Umowy wspólników w startupie: Jak zabezpieczyć przyszłość?

W dynamicznym świecie start-upów umowa wspólników znana również jako umowa założycielska – Founders Agreement, staje się kluczowym dokumentem, który zabezpiecza przyszłość i stabilność przedsiębiorstwa. Jest to umowa, która nie tylko definiuje zasady współpracy między założycielami, ale również ustanawia fundamenty zarządzania i rozwoju firmy.

Umowy wspólników dla nowych firm technologicznych

Różnorodność projektów technologicznych wymaga elastyczności w zakresie prawnego zabezpieczenia współpracy między założycielami. Stąd pojawiają się dwa główne typy założycielskich umów w startupie:

1. pre-formation agreement, zawierana przed formalnym zawiązaniem spółki, oraz

2. shareholders agreement, ustalana już po jej utworzeniu. Umowę wspólników należy dostosować do specyfiki startupu, biorąc pod uwagę branżę, w której działa firma, jej rozmiar, cel i strategię rozwoju, a także indywidualne ustalenia i oczekiwania wspólników.

Wzór oraz warunki umowy wspólników dla startupu

• Cele i założenia biznesowe: Ustalanie długoterminowych i krótkoterminowych celów przedsiębiorstwa, w tym kamieni milowych, które pomogą monitorować postęp;
• Role i zadania wspólników: Jasne określenie odpowiedzialności i zadań, jakie na poszczególnych wspólnikach spoczywają w ramach funkcjonowania firmy;
• Podział udziałów: Definiuje, jak rozdzielone będą procentowe udziały między wspólnikami, co ma bezpośrednie przełożenie na strukturę własnościową firmy;
• Podział zysków: Określenie, jak dywidenda będzie proporcjonalnie rozdzielana między wspólników, uwzględniając ich wkład i udziały;
• Udział w stracie/dofinansowanie spółki: Zasady dotyczące pokrywania ewentualnych strat oraz procedury dofinansowania, które mogą wiązać się z modyfikacją struktury udziałów;
• Vesting i reverse vesting: Mechanizmy, które dostosowują udziały wspólników w zależności od ich zaangażowania i realizacji określonych celów lub wskaźników KPI;
• Udziały dla pracowników: System nagradzania kluczowych pracowników udziałami, co motywuje do osiągania wyznaczonych celów i buduje lojalność wobec firmy;
• Prawa autorskie i własność intelektualna: Uregulowanie kwestii wniesienia przez wspólników praw autorskich czy innych form własności intelektualnej do firmy oraz zasady ich ewentualnego zwrotu;
• Wejście inwestora: Określenie warunków, na jakich wspólnicy są gotowi przyjąć zewnętrzne finansowanie, oraz ustalenie, jak wpłynie to na obecną strukturę udziałów;
• Wyjściowy plan: Plan działania na wypadek zakończenia projektu lub wyjścia któregoś ze wspólników z firmy, w tym warunki sprzedaży udziałów czy likwidacji spółki.

Sporządzanie umowy o współpracy w startupie

Proces tworzenia umowy o współpracy w startupie powinien być przemyślany i uwzględniać potencjalny rozwój przedsiębiorstwa. To tutaj pojawia się konieczność skorzystania z profesjonalnej obsługi prawnej startupów, która zapewni, że wszystkie kluczowe elementy są odpowiednio zabezpieczone i zgodne z obowiązującymi przepisami. Przy zakładaniu spółki z o.o., zaleca się, aby umowa założycielska była podpisana w formie aktu notarialnego. Pomimo że wielu założycieli i prawników może wybrać zwykłą formę pisemną, notarialne poświadczenie podpisów oferuje znaczne korzyści. Umożliwia to skuteczne zarządzanie udziałami oraz zapewnia większą pewność prawną, co jest kluczowe w kontekście przyszłych transakcji czy potencjalnych sporów.