarczej i stosowanie innowacyjnych modeli biznesowych, co może mieć pozytywny wpływ na rynek pracy i poziom wzrostu gospodarczego. Jednym z najpopularniejszych zastosowań technologii rozproszonego rejestru są właśnie kryptoaktywa. Emisja kryptoaktywów może ułatwiać proces pozyskiwania kapitału na nowe inwestycje, w szczególności dla małych i średnich przedsiębiorców. Mogą one stanowić także środek płatniczy o tańszym, szybszym i wydajniejszym charakterze w transakcjach transgranicznych ze względu na ograniczenie liczby pośredników i związanych z tym opłat.

Aktualnie na poziomie Unii Europejskiej prowadzone są prace nad aktami delegowanymi do MiCA: Regulatory Technical Standards „RTS” (regulacyjne standardy techniczne) oraz Implementing Technical Standards „ITS” (wykonawcze standardy techniczne). Standardy te przygotowane zostaną w ramach współpracy Europejskiego Urzędu Nadzoru Bankowego (ENUB), Europejskiego Urzędu Nadzoru Giełd i Papierów Wartościowych (ESMA) i Europejskiego Banku Centralnego (EBC).

Jak zwrócono uwagę wyżej, art. 93 i 94 rozporządzenia 2023/114 zobowiązują państwa członkowskie do wyznaczenia właściwego organu odpowiedzialnego za wykonywanie funkcji i obowiązków przewidzianych w rozporządzeniu. Wyznaczony w tym trybie organ uprawniony będzie m.in. do:

• zobowiązania dowolnej osoby do przedstawienia informacji i dokumentów, które mogą być istotne dla wykonywania spoczywających na nim obowiązków;
• zawieszenia świadczenia usług przez dostawcę usług w zakresie kryptoaktywów lub do zobowiązania dostawcy usług w zakresie kryptoaktywów do zawieszenia świadczenia tych usług na okres nie dłuższy niż 30 kolejnych dni roboczych, jeżeli wystąpią uzasadnione powody, aby podejrzewać, że doszło do naruszenia rozporządzenia;
• zakazania świadczenia usług w zakresie kryptoaktywów w przypadku stwierdzenia, że doszło do naruszenia rozporządzenia;
• ujawnienia lub zobowiązania dostawcy usług w zakresie kryptoaktywów do ujawnienia wszystkich istotnych informacji, które mogą mieć wpływ na świadczenie usług w zakresie kryptoaktywów, aby zapewnić ochronę interesów klientów, w szczególności posiadaczy detalicznych lub zapewnić sprawne działanie rynku;
• podania do publicznej wiadomości faktu, że dostawca usług w zakresie kryptoaktywów nie spełnia swoich obowiązków;
• zawieszenia świadczenia usług przez dostawcę usług w zakresie kryptoaktywów lub do zobowiązania dostawcy usług w zakresie kryptoaktywów do zawieszenia świadczenia tych usług, jeżeli dostawca znajduje się w takiej sytuacji, że świadczenie usług w zakresie kryptoaktywów byłoby szkodliwe dla interesów klientów, w szczególności posiadaczy detalicznych;
• nałożenia obowiązku przeniesienia istniejących umów do innego dostawcy usług w zakresie kryptoaktywów w przypadkach cofnięcia zezwolenia na prowadzenie działalności w charakterze dostawcy usług kryptoaktywów.

Istotne jest także, że rozporządzenie upoważnia państwa członkowskie do zastosowania tzw. „środków przejściowych” (art. 143). Przedsiębiorcy, którzy przed 30 grudnia 2024 r. świadczyć będą usługi związane z kryptoaktywami na podstawie aktualnie obowiązującego prawa krajowego, będą mogli kontynuować tę działalność do czasu rozpoczęcia stosowania MiCA (przez 18 miesięcy od grudnia 2024 r., czyli do 1 lipca 2026 r. albo do momentu, gdy zostanie przyznane albo nastąpi odmowa przyznania zezwolenia zgodnie z MiCA).”

(źródło: https://www.gov.pl/web/radalegislacyjna/opinia-z-15-marca-2024-r-o-rzadowym-projekcie-ustawy-o-kryptoaktywach)

6. Umowa leasingu i weksel do zmiany

Szykują się kolejne zmiany w Kodeksie cywilnym. Oto niektóre z nich:

1. Wprowadzenie formy dokumentowej umowy leasingu:

• Zmniejszenie formalności: Przejście z wymogu formy pisemnej ad solemnitatem do formy dokumentowej ułatwi i przyspieszy proces zawierania umów leasingowych. Nie będzie wymagany podpis odręczny lub kwalifikowany podpis elektroniczny.
• Bezpieczeństwo i szybkość transakcji: Zmiany te sprzyjają szybszemu przetwarzaniu umów i mogą przyczynić się do zwiększenia liczby transakcji leasingowych, co jest korzystne zarówno dla dostawców, jak i odbiorców tego typu usług finansowych.
• Elastyczność w procedurach: Możliwość stosowania formy dokumentowej lub elektronicznej do wykonywania czynności takich jak upomnienia czy wyznaczanie dodatkowych terminów płatności, co przyczyni się do ułatwienia komunikacji oraz egzekwowania praw leasingodawców..

2. Wprowadzenie elektronicznego weksla:

• Nowoczesne technologie: Użycie technologii blockchain do tworzenia elektronicznych weksli może zrewolucjonizować rynek papierów wartościowych, zwiększając bezpieczeństwo i niezmienność dokumentów oraz umożliwiając ich szybką wymianę.
• Redukcja kosztów i zwiększenie efektywności: Elektroniczne weksle zminimalizują potrzebę fizycznej obecności i tradycyjnego obiegu dokumentów, co obniża koszty operacyjne i skraca czas realizacji transakcji.

7. Konsument z ograniczonym czasem w ramach rękojmi

Ustawa o prawach konsumenta wprowadza szereg regulacji mających na celu ochronę konsumentów w transakcjach z przedsiębiorcami. Istotną kwestią jest art. 43c, który nakłada na przedsiębiorcę odpowiedzialność za niezgodność towaru z umową, jeśli ujawni się ona w ciągu dwóch lat od daty dostarczenia towaru. Jednakże brak jest w tym przepisie wyraźnego ograniczenia czasowego dla konsumenta na zgłoszenie tej niezgodności, co może prowadzić do pewnych niejasności prawnych i praktycznych problemów dla przedsiębiorców.

Kluczowe aspekty i zmiany proponowane w nowelizacji:

1. Odpowiedzialność przedsiębiorcy: Obecnie przedsiębiorca jest odpowiedzialny za wszelkie niezgodności towaru z umową, które ujawnią się w ciągu dwóch lat od dostarczenia towaru. To daje konsumentom silne zabezpieczenie, ale również stawia przedsiębiorców w niepewnej sytuacji prawnej przez długi czas.
2. Propozycja nowelizacji: Ustalenie terminu dla konsumenta: Sugeruje się, aby konsument miał obowiązek zgłosić niezgodność towaru z umową i skorzystać z przysługujących mu uprawnień (np. żądanie naprawy, wymiany towaru, obniżenia ceny, odstąpienia od umowy) w ciągu roku od momentu wykrycia nieprawidłowości. To ograniczenie czasowe ma na celu zwiększenie pewności prawnej dla przedsiębiorców.
3. Zalety wprowadzenia proponowanej zmiany:

• Zwiększenie pewności prawnej dla przedsiębiorców: Przedsiębiorcy będą mieli większą jasność co do okresu, w którym mogą spodziewać się roszczeń od konsumentów, co pozwoli lepiej zarządzać ryzykiem oraz prowadzić ewentualne postępowania reklamacyjne.
• Wyważenie interesów stron: Ustawa nadal zapewnia konsumentom wystarczający czas na zauważenie i zgłoszenie niezgodności, jednocześnie zapewniając, że przedsiębiorcy nie będą nieskończenie narażeni na potencjalne roszczenia.
• Zapobieganie nadużyciom: Ograniczenie czasowe może również zapobiegać nadużyciom ze strony konsumentów, którzy mogliby opóźniać zgłaszanie niezgodności w nieskończoność.

Zalecenia dla przedsiębiorców:

• Dokumentacja i procedury: Przedsiębiorcy powinni zaktualizować swoje procedury obsługi reklamacji oraz systemy dokumentacji, aby mogli efektywnie zarządzać roszczeniami w nowym, ograniczonym czasie.
• Komunikacja z konsumentami: Ważne będzie również, aby przedsiębiorcy jasno informowali konsumentów o ich prawach i obowiązkach, w tym o terminach na zgłaszanie nieprawidłowości.

8. Marketplace’y z nowymi obowiązkami sprawozdawczymi

Od 1 lipca 2024 roku będziemy mieli nowe przepisy, które dotkną m.in. marketplace’y. Dyrektywa DAC7 wprowadziła nowe obowiązki sprawozdawcze dla platform cyfrowych takich jak Allegro czy Booking. Implementacja tej dyrektywy w Polsce idzie bardzo powoli (Komisja wszczęła postępowanie naruszeniowe) - oto główne punkty dotyczące tych przepisów:

1. Obowiązek przekazywania informacji: Platformy cyfrowe będą musiały przekazywać informacje o sprzedawcach działających za ich pośrednictwem do Krajowej Administracji Skarbowej. Dotyczy to transakcji takich jak sprzedaż towarów, świadczenie usług, udostępnianie środków transportu oraz nieruchomości.
2. Cel dyrektywy: Celem jest zwalczanie oszustw podatkowych i zapewnienie równych warunków konkurencji poprzez lepsze śledzenie i raportowanie dochodów uzyskiwanych za pośrednictwem platform cyfrowych.
3. Kto będzie objęty ustawą: Ustawa obejmie platformy e-handlu, rezerwacji noclegów, najmu środków transportu oraz zamawiania przejazdów samochodem. Wyłączenie znajdą drobni i okazjonalni sprzedawcy, którzy w ciągu roku dokonają mniej niż 30 transakcji, a ich łączne wynagrodzenie nie przekroczy równowartości 2 tys. euro.
4. Raportowanie: Operatorzy platform cyfrowych będą corocznie raportować do Szefa Krajowej Administracji Skarbowej dane o sprzedawcach. Informacje te będą automatycznie wymieniane między organami podatkowymi państw członkowskich UE.

9. "Chmura dla przedsiębiorców"

We współpracy trzech instytucji – Centralnego Ośrodka Informatyki, Ministerstwa Cyfryzacji oraz Ministerstwa Rozwoju i Technologii – powstał nowy przewodnik, który ma na celu wsparcie przedsiębiorców w transformacji cyfrowej swoich firm. "Chmura dla przedsiębiorców" to baza wiedzy zawierająca porady, przykłady zastosowania nowoczesnych technologii oraz ważne informacje dotyczące korzystania z chmury.

Oto kilka prawnych zagadnień omówionych w dokumencie:

• Prawne aspekty chmury obliczeniowej i AI: Przewodnik zwraca uwagę na to, jak daleko sięga odpowiedzialność firm korzystających z chmury obliczeniowej oraz AI. Podkreśla konieczność zrozumienia obowiązujących przepisów i regulacji, które mają wpływ na przetwarzanie i przechowywanie danych w chmurze, szczególnie w kontekście ochrony danych osobowych i zgodności z RODO.
• Cyberbezpieczeństwo: Dokument podkreśla, jak ważne jest zrozumienie zagadnień związanych z cyberbezpieczeństwem. Porusza tematy takie jak ochrona danych, stosowanie odpowiednich zabezpieczeń i polityk bezpieczeństwa, które są kluczowe przy wyborze dostawców chmury i usług.

Przewodnik można pobrać tutaj: https://www.gov.pl/web/cyfryzacja/nowy-przewodnik-chmura-dla-przedsiebiorcow-ktory-wspiera-transformacje-cyfrowa-firm

10. Jaki znak towarowy wybrać - słowny czy słowno-graficzny

Więcej o tym w naszym artykule tutaj.

11. Zwolnienie przez Skype, przy użyciu nieformalnych zwrotów

Jakiś czas temu Internet obiegły screeny związane ze zwolnieniem z pracy (?) dokonanym przy wykorzystaniu Skype’a i przy użyciu sformułowań rzadko towarzyszących oświadczeniu woli o rozwiązaniu umowy.

Tak, oświadczeniu woli. Jeśli z komunikatu jednoznacznie wynika, że ktoś ma "zniknąć" z miejsca, w którym pracuje i zostanie mu wypłacone wynagrodzenie za przepracowany czas, to bez dwóch zdań mamy do czynienia z czynnością prawną – a tak było w tym przypadku.

Zaznaczamy, nie wiemy dokładnie jaki rodzaj umowy łączył strony ani szczegółowych ustaleń. Niemniej po opublikowaniu screenów, reakcja była nerwowa – zwolnionej osobie między innymi grożono prawnikami, wydane zostały też oświadczenia o tzw. hejcie wymierzonym w firmę.

Czy zwolniona osoba mogła opublikować screeny? Lub szerszej, o czym należy pamiętać gdy chcemy nagłośnić jakieś negatywne zdarzenie czy komunikację:

• nie podajemy nazwy firmy, a tym bardziej danych osobowych (imienia i nazwiska) – działanie takie może rzeczywiście sprowadzić na kogoś roszczenia osób trzecich,
• ograniczamy swój komentarz do opisu zdarzenia, nie oceniając poszczególnych uczestników – zbyt ostre słowa czy sądy lub pisanie nieprawdy, może skutkować odpowiedzialnością cywilną za naruszenie dóbr osobistych, a nawet odpowiedzialnością karną za zniesławienie lub zniewagę.

Możliwość zidentyfikowania autora wiadomości wysyłanych za pośrednictwem komunikatora, może spowodować, że dojdzie do naruszenia jego dóbr osobistych, w szczególności tajemnicy korespondencji – wówczas narażamy się m.in. na bycie pozwanym i konieczność udowodnienia przed sądem, że nasze działanie nie było bezprawne.

A wracając do sprawy zwolnienia za pośrednictwem Skype'a. Wydaje się, że w tym przypadku nawet to, że w jednym miejscu pojawiła się nazwa firmy nie powoduje, że działanie zwolnionej osoby było właśnie bezprawne.

Oczywiście, grożenie prawnikami wciąż się zdarza jako metoda nacisku, ale w tym przypadku odniosło odwrotny skutek. Szczególnie, że firma (czy jej właściciel) nie mają większych szans w sądzie w sprawie np. o ochronę dóbr osobistych, mając na uwadze przebieg wydarzeń (jeśli screeny przedstawiają całość korespondencji) i to, że nie doszło do zastrzeżenia, że przebieg rozmowy jest poufny.

12. Biedronka kontra Lidl, czyli wojna na SMS-y okiem ekspertów

Działania podejmowane przez sieć handlową Biedronka to kolejna odsłona wojny handlowej z Lidlem. Każda z tych sieci stara się udowodnić Polakom, że to ona jest tą najtańszą – przy wykorzystaniu wszelkich metod, w tym reklamy porównawczej.

Dotychczasowe działania Lidla – telewizyjne reklamy odnoszące się do cen u głównego konkurenta okazały się tylko początkiem pojedynku. Obecnie Biedronka wysyła SMSy informujące o tym, że ma ceny tańsze niż te w Lidlu, czy nawet o tym, że konkurent przedstawiał błędne informacje w swoich materiałach.

Sprawa budzi szereg wątpliwości natury prawnej – czy reklama prezentowana przez Biedronkę nie narusza dobrych obyczajów? Czy spełnia wszelkie wymogi dla reklamy porównawczej wynikające z przepisów? Kolejną kwestią jest to czy wysyłka tego typu komunikacji stanowi standardowe działania handlowe i marketingowe, na które zgodziły się osoby, które przekazały Jeronimo Martis swój numer telefonu.

Jak sprawę rozstrzygnie UOKiK lub inne organy? Czy ktoś stwierdzi, że doszło do naruszenia zasad uczciwej konkurencji? Tego póki co nie wiemy, chociaż wydaje się, że sposób przeprowadzania ostatnich akcji jest na granicy prawa. Natomiast konsumenci chyba powinni być zadowoleni – skutkiem wojny na reklamy są przecież coraz większe promocje na różne produkty. Poza tymi, którzy naprawdę nie lubią dostawać SMSów z reklamami.

Z pełnym artykułem, w którym sprawę komentuje jeden z naszych prawników, można zapoznać się tutaj: https://nowymarketing.pl/lidl-kontra-biedronka-czyli-wojna-na-sms-y-okiem-ekspertow/

Na nasz newsletter można zapisać się tutaj: https://lawmore.pl/newsletter/

Tworzenie narzędzi sztucznej inteligencji (AI) to proces, który wymaga nie tylko zaawansowanej wiedzy technicznej, ale również zrozumienia i przestrzegania odpowiednich regulacji prawnych oraz zasad etycznych. Istotnym elementem projektowania narzędzia AI jest przewidywanie możliwych konsekwencji jego użytkowania oraz zapewnienie odpowiednich zabezpieczeń technicznych i prawnych.

Jak projektować etyczne AI zgodnie z regulacjami?

Projektowanie etyczne AI wymaga zrozumienia i zastosowania zasad, które chronią użytkowników (społeczeństwo) przed ewentualnymi negatywnymi skutkami tej technologii. Kluczowe aspekty obejmują:

• Transparentność.

Wykorzystywane procesy i algorytmy powinny być zrozumiałe i możliwe do wyjaśnienia, co pozwali na zapewnienie odpowiedniej kontroli. Użytkownicy muszą wiedzieć, jak działa narzędzia AI i na jakiej podstawie podejmują decyzje, a przede wszystkim, że mają do czynienia ze sztuczną inteligencją.

• Sprawiedliwość.

Należy unikać uprzedzeń, dyskryminacji i stronniczości. W procesie tworzenia należy odpowiednio testować algorytmy, aby zapewnić przestrzeganie takiej zasady.

• Bezpieczeństwo.

AI musi być zaprojektowane tak, aby nie stanowiło zagrożenia dla użytkowników, infrastruktury, ale również środowiska naturalnego. Ważne jest regularne testowanie pod kątem podatności na ataki i inne zagrożenia.

• Odpowiedzialność.

Twórcy AI muszą być odpowiedzialni za swoje produkty i to właśnie rola człowieka powinna być przewodnia. Powinno to obejmować monitorowanie działania AI, wprowadzanie poprawek w razie potrzeby, ale przede wszystkim zapewnienie mechanizmów zarządzania narzędziem, które zagwarantują człowiekowi nadzór nad AI.

Przestrzeganie prawa w tworzeniu sztucznej inteligencji

Przestrzeganie prawa w tworzeniu sztucznej inteligencji jest kluczowe dla zapewnienia, że technologie te są bezpieczne i etyczne. Obejmuje to kilka kluczowych obszarów:

• Ochrona prywatności i zarządzanie danymi.

Przetwarzanie danych osobowych przez narzędzia AI musi być zgodne z przepisami o ochronie danych, takimi chociażby jak RODO. Oznacza to m.in. uzyskiwanie zgody na przetwarzanie danych osobowych, zapewnienie odpowiednich środków zabezpieczających te dane, regularne przeglądy zgodności etc. Warto podkreślić też istotę jakości i integralności danych.

• Prawne aspekty sztucznej inteligencji.

Twórcy muszą znać i przestrzegać regulacje dotyczące AI, które mogą różnić się w zależności od jurysdykcji. W każdym przypadku istotne będzie zapewnienie podstawowych praw użytkownikom np. takim jak konsumenci czy zaprojektowanie narzędzia w ten sposób, żeby zapewniało zgodność z RODO. (W dalszej części więcej o normach prawnych dla AI).

• AI compliance.

Zgodność regulacyjna w projektowaniu AI oznacza, że narzędzia muszą być zgodne z obowiązującymi przepisami prawnymi. Firmy muszą regularnie aktualizować swoje praktyki i procedury, aby nadążać za zmieniającymi się regulacjami. Należy regularnie monitorować, czy narzędzie spełnia chociażby wymogi RODO, czy pozwala na ochronę informacji poufnych, czy jest prowadzona dokumentacja procedur związanych z AI, procedury walidacji outputów etc.

Etyka i prawo w rozwoju sztucznej inteligencji

Zrozumienie interakcji między etyką a prawem jest kluczowe dla tworzenia odpowiedzialnych narzędzi AI. Wymogi prawne zwykle będą wymagały też etycznych kompetencji. Z kolei, w przypadku samej etyki zawsze istnieje ryzyko, że może spowolnić rozwój AI albo firmy wykorzystujące AI będą traktować etykę instrumentalnie i będą nią manipulować (tzw. ethics lobbying).

Normy prawne dla AI.

Pamiętajmy, że gdy zaniedbamy zarządzanie sztuczną inteligencją może to doprowadzić nie tylko do technicznych problemów, ale również problemów z przepisami prawa. Pomimo szybkiego tempa rozwoju AI, mamy już częściowo regulacje dotyczące AI, które należy uwzględniać przy tworzeniu narzędzi sztucznej inteligencji, takie jak przepisy dotyczące ochrony konsumentów, RODO czy poszczególne ustawy sektorowe. Oczywiście nie należy zapominać o AI Act, który m.in. będzie określał chociażby określone przepisy w zależności od poziomu ryzyka reprezentowanego przez AI.

Prawo autorskie w AI.

Kwestia praw autorskich w kontekście AI jest skomplikowana. Obejmuje ona chociażby wątpliwości związane z prawami autorskimi do outputów, czy to w jakim zakresie objęta jest prawem autorskim sama sztuczna inteligencja. Czy twórcą jest AI, czy tylko człowiek lub czy stopień szczegółowości promptów ma znaczenie przy powstania utworu etc.

Tworzenie narzędzi AI zgodnie z prawem to nie tylko kwestia zrozumienia regulacji i zasad etycznych, ale również ich efektywnego wdrażania i ciągłego monitorowania. Kluczowe jest, aby twórcy AI aktywnie współpracowali z organami regulacyjnymi i stosowali najlepsze praktyki, aby zapewnić, że ich technologie są bezpieczne i sprawiedliwe. Adaptacja do zmieniających się przepisów prawnych i dynamicznego rozwoju technologicznego jest niezbędna, aby AI mogła przynosić korzyści społeczeństwu bez ryzyka naruszenia prawa i etyki.

Licencje open source są licencjami otwartego oprogramowania, które można powiedzieć, że zaspokajają potrzebę w zakresie poprawiania programów i dostosowywania do własnych potrzeb, a więc skupiają się na koncepcji współpracy. To wszystko pozwala na sprawny rozwój oprogramowania, a przede wszystkim jego ulepszanie.

Rodzaje licencji open source

W zależności od przyjętego kryterium podziału, rodzaje licencji mogą się różnić. Poniższy podział licencji open source odzwierciedla różnice w podejściu do swobód użytkowników i społeczności open source (licencje typu copyleft i non-copyleft).

Licencje copyleft nakładają pewne ograniczenia na sposób, w jaki oprogramowanie może być rozpowszechniane i modyfikowane:

• wymagają, aby wyniki rozwoju i modyfikacji oprogramowania były udostępniane na takich samych warunkach, jak oryginalne oprogramowanie,
• idea copyleft jest oparta na zasadzie, że wszystkie zmiany w kodzie źródłowym powinny być wolne i dostępne dla społeczności open source,
• przykłady licencji copyleft to GPLv2, GPLv3, AGPLv3

Biblioteki z „ograniczoną” lub „słabą” licencją typu copyleft (np. MPL, LGPL), można włączać do projektów z dowolną licencją, pod warunkiem przestrzegania określonych w nich dodatkowych zasad.

Wybierając kod objęty licencją copyleft, przenosisz na swoje rozwiązanie ten sam rodzaj licencji. Oznacza to, że Twoje oprogramowanie, w którym wykorzystano elementy objęte copyleft, „zaraża” się warunkami oryginalnej licencji copyleft(tzw. "wirus copyleft"). Dzięki temu zostaje zachowana otwartość programu.

Z kolei, licencje non-copyleft (permisywne) są znacznie mniej restrykcyjne. Co prawda również wymagają zachowania informacji o prawach autorskich, ale pozwalają na dystrybucję na własnych warunkach, bez konieczności ujawniania kodu źródłowego. Przykłady takich licencji to MIT, Apache 2.0 czy BSD.

Poznaj naszą ofertę: Obsługa prawna startup

Zalety i wady licencji Open Source

Jeszcze przed wyborem odpowiedniej licencji open source warto zastanowić się jakie są zalety korzystania z licencji Open Source, jakie są wady, czy istnieją ryzyka związane z używaniem oprogramowania Open Source etc. Poniżej przedstawiamy (w uproszczeniu) najważniejsze z nich.

Zalety:

• Otwartość i dostępność. Oprogramowanie Open Source jest dostępne dla wszystkich bez ograniczeń, co sprzyja rozwojowi innowacyjnych rozwiązań, ich ulepszaniu i promuje otwartość w społeczności programistycznej.
• Licencje open source zwykle są po prostu bezpłatne lub wymagają niewielkich opłat licencyjnych. Nie zapominajmy jednak, że niektóre projekty open source mogą generować koszty związane z dostosowaniem, integracją lub wsparciem technicznym.
• Wymiana wiedzy. Licencje open source to często transfer wiedzy pomiędzy dobrymi developerami, co pozwala na udoskonalanie umiejętności.
• Nie musimy zapoznawać się z obszernymi warunkami licencyjnymi, ponieważ zwykle licencje open source opracowane są przez fundacje i organizacje (np. FSF) i mają swoje ustalone warunki licencyjne (dla przykładu warunki licencji MIT to niecała strona).
• Swoboda modyfikacji. Użytkownicy mają prawo do modyfikowania kodu źródłowego, co pozwala na dostosowanie oprogramowania do swoich indywidualnych potrzeb i wymagań.
• Współpraca społecznościowa. Model Open Source promuje współpracę między programistami i organizacjami, co może przyspieszyć rozwój oprogramowania i poprawić jego jakość.
• Bezpieczeństwo. Dostępność kodu źródłowego umożliwia przeglądanie i audytowanie oprogramowania przez społeczność, co może przyczynić się do zwiększenia bezpieczeństwa i zaufania użytkowników (chociaż oczywiście nie zawsze).
• Elastyczność licencyjna. Istnieje wiele różnych typów licencji Open Source, co daje możliwość wyboru najlepszego dopasowania do konkretnych potrzeb i wymagań projektu.

Wady:

• Brak gwarancji i wsparcia. Oprogramowanie Open Source często nie oferuje oficjalnego wsparcia ani gwarancji, a odpowiedzialność jest mocno ograniczona.
• Potencjalne ograniczenia licencyjne. Niektóre licencje Open Source mogą narzucać pewne ograniczenia dotyczące sposobu wykorzystania oprogramowania, co może wymagać dokładnej analizy i zrozumienia warunków licencji.
• Możliwość nadużyć. Otwartość kodu źródłowego może być zarówno zaletą, jak i wadą, ponieważ umożliwia np. potencjalnym hakerom dostęp do wrażliwych informacji.
• Konieczność zarządzania społecznością. Projekty Open Source często wymagają zarządzania aktywną społecznością programistów, co może być czasochłonne i wymagać zaangażowania dodatkowych zasobów.
• Ryzyko fragmentacji. Ze względu na swobodę modyfikacji kodu źródłowego istnieje ryzyko fragmentacji projektu, co może prowadzić do powstania wielu różnych wersji oprogramowania, trudnych do zarządzania i utrzymania.
• Brak automatycznych aktualizacji oprogramowania.

Jak wybrać odpowiednią licencję Open Source dla projektu?

Przed wyborem odpowiedniej licencji open source dla Twojego projektu, warto zastanowić się:

• Jaka jest Twoja wizja projektu? Zastanów się, jakie są Twoje cele związane z projektem oraz jak chcesz, aby oprogramowanie było wykorzystywane i rozpowszechniane przez innych.
• Jakie są Twoje preferencje dotyczące dostępności kodu źródłowego? Zdecyduj, czy chcesz, aby Twój kod źródłowy był dostępny publicznie dla wszystkich, czy może preferujesz zachowanie pewnej kontroli nad jego dystrybucją.
• Czy chcesz, aby projekt był otwarty dla współpracy społecznościowej? Jeśli chcesz, aby Twój projekt był rozwijany przez społeczność programistów, warto wybrać licencję, która promuje otwartość i współpracę.
• Czy zależy Ci na tym, aby użytkownicy mogli modyfikować i rozpowszechniać oprogramowanie na własnych warunkach? Zastanów się, czy chcesz, aby użytkownicy mieli swobodę modyfikowania i rozpowszechniania Twojego oprogramowania bez konieczności stosowania tych samych warunków licencyjnych.
• Czy chcesz, aby Twoje oprogramowanie było wykorzystywane w komercyjnych projektach? Warto rozważyć, czy chcesz umożliwić korzystanie z Twojego oprogramowania w projektach komercyjnych i czy licencja open source, którą wybierzesz, będzie to umożliwiała.
• Jakie są Twoje obawy dotyczące odpowiedzialności i bezpieczeństwa? Przyjrzyj się warunkom licencji dotyczącym odpowiedzialności, bezpieczeństwa i gwarancji, aby upewnić się, że są one zgodne z Twoimi oczekiwaniami.
• Czy chcę, aby Twoje oprogramowanie było używane w innych projektach? Jeśli chcesz, aby Twoje oprogramowanie było używane w innych projektach jako np. komponent, warto wybrać licencję, która pozwala na integrację z innymi projektami.
• Czy chcesz, aby zmiany dokonywane w moim kodzie były udostępniane z powrotem społeczności? Jeśli tak, warto wybrać licencję typu copyleft.
• Czy stosujesz inne licencje open source? Należy pamiętać, że nie wszystkie licencje open source są ze sobą kompatybilne, warto to wcześniej zweryfikować.

Nie bez znaczenia pozostaje też fakt, że, jeżeli udostępniasz swój projekt jako pracownik firmy – korzystanie z open source może okazać się niemożliwe lub konieczna będzie zgoda pracodawcy. Podobnie zresztą w umowach b2b, gdzie np. oświadczasz, że jesteś twórcą wszystkiego, co tworzysz w ramach umowy i możesz przenieść do tego całość majątkowych praw autorskich.

W takim przypadku pamiętaj o zmianie swojego oświadczenia w umowie, poprzez wskazanie, że korzystasz w określonym zakresie z licencji open source i zleceniodawca będzie mógł z tego elementu korzystać na warunkach określonych tą licencją.

W przypadku wątpliwości w wyborze licencji warto zapoznać się szerzej z opcjami, udostępnionymi tutaj: https://choosealicense.com/.

Pamiętaj, że zmiana licencji w trakcie projektu nie jest niemożliwa (z zastrzeżeniem tego, co zostało już „wypuszczone” na określonej licencji open source), ale może okazać się skomplikowana. Zresztą, czym innym jest zmiana licencji na kompatybilną na nowe „wydania”, a czym innym ponowne licencjonowanie wszystkich istniejących kontrybucji. Jeżeli np. twoja obecna licencja jest licencją typu copyleft i nie jesteś jedynym właścicielem praw autorskich, nie możesz po prostu zmienić licencji swojego projektu na np. MIT.

Generalnie, w przypadku licencji permisywnej właściciele praw autorskich do projektu wyrazili z wyprzedzeniem zgodę na zmianę licencji. Dlatego pamiętaj, żeby dobrze zastanowić się nad doborem odpowiedniej licencji dla Twojego projektu już na początku.

Prawa autorskie w projekcie Open Source

Ważne. Dużo osób błędnie zakłada, że jeżeli określony kod jest wypuszczany na licencji Open Source to nie ma tutaj w ogóle praw autorskich. Pamiętajmy, że fakt udostępnienia oprogramowania na licencji open source nie oznacza, że jego twórca zrzeka się praw własności intelektualnej, to nadal jest licencja – a nie przeniesienie praw (!). Zresztą, licencje wymagają zachowania informacji o prawach autorskich.

Najpopularniejsze licencje Open Source

Poniżej przedstawiamy porównanie licencji Open Source (tych najpopularniejszych).

MIT

Naprawdę krótka i prosta licencja permisywna, wymaga jedynie zachowania informacji o prawach autorskich i licencji. Dzieła licencjonowane, modyfikacje i większe dzieła mogą być rozpowszechniane na innych warunkach i bez kodu źródłowego.

[table id=2 /]

Apache 2.0

Licencja permisywna, której główne warunki wymagają zachowania informacji o prawach autorskich i licencji. Współautorzy zapewniają wyraźne przyznanie praw patentowych. Dzieła licencjonowane, modyfikacje i większe dzieła mogą być rozpowszechniane na innych warunkach i bez kodu źródłowego.

[table id=3 /]

GNU General Public License v3.0

Silny copyleft, uprawnienia tej licencji są uwarunkowane udostępnieniem pełnego kodu źródłowego licencjonowanych dzieł i modyfikacji, które obejmują większe dzieła wykorzystujące licencjonowany utwór, w ramach tej samej licencji. Należy zachować informacje o prawach autorskich i licencjach. Współautorzy zapewniają wyraźne przyznanie praw patentowych.

[table id=4 /]

Licencje Open Source stanowią ważny element współczesnej społeczności programistycznej, zachęcając do otwartości, współpracy i innowacji. Jednakże, wymagają ostrożnego zarządzania i zrozumienia, aby maksymalnie wykorzystać korzyści płynące z tego modelu dystrybucji oprogramowania.

Sprawdź nasze usługi: Kancelaria Prawna Warszawa