Blog

Aleksandra Maciejewicz, rzeczniczka patentowa i partnerka w kancelarii LAWMORE, po raz drugi została mentorką w Funduszu Sektor 3.0, kierowanego do organizacji pozarządowych tworzących produkty i usługi cyfrowe z zakresu #TechForGood. LAWMORE jest partnerem inicjatywy od 2022 roku. Fundusz Sektor 3.0 jest elementem programu Sektor 3.0 Polsko-Amerykańskiej Fundacji Wolności realizowanego przez Fundację Rozwoju Społeczeństwa Informacyjnego, który od lat wspiera tworzenie nowych rozwiązań społecznie użytecznych #TechForGood. W ramach procesu inkubacji pomysłodawcy wezmą udział w trzymiesięcznym cyklu szkoleń, które posłużą dopracowaniu pomysłu, stworzeniu spójnej koncepcji oraz wprowadzeniu produktu lub usługi na rynek. Jeden z warsztatów poświęcony będzie tematyce własności intelektualnej, w której specjalizuje się właśnie Aleksandra Maciejewicz. Szczególnie istotnymi aspektami, które poruszy w swoim wystąpieniu będą kwestie ochrony prawa własności przemysłowej i prawo autorskie - kluczowe elementy dla twórców unikalnych rozwiązań technologicznych. Fundusz Sektor 3.0 adresowany jest do każdej organizacji, która ma pomysł na nową technologię w duchu #TechForGood, natomiast nie wie od czego zacząć jego realizację lub nie ma na to środków finansowych. Najlepsze zespoły biorące udział w Funduszu mogą uzyskać do 120 000 złotych finansowania na dalszy rozwój projektów oraz wsparcie mentorów. Nabór trwa do 3 listopada br. Więcej informacji o projekcie dostępnych jest na stronie: https://sektor3-0.pl/fundusz/.

Dotacja na rejestrację znaku towarowego dla przedsiębiorcy MŚP. Może warto skorzystać?Przedsiębiorcy MŚP chcący chronić prawa swojej własności intelektualnej mogą skorzystać ze specjalnych środków w ramach Funduszu MŚP. Ma on na celu wspieranie firm z UE w zakresie ochrony własności intelektualnej, takiej jak znaki towarowe, wzory przemysłowe czy patenty. Co można uzyskać poprzez skorzystanie z tego funduszu?✅ Pokrycie kosztów rejestracji i utrzymania praw własności intelektualnej (75% poniesionych opłat);✅ doradztwo, szkolenia oraz warsztaty w zakresie zarządzania własnością intelektualną;✅ pomoc w zakresie badań rynkowych (aby MŚP mogły zidentyfikować potencjalne rynki dla swoich produktów/usług;✅ a nawet wsparcie w rozwiązywaniu sporów w przypadku naruszenia praw własności intelektualnej.Jak skorzystać z funduszu? Należy złożyć wniosek wraz z kilkoma wymaganymi dokumentami:1️⃣ Złóż wniosek online (poprzez system EUIPO) o przyznanie dotacji - w PDF miej przygotowane zaświadczenie potwierdzające status płatnika VAT oraz wyciąg z firmowego rachunku;2️⃣ Otrzymaj dotację i bon (masz 2 m-ce na jego wykorzystanie z możliwością przedłużenia o kolejne 2 m-ce); 3️⃣ Złóż wniosek o rejestrację własności intelektualnej w odpowiednim urzędzie i opłać go;4️⃣ Wypełnij i wyślij formularz o zwrot kosztów. 👉Słyszałeś o takiej dotacji? Może chcesz skorzystać?Formularz do złożenia wniosku o dofinansowanie: https://euipo.europa.eu/ohimportal/pl/online-services/sme-fund

❓Czy AI wygra w sądzie?

30 października oddalono w dużej mierze zarzuty artystów przeciwko Stability AI (ale także przeciwko innych firmom AI pozwalającym na generowanie obrazów) o naruszenie ich praw autorskich.
Sędzia stwierdził, że roszczenia powodów były „wadliwe pod wieloma względami” i że jedynie bezpośrednie roszczenie o naruszenie praw może być rozpatrywane w odniesieniu do roli Stability AI - w scrapowaniu, kopiowaniu i wykorzystywaniu materiałów szkoleniowych obrazów do trenowania Staibility AI.
W pozwie artyści zarzucali w szczególności, że obrazy są przechowywane i włączone jako skompresowane kopie do Stable Diffusion, a twory tego oprogramowania stanowią dzieła pochodne oparte na tych obrazach. Stability AI zaprzecza, jakoby obrazy zostały włączone do Stable Diffusion i twierdzi, że model szkoleniowy wykorzystuje je jedynie do opracowania, rozwijania outputu oprogramowania.

Jakie kwestie zostały jeszcze poruszone?

✔ Część roszczeń została oddalona z uwagi na brak rejestracji praw powodów do niektórych ich dzieł w Copyright Office;✔ konieczność identyfikacji utworów; pozwani twierdzili, że w odniesieniu do jednej z powódek nie jest możliwe podnoszenie zarzutów o naruszenie praw autorskich, jeżeli nie określi ona szczegółowo każdego z zarejestrowanych dzieł, które w jej ocenie zostały wykorzystane jako obrazy szkoleniowe dla Stable Diffusion. Natomiast sąd uznał za wystarczające na tym etapie wskazanie przez powódkę przeglądu stron wyjściowych z wyszukiwania na stronie „haveibeentrained”;✔ brak wystarczających dowodów na to, że obrazy wygenerowane przez Stable DIffusion było „zasadniczo podobne” do ich dzieł;✔ zważywszy, że dużo firm korzysta z rozwiązań dostarczanych przez podmioty trzecie, interesujące jest podejście sądu do zarzutów wobec DevianArt i MidJourney. Mianowicie sąd oddalił zarzuty przeciwko nim twierdząc, że powodowie nie udowodnili, że odpowiednio internetowa społeczność artystyczna i program generatywnej AI odegrały jakąkolwiek rolę w scrapowaniu obrazów i szkoleniu AI – a więc brak jest bezpośredniości naruszenia przez te podmioty praw autorskich (należy zaznaczyć, że oba narzędzia opierają się na softwarze Stability’s Stable Diffusion).
Należy jednak pamiętać, że sprawa jeszcze nie jest zakończona. Powodowie mają jeszcze możliwość poprawienia swoich skarg w oparciu o przedstawione twierdzenia sędziego (co zresztą już oznajmili, że uczynią).Sprawdź nasze usługi: Kancelaria Prawna Warszawa

CallPage– największy dostawca usług callback w Polsce przejął LiveCall – swojego największego konkurenta na rodzimym rynku. W wyniku akwizycji, w Polsce powstaje globalny lider w segmencie narzędzi do automatycznego oddzwaniania. Miło nam poinformować, że w transakcji tej mieliśmy przyjemność doradzać na rzecz kupującego- CallPage.
Transakcja przejęcia LiveCall została sfinansowana ze środków własnych CallPage. W wyniku przejęcia spółka nabyła prawa do marki i domeny LiveCall, a także bazę klientów.
Z rozwiązań CallPage korzysta ponad 1500 firm w ponad 50 krajach, m.in. w USA, Wielkiej Brytanii, Brazylii i we Włoszech. Za sukcesem spółki stoi kilkudziesięcioosobowy zespół zarządzany przez Rossa Knap, Bogdana Tyskyy oraz Aleksandra Gorczycę.

Firma rodzinna SERio produkująca zamiennik sera na bazie łubinu pozyskała finansowanie w kwocie 1 mln zł od aniołów biznesu z COBIN Angels, Adama Radzkiego i Daniela Urban. Z przyjemnością informujemy, że w transakcji tej mieliśmy przyjemność przygotowywać pełną dokumentację transakcyjną do inwestycji.
SERio to rodzinna firma założona przez Monikę i Michała Gaszyńskich, która na swoim koncie ma już współpracę z takimi sieciami jak Biedronka i Carrefour, obecnie oferuje również produkty w e-sklepach Jush i Delio z grupy Żabka, a sery z oferty SERio można znaleźć także w menu cateringu dietetycznego Nice To Fit You.
Spółka SERio wcześniej wzięła udział w programie akceleracyjnym foodtech.ac, który skupia się na wspieraniu innowacyjnych projektów z dziedziny żywności

W dzisiejszym dynamicznym świecie biznesu, startupy stają się ważnym elementem gospodarki. W Polsce rozwijają się liczne innowacyjne przedsiębiorstwa, które przyciągają inwestorów i zdobywają rynek. Jednak każdy startup, aby osiągnąć sukces, musi dbać o odpowiednie aspekty prawne. W niniejszym artykule omówimy trzy kluczowe kwestie prawne, w których prawnik może okazać się nieocenionym wsparciem dla Twojego startupu.Sprawdź również: obsługa prawna startupów

1. Zakładanie Spółki: Wybór Optymalnej Struktury Prawnej

Pierwszym krokiem, który musisz podjąć jako przedsiębiorca, jest zdecydowanie, w jakiej formie prawniczej chcesz prowadzić swój startup. W Polsce dostępnych jest kilka różnych struktur prawnych, takich jak spółka z ograniczoną odpowiedzialnością (sp. z o.o.), spółka akcyjna (S.A.), prosta spółka akcyjna (S.A.), jednoosobowa działalność gospodarcza (jednoosobowa firma), czy spółka komandytowa. Wybór odpowiedniej struktury ma znaczący wpływ na Twoje obowiązki podatkowe, odpowiedzialność finansową, sposób dzielenia zysków i wiele innych aspektów działalności.Prawnik specjalizujący się w prawie gospodarczym pomoże Ci dokładnie zrozumieć każdą z tych struktur i doradzi, która z nich najlepiej odpowiada potrzebom Twojego startupu. Ważne jest także odpowiednie przygotowanie dokumentów założycielskich, takich jak umowa spółki, statut (w przypadku spółek akcyjnych), czy umowa komandytowa (w przypadku spółek komandytowych). Prawnik może pomóc w sporządzeniu tych dokumentów, aby zapewnić zgodność z polskim prawem i uniknąć potencjalnych problemów w przyszłości.

2. Ochrona Własności Intelektualnej

Wielu startupów opiera swoją działalność na innowacyjnych pomysłach i technologiach. Dlatego ochrona własności intelektualnej jest kluczowym elementem sukcesu. Właściwa ochrona pozwala chronić wynalazki, znaki towarowe, prawa autorskie i wiele innych aktywa intelektualne przed nieuprawnionym wykorzystaniem przez konkurencję.Polskie prawo oferuje różne mechanizmy ochrony własności intelektualnej, takie jak zgłoszenia patentowe, rejestrację znaków towarowych, czy umowy licencyjne. Prawnik specjalizujący się w tej dziedzinie może pomóc Ci zrozumieć, jakie kroki należy podjąć, aby zabezpieczyć Twoje prawa intelektualne. Ponadto, może doradzić w przypadku sporów dotyczących naruszenia tych praw, co może mieć istotne znaczenie dla długoterminowego sukcesu Twojego startupu.

3. Zgodność z Przepisami Prawnymi i Ochrona Danych Osobowych

W ostatnich latach, szczególnie po wprowadzeniu Ogólnego Rozporządzenia o Ochronie Danych Osobowych (RODO), zgodność z przepisami prawnymi stała się priorytetem dla każdej firmy, niezależnie od jej rozmiaru. Dla startupów, które często zbierają i przetwarzają dane klientów, ochrona danych osobowych staje się kluczową kwestią.Prawnik specjalizujący się w prawie ochrony danych osobowych pomoże Ci dostosować Twoją działalność do wymogów RODO i innych przepisów dotyczących prywatności. To nie tylko kwestia uniknięcia kar finansowych, ale także budowania zaufania klientów, którzy coraz bardziej dbają o swoje dane osobowe.Dla startupu, który pragnie osiągnąć sukces, współpraca z doświadczonym prawnikiem może przynieść znaczące korzyści. Warto inwestować w profesjonalne doradztwo prawne, aby uniknąć potencjalnych pułapek prawnych i zapewnić stabilny rozwój firmy. W Polsce istnieje wiele renomowanych kancelarii prawnych specjalizujących się w obszarze prawa dla startupów, które chętnie wesprą Cię na każdym etapie rozwoju Twojego przedsiębiorstwa. 4. Warunki wyjścia z firmyWażne jest określenie warunków wyjścia wspólników z firmy, takie jak procedury sprzedaży udziałów czy prawa pierwokupu. 5. Klauzule dotyczące decyzji biznesowychPrawnik może pomóc w opracowaniu klauzul regulujących podejmowanie kluczowych decyzji biznesowych, takich jak zaciągnięcie kredytu czy emisja nowych udziałów.Podsumowując, zakładając startup w Polsce, nie można zaniedbywać aspektów prawnych. Wybór odpowiedniej struktury prawnej. Ochrona własności intelektualnej oraz zgodność z przepisami prawnymi i ochroną danych osobowych to kluczowe kwestie, które mogą zadecydować o sukcesie lub porażce Twojego przedsięwzięcia. Współpraca z doświadczonym prawnikiem to inwestycja w przyszłość Twojego startupu, która może przynieść wielorakie korzyści.*Artykuł ten jest jedynie informacyjny i nie stanowi porady prawnej. Zawsze zaleca się skonsultowanie się z prawnikiem w celu uzyskania konkretnych porad dotyczących własnej sytuacji prawnej.*

Miło nam poinformować o efektach naszej współpracy z MediFactory, który pozyskał Fundusz SPINAKER alfa jako inwestora swojego nowatorskiego projektu. LAWMORE w tej inwestycji reprezentowało start-up przy negocjowaniu ogólnych warunków transakcji.MediFactory to start-up, wychodzący naprzeciw potrzebom rynku profilaktyki oraz rehabilitacji, który oferuje pacjentom przyspieszenie procesu korekcji wad postawy, poprzez zastosowanie wkładek ortopedycznych, stworzonych na potrzeby pacjenta. Poprzez indywidualne podejście do każdego przypadku i analizę wielu zmiennych, MediFactory jest w stanie zaoferować każdemu pacjentowi „ortezę stopy”, która ułatwi im codzienne zmagania podczas terapii , a co najważniejsze, zażegnanie problemu w szybszym tempie niż przy użyciu gotowych wkładek. Jest to tym bardziej istotne, gdyż na podstawie specjalistycznych raportów, wiadomo, że coraz więcej dzieci i młodzieży, ale również ludzi w starszych grupach wiekowych, boryka się z problemami płaskostopia lub wad postawy. Dzięki wdrożeniu kuracji, która oferuje MediFactory, istnieje szansa na zażegnanie tego problemu. Spółka, oferuje również program mentorski w zakresie diagnostyki, wypełniając tym lukę rynkowa i zwiększając świadomość konieczności poszerzenia horyzontów w zakresach zwalczania wad i chorób w układzie kostno-stawowym. Inwestycja została przeprowadzona w ramach działania BRIdge Alfa, współfinansowanego przez Narodowe Centrum Badań i Rozwoju.

21 czerwca w Kampusie Google dla Startupów na Placu Konesera, odbył się Polish Tech Day Warsaw 2023. Polish Tech Day to największy projekt Fundacji PLUGin, którą wspieramy od początku jej istnienia. Z przyjemnością informujemy, że zostaliśmy jednym z partnerów tego wydarzenia oraz przekazaliśmy nagrodę dla wygranego startupu, którą był pakiet usług prawnych. Stworzony w 2015 roku, Polish Tech Day (PTD) jest jedną z najważniejszych konferencji technologicznych, organizacji non-profit, prowadzoną przez członków społeczności polskiej diaspory technologicznej z całego świata. Program łączy podobnie myślących ludzi oraz pomaga im znaleźć inspirację, partnerów biznesowych, kluczowych pracowników i fundusze dla rozwoju. Celem konferencji jest łączenie, inspirowanie oraz umacnianie pozycji zarówno startupów, jak i członków społeczności technologiczno-innowacyjnej.W tegorocznym programie oprócz konkursu pitchingowego odbyły się również dwa panele founders-to-founders z udziałem między innymi InStreamly, symmetrical.ai, Packhelp, Apptension. Trzy sesje o innowacjach z udziałem Cobin Angels, Warsaw Equity Group, SpeedUp Venture Capital Group, The Heart, BNP Paribas i space3ac oraz 30-minutowe warsztaty "Wejdź na rynek brytyjski" z ekspertami z EBS ltd i West Midlands Growth Company.

W wydanym przez nasz zespół LAWMORE ebooku o prawnych aspektach generatywnego AI znajdziecie omówionych wiele aspektów dotyczących praw autorskich w kontekście tworzenia.
Oto fragment rozdziału pt. Prawa autorskie a obiekty tworzone przy użyciu AI:💬 “W toczącej się obecnie dyskusji co do możliwości przyznania praw autorskich do wygenerowanych przy użyciu AI prac (tekstów, kodów źródłowych etc.), najczęściej podkreślany jest fakt, że zgodnie z prawem polskim (ale nie tylko, dotyczy to również prawa europejskiego i prawa amerykańskiego) utworem podlegającym ochronie prawnej może być jedynie przejaw działalności twórczej człowieka.
Zatem efekty działania sił natury, zwierząt lub właśnie maszyn, nie stanowią utworu w rozumieniu ustawy o prawie autorskim. Wobec tego output wygenerowany przy użyciu AI - co do zasady - nie powinien być chroniony prawami autorskimi.
Z kolei twórca algorytmu/programista może mieć prawa autorskie do kodu źródłowego, nie zaś do samych wytworów sztucznej inteligencji (chociaż - przy bardzo określonych i wyjątkowych okolicznościach - może tak się zdarzyć). Przy czym, będzie też tak, że prawa autorskie do algorytmu jako metody czy koncepcji matematycznej, w ogóle nie powstaną, ponieważ jak mówi prawo: ochroną objęty może być wyłącznie sposób wyrażenia; nie są objęte ochroną odkrycia, idee, procedury, metody i zasady działania oraz koncepcje matematyczne.” 💬Zapraszam do pogłębionej lektury pierwszego w Polsce ebooka o prawnych aspektach generatywnego AI, który jest dostępny dla każdego za darmo.
Sprawdź w nim na jakie pytania warto sobie odpowiedzieć zanim wykorzystasz AI w swoim biznesie.
Link do pobrania ebooka: https://lawmore.pl/ebook/

Moje podsumowanie debaty w Muzeum Narodowe w Gdańsku.Dużo było wątków z zakresu tego, jak AI źle wpłynie na pracę artystów, albo czy AI doprowadzi do upadku sztuki. Pojawił się wręcz głos, że personifikowanie AI w rozmowie jest szkodliwe i prowadzi do obniżenia poziomu dyskusji. Oczywiście pojawiły się też wątki wojskowe i edukacyjne, ale pozostańmy przy sztuce.➡ Sztuka rządzi się nieco innymi - dosłownie - prawami niż pozostałe obszary życia, mam tu na myśli chociażby sztukę konceptualną czy ready made art; mimo że pomysł nie jest chroniony prawami autorskimi, to nie słyszałam o kopiowaniu Ai Weiwei czy Duchampa;➡ Sztuczna inteligencja może wręcz wzmocnić sztukę, być mostem między ludźmi, którzy mają ogromne pokłady kreatywności, poczucia estetyki i dużo do powiedzenia poprzez sztukę, ale nie mają np. talentu aby to wykreować;➡ Sztuczna inteligencja już teraz na wiele sposobów wzmacnia sztukę; przykładem może być chociażby projekt, który wykorzystuje sztuczną inteligencję, aby pogoda stawała się kuratorem sztuki (program dobiera prace ze zbiorów muzeum, łącząc metadane obrazu z obserwacjami meteorologicznymi);➡ Tak jak aparat cyfrowy czy photoshop nie zniszczyły fotografii artystycznej, tak nie widzę powodu, aby zrobiła to AI; sztuczna inteligencja może zagrozić wielu innym zawodom, ale nie artystom;➡ AI może pomóc w zbieraniu tantiem lub innego rodzaju gratyfikacji;➡ Odbiorcą sztuki jest wciąż człowiek; jeżeli AI pomoże w budowaniu świadomości estetycznej, zastąpi nudne lekcje plastyki i polepszy edukację w tym zakresie, zwiększy dostępność artystyczną etc., to uważam cel sztuki za osiągnięty;➡ I tak jak jednym podoba się martwa natura a innym Pollock, tak jednym będzie się podobać sztuka tworzona z pomocą AI albo przez AI, a inni będą wyznawcami sztuki, która wyszła spod ręki z krwi i kości.
Podsumowując, uważam, że AI bardziej zwiększy potencjał sztuki i zwiększy grono artystów, niż stanowi realne zagrożenie. Tutaj nie ma podejścia “albo-albo” (albo AI, albo człowiek), jest uzupełnianie się.

AI wchodzi do struktur przedsiębiorstw na coraz głębiej, a wynikać z tego mogą zarówno szanse jak i ryzyka.
W związku z tym przygotowałam listę rzeczy, na które warto zwrócić uwagę i o nie zadbać, aby te ryzyka minimalizować. Poniżej lista.1️⃣ przetwarzanie danych osobowych:▫️sprawdź czy zaadresowane zostały podstawy prawne dla każdego z celów/zakresów przetwarzania,▫️czy masz możliwość spełnienia wymogów prawnych w kontekście przetwarzania danych (np. prawo do bycia zapomnianym/ną),▫️czy spełniona jest zasada minimalizacji danych,2️⃣ zgodność z przepisami branżowymi:▫️sprawdź, czy stosowanie AI w danym sektorze podlega specjalnym regulacjom,3️⃣ odpowiedzialność za działania AI:▫️jeśli wykorzystujesz AI do podejmowania decyzji monitoruj i analizuj błędy AI, aby zidentyfikować i rozwiązać ewentualne problemy związane z decyzjami,4️⃣ ochrona własności intelektualnej:▫️rozważ, czy AI generuje treści lub innowacje, które wymagają ochrony praw autorskich lub patentów,▫️w jaki sposób zarządzisz dziełami AI, które nie podlegając ochronie praw autorskich bądź patentów,5️⃣ przegląd umów z dostawcami AI:▫️sprawdź warunki umów oraz regulaminów narzędzi i dostawców wykorzystujących AI (czy np. nie narzucają wolnych licencji do outputów),6️⃣ AI a informacje poufne:▫️określ polityki w jakich sytuacjach zewnętrzne AI może być wykorzystywane przez pracowników, a w jakich mogą korzystać tylko ze zweryfikowanego AI (dającego gwarancję bezpieczeństwa tajemnicy przedsiębiorstwa),7️⃣ szkolenie pracowników:▫️zapewnij właściwe szkolenie dla pracowników odpowiedzialnych za wykorzystanie AI, aby byli świadomi potencjalnych problemów prawnych,8️⃣ wdrożenie procedury zgłaszania incydentów:▫️nie lekceważ nawet najmniejszych incydentów, stwórz procedury zgłaszania wszystkich incydentów i ulepszaj swoje zabezpieczenia prawne,‌A na koniec bardzo ważne, monitoruj zmiany w prawie. Sytuacja jest dynamiczna a AI Act zbliża się wielkimi krokami.❓ A Ty gdzie dostrzegasz najwięcej problemów po stronie przedsiębiorstw z funkcjonowaniem w świecie z AI?

31 lipca do konsultacji publicznych skierowano projekt ustawy o zmianie ustawy - Kodeks cywilny oraz ustawy – Prawo własności przemysłowej. Projekt ten ma na celu dokonanie bardzo istotnej zmiany – wprowadzenie nowej umowy nazwanej – Umowy Franczyzy.
Do tej pory w Polsce nie istniała regulacja dotycząca tego typu relacji, a wszelkie umowy franczyzowe były zawierane w ramach swobody umów (były to tzw. umowy nienazwane).Trwające prace legislacyjne mają doprowadzić do ustalenia jednoznacznych ram umów franczyzowych oraz zabezpieczyć interesy franczyzobiorców, jako zwykle słabszej strony umowy. Zgodnie z założeniami projektu umowa franczyzy będzie wymagała zachowania formy dokumentowej pod rygorem nieważności, a jej przedmiotem będzie zobowiązanie franczyzodawcy do udostępnienia franczyzobiorcy do korzystania za wynagrodzeniem koncepcji lub techniki prowadzenia działalności gospodarczej oraz rzeczy lub praw służących wykonywaniu tej działalności (np. znaków towarowych, patentów, nazwy przedsiębiorstwa) oraz zobowiązanie franczyzobiorcy do prowadzenia działalności gospodarczej w ramach franczyzy.
Ponadto zgodnie z projektem:

nie mniej niż na 14 dni przed zawarciem umowy franczyzy franczyzodawca będzie musiał udostępnić franczyzobiorcy wzorzec umowy oraz dokument informacyjny (zawierający m.in. opis działalności franczyzobiorcy, liczbę zawartych umów franczyzy według stanu na koniec poprzedniego roku kalendarzowego, sposób ustalania wynagrodzenia franczyzodawcy, informację o szacunkowych wydatkach związanych z rozpoczęciem wykonywania umowy przez franczyzobiorcę, informację o karach umownych i sposobie ich obliczania, informację o ewentualnie istniejącym zakazie konkurencji);

jeśli nie dojdzie do przekazania dokumentu informacyjnego, franczyzobiorca będzie mógł wypowiedzieć umowę ze skutkiem natychmiastowym (przy zachowaniu 30 dniowego terminu od uzyskania wiedzy o danych okolicznościach oraz przypuszczeniu, że należyte poinformowanie franczyzobiorcy skutkowałoby nie zawarciem umowy franczyzy);

franczyzodawca co do zasady będzie ponosić odpowiedzialność za szkodę franczyzobiorcy powstałą w związku z przedstawieniem nierzetelnych lub nieprawdziwych informacji w dokumencie informacyjnym;

umowa franczyzy zawarta na czas nieokreślony będzie mogła być wypowiedziana przy zachowaniu terminów ustawowych (w przypadku franczyzobiorcy, na trzy miesiące naprzód, w przypadku franczyzodawcy, na sześć miesięcy naprzód).
Co istotne projekt, nijako przy okazji wprowadza bardzo istotną nowelizację PWP. Zmiana ma dotyczyć formy umowy licencyjnej – zastrzeżoną pod rygorem nieważności formę pisemną ma zastąpić forma dokumentowa.
Proponowane zmiany mają na celu zabezpieczenie interesów franczyzobiorców. Do uchwalenia nowelizacji jeszcze daleka droga, warto zatem śledzić ewentualne zmiany w projekcie oraz propozycje zgłaszane przez uczestników procesu legislacyjnego.

Jakie obawy i ryzyka mogą się pojawić przy wykorzystywaniu sztucznej inteligencji w branży reklamowej?We właśnie opublikowanym artykule w NowyMarketing wypowiadam się o wykorzystaniu AI w branży, która w dużym stopniu opiera się na kreatywności. Nic dziwnego, że w branży tej chętnie już teraz korzysta się z wytworów nowego generatywnego AI. W tekście wspominam, że niesie to za sobą pewne ryzyka.
Na łamach NowyMarketing poruszyłam następujące tematy:▫️ Czy mogę sprzedać klientowi to, co zostało stworzone przy użyciu AI?▫️ Czy to, co zostało stworzone przy użyciu AI jest plagiatem?▫️AI a RODO: czy wiemy, co dzieje się z danymi osobowymi, kiedy załadujemy je do AI?▫️AI a informacje poufneNa koniec dodaje, że w firmie warto po prostu wprowadzić politykę stosowania AI, zobowiązać swoich pracowników do jej przestrzegania.❓Czy AI w marketingu to więcej szans czy ryzyk?Link: https://nowymarketing.pl/a/42762,wykorzystanie-ai-w-marketingu-na-co-powinnismy-uwazac

Z przyjemnością informujemy, że po raz kolejny doradzaliśmy w procesie inwestycyjnym na rzecz WellBee – platformy zdrowia psychicznego, która pozyskała właśnie finansowanie od funduszu bValue Fund.
Wellbee (jedna z polskich spółek well-techowych) to platforma wspierająca wszystkich chcących zadbać o zdrowie psychiczne. W tym roku poszerzyła katalog swoich usług o nowe treści psychoedukacyjne i kursy dotyczące rozwoju osobistego i zawodowego. Materiały dostępne w formie wideo, podcastów i artykułów, opracowane przez topowych polskich specjalistów zdrowia psychicznego.
Do grona obecnych inwestorów, wspierających spółkę od początku działalności funduszu Tar Heel Capital Pathfinder oraz funduszu WP2 Investments - dołączył właśnie fundusz bValue Fund.

W ostatnim artykule na Business Insider Polska wypowiadam się w temacie prawnych aspektów dotyczących małych firm tworzących gry komputerowe. Pokazuję, że gry to specyficzny typ dzieła, ponieważ często to skupisko przedmiotów własności intelektualnej - budynków, pojazdów, a nawet tańce czy tatuaże.
Korzystanie z AI może wpędzić twórcę w kłopoty, ponieważ nie ma on pewności czy stworzony przez AI utwór nie narusza jakiś praw. Pozostają także kwestią otwartą prawa autorskie wyprodukowanej przy użyciu AI rzeczy.
Rozwój AI to wyzwanie prawne, z którym mierzy się cały świat.
Link do artykułu znajdziesz w pierwszym komentarzu. Dziękuję Grzegorz Kubera za zaproszenie do rozmowy!❓Czy uregulowane zasady wykorzystania AI mogą być dla twórców gier dużą możliwości rozwoju swoich produktów?

Niedawno opublikowany został Przewodnik po AI dla członków zarządów.
Ebook opracowany przez Forward Operators AI Lab, Microsoft, Google oraz LAWMORE (oczywiście) skierowany jest do zarządów firm i ma on stanowić oczy i kompas po świecie i narzędziach AI.
Dołożone przeze mnie prawne cegiełki osadzają technologie AI w kontekście:▫️Bezpieczeństwa i prywatności danych▫️Własności intelektualnej▫️Przyszłych regulacji AI ActDziękuję Bartek Pucek za zaproszenie do tego projektu. A Was zapraszam do lektury. Przewodnik przygotowany w j. angielskim jest do pobrania ze stony Forward Operators AI Lab.
Link: https://fwdoperators.com/ai-for-executives-free-handbook/

Dnia 22 maja 2023 r. w życie weszła ustawa z dnia 26 stycznia 2023 r. o fundacji rodzinnej (dalej: „ustawa”). Ustawa ta reguluje organizację i funkcjonowanie fundacji rodzinnych. Poniżej zaprezentowane zostały najważniejsze informacje dotyczące tej nowej instytucji prawnej, w tym spostrzeżenia, w jakich sytuacjach warto rozważyć utworzenie fundacji rodzinnej.

Cel fundacji rodzinnej

Celem fundacji rodzinnej, na wzór regulacji zawartych w ustawodawstwie niektórych państw zachodnich, jest przede wszystkim zapewnienie ochrony przed rozdrobnieniem budowanego przez wiele lat majątku firmy rodzinnej powstałego w związku z prowadzoną przez firmę działalnością gospodarczą oraz wzmocnienie narzędzi prawnych do przeprowadzenia procesów sukcesyjnych w firmach rodzinnych w perspektywie wielu pokoleń. Należy bowiem zaznaczyć, że w firmach rodzinnych często dochodzi do sytuacji, w których jedynie część następców (a nierzadko żaden z nich) jest zainteresowana i zdolna do przejęcia prowadzenia firmy rodzinnej, co może wywołać nie tylko konflikty rodzinne, ale również doprowadzić do sprzedaży firmy lub stopniowego wyzbywania się przez sukcesorów jej majątku.

Co za tym idzie, fundacja rodzinna z jednej strony ma przyczynić się do zachowania integralności majątku i ciągłości działalności gospodarczej przez firmę po ustaniu zaangażowania w niej jej założyciela, w tym również po jego śmierci, a z drugiej zapewnić beneficjentom (którymi w praktyce zapewne najczęściej będzie fundator oraz członkowie jego rodziny) zabezpieczenie finansowe w postaci otrzymywanych od fundacji świadczeń. Warto wreszcie podkreślić, że instytucja fundacji rodzinnej może mieć zastosowanie nie tylko w przypadku prowadzenia firmy, ale również w celu zabezpieczenia trwałości budowanego latami majątku prywatnego.

Powstanie fundacji rodzinnej i jej majątek

Zgodnie z ustawą do powstania fundacji rodzinnej jest wymagane:

1) złożenie przez fundatora oświadczenia o ustanowieniu fundacji rodzinnej w akcie założycielskim albo w testamencie (sporządza się je w formie aktu notarialnego);

2) ustalenie przez fundatora statutu w formie aktu notarialnego (statut określa m.in. beneficjenta lub sposób jego określenia i zakres przysługujących beneficjentowi uprawnień);

3) sporządzenie spisu mienia;

4) ustanowienie organów fundacji rodzinnej wymaganych przez ustawę lub statut;

5) wniesienie funduszu założycielskiego przed wpisaniem do rejestru fundacji rodzinnych w przypadku ustanowienia fundacji rodzinnej w akcie założycielskim albo wniesienie funduszu założycielskiego w terminie dwóch lat od dnia wpisania fundacji rodzinnej do rejestru fundacji rodzinnych w przypadku ustanowienia fundacji rodzinnej w testamencie;

6) wpisanie do rejestru fundacji rodzinnych (fundacja rodzinna nabywa osobowość prawną z chwilą wpisu do tego rejestru).

Fundatorem fundacji rodzinnej może być wyłącznie osoba fizyczna posiadająca pełną zdolność do czynności prawnych, która złożyła oświadczenie o ustanowieniu fundacji rodzinnej w akcie założycielskim albo w testamencie. Fundator wnosi do fundacji rodzinnej mienie na pokrycie funduszu założycielskiego o wartości określonej w statucie, nie niższej niż 100 000 zł. Mieniem tym mogą być np.: nieruchomości, rzeczy ruchome czy udziały w spółce z o.o., w ramach której prowadzone jest rodzinne przedsiębiorstwo. W skład majątku fundacji rodzinnej wchodzą również zyski z prowadzonej przez fundację działalności gospodarczej, otrzymane darowizny, dywidendy z tytułu uczestnictwa w innych podmiotach itp.

Fundacja rodzinna a działalność gospodarcza

Fundacja rodzinna może wykonywać działalność gospodarczą jedynie w zakresie określonym w ustawie, w tym m.in. w zakresie:

• zbywania mienia, o ile mienie to nie zostało nabyte wyłącznie w celu dalszego zbycia;
• najmu, dzierżawy lub udostępniania mienia do korzystania na innej podstawie;
• przystępowania do spółek handlowych, funduszy inwestycyjnych, spółdzielni oraz podmiotów o podobnym charakterze, mających swoją siedzibę w kraju albo za granicą, a także uczestnictwa w tych spółkach, funduszach, spółdzielniach oraz podmiotach;
• nabywania i zbywania papierów wartościowych, instrumentów pochodnych i praw o podobnym charakterze;
• udzielania pożyczek:

1. a) spółkom kapitałowym, w których fundacja rodzinna posiada udziały albo akcje,
2. b) spółkom osobowym, w których fundacja rodzinna uczestniczy jako wspólnik,
3. c) beneficjentom.

Należy jednocześnie podkreślić, że określonemu w ustawie dozwolonemu zakresowi prowadzenia przez fundację rodzinną działalności gospodarczej nie sprzeciwia się uczestnictwo przez fundację rodzinną w podmiotach wykonujących działalność gospodarczą w zakresie innym niż określony w ustawie. W związku z tym, fundacja może być np.: wspólnikiem prowadzącej działalność handlową spółki z o.o., w ramach której to spółki zorganizowane jest przedsiębiorstwo firmy rodzinnej.

Świadczenia na rzecz beneficjentów

Zgodnie z ustawą fundacja rodzinna jest osobą prawną utworzoną w celu gromadzenia mienia, zarządzania nim w interesie beneficjentów oraz spełniania świadczeń na rzecz beneficjentów (jak wskazano powyżej, beneficjentem może być również fundator). Pod pojęciem świadczenia rozumie się składniki majątkowe, w tym środki pieniężne, rzeczy lub prawa, przeniesione na beneficjenta albo oddane beneficjentowi do korzystania przez fundację rodzinną zgodnie ze statutem i tzw. listą beneficjentów. Fundacja rodzinna może w szczególności pokrywać koszty utrzymania lub kształcenia beneficjenta. Co istotne, w statucie można uzależnić przyznanie beneficjentowi świadczenia od upływu określonego terminu albo spełnienia się warunku (np.: ukończenia przez beneficjenta studiów, osiągnięcia przez beneficjenta określonego wieku), dzięki czemu wpływ fundatora na możliwość otrzymania przez beneficjenta od fundacji świadczenia może zostać zachowany również po śmierci fundatora.

Struktura wewnętrzna fundacji rodzinnej

Organami fundacji rodzinnej są zarząd, rada nadzorcza oraz zgromadzenie beneficjentów.

1. a) zarząd

Do głównych zadań zarządu należy prowadzenie spraw fundacji rodzinnej oraz jej reprezentowanie, realizacja celów fundacji rodzinnej określonych w statucie oraz spełnianie świadczenia przysługującego beneficjentowi. O ile statut nie stanowi inaczej, powołania i odwołania członka zarządu dokonuje fundator (członkiem zarządu może być np.: fundator), a po śmierci fundatora - rada nadzorcza, jeżeli została ustanowiona. W przypadku śmierci fundatora i braku rady nadzorczej powołania i odwołania członka zarządu dokonuje zgromadzenie beneficjentów.

1. b) rada nadzorcza

Ustanowienie rady nadzorczej jest obowiązkowe wówczas, gdy liczba beneficjentów przekracza dwadzieścia pięć osób. O ile statut nie stanowi inaczej, powołania i odwołania członków rady nadzorczej dokonuje fundator, a po śmierci fundatora - zgromadzenie beneficjentów. Rada nadzorcza pełni funkcje nadzorcze w stosunku do zarządu w zakresie przestrzegania prawa i postanowień zawartych w statucie. Statut fundacji rodzinnej może rozszerzyć uprawnienia rady nadzorczej, w szczególności przewidywać, że zarząd jest obowiązany uzyskać zgodę rady nadzorczej przed dokonaniem określonej czynności.

1. c) zgromadzenie beneficjentów

Zgromadzenie beneficjentów tworzą beneficjenci, którym w statucie przyznano uprawnienie do uczestnictwa w nim. Uchwały zgromadzenia beneficjentów wymagają:

• rozpatrzenie i zatwierdzenie sprawozdania finansowego fundacji rodzinnej za poprzedni rok obrotowy;
• udzielenie absolutorium członkom organów fundacji rodzinnej z wykonania przez nich obowiązków;
• podział lub pokrycie wyniku finansowego netto;
• wybór firmy audytorskiej, w przypadku gdy sprawozdanie finansowe, zgodnie z ustawą z dnia 29 września 1994 r. o rachunkowości, podlega badaniu;
• inne sprawy wymienione w ustawie lub statucie.

Fundacja rodzinna a zachowek

Niezależnie od tego, że ustawa reguluje organizację i funkcjonowanie fundacji rodzinnej, w tym prawa i obowiązki fundatora i beneficjenta, to na jej mocy zmienione zostały również inne akty prawne, w tym m.in. przepisy kodeksu cywilnego dotyczące zachowku. Uwagę należy zwrócić w szczególności na wprowadzony do kodeksu cywilnego przepis dotyczący realizacji roszczenia o zapłatę zachowku, który stanowi, że przy obliczaniu zachowku nie dolicza się do spadku funduszu założycielskiego fundacji rodzinnej wniesionego przed więcej niż dziesięciu laty, licząc wstecz od otwarcia spadku, chyba że fundacja rodzinna jest spadkobiercą.

Fundacja rodzinna a podatki

Również w zakresie opodatkowania dla fundacji rodzinnych przewidziano specyficzne regulacje. Po pierwsze, wskazać należy na brak opodatkowania podatkiem dochodowym fundatora oraz fundacji rodzinnej przy wnoszeniu majątku do fundacji rodzinnej. Co więcej, wolne od podatku dochodowego są przychody:

• fundatora albo osoby będącej w stosunku do fundatora osobą, o której mowa w art. 4a ust. 1 ustawy z dnia 28 lipca 1983 r. o podatku od spadków i darowizn (tj. małżonek, zstępni, wstępni, pasierb, rodzeństwo, ojczym, macocha), uprawnionych do otrzymania mienia w związku z rozwiązaniem fundacji rodzinnej oraz
• beneficjenta fundacji rodzinnej z tytułu otrzymanego od fundacji świadczenia, jeżeli beneficjentem jest fundator albo osoba będąca w stosunku do fundatora osobą, o której mowa w art. 4a ust. 1 ustawy z dnia 28 lipca 1983 r. o podatku od spadków i darowizn.

Natomiast w przypadku uzyskania ww. przychodów przez osobę będącą w stosunku do fundatora osobą zaliczoną do I lub II grupy podatkowej w rozumieniu przepisów ustawy z dnia 28 lipca 1983 r. o podatku od spadków i darowizn, pobrany zostanie zryczałtowany podatek dochodowy w wysokości 10% przychodów (w przypadku osób innych niż wymienione powyżej, należny będzie podatek w wysokości 15% przychodów).

Warto dodać, że nabycie własności rzeczy lub praw majątkowych będących przedmiotem otrzymanego przez beneficjenta od fundacji rodzinnej świadczenia oraz stanowiących mienie otrzymane w związku z rozwiązaniem fundacji rodzinnej nie będą również opodatkowane podatkiem od spadków i darowizn.

Jeśli chodzi o opodatkowanie podatkiem dochodowym fundacji rodzinnej, to zgodnie z wprowadzonymi przez ustawę zmianami w ustawie o podatku dochodowym od osób prawnych, fundacja rodzinna została objęta podmiotowym zwolnieniem od podatku. Ponadto fundacja rodzinna zapłaci 15% podatek dochodowy od przekazanego lub postawionego do dyspozycji przez fundację rodzinną bezpośrednio lub pośrednio:

• świadczenia na rzecz beneficjenta,
• mienia w związku z rozwiązaniem fundacji rodzinnej,
• świadczenia w postaci ukrytych zysków.

Warto również wskazać, że jeżeli fundacja rodzinna będzie osiągała dochód z działalności gospodarczej innej niż w zakresie określonym w ustawie jako dopuszczalny, zapłaci z tego tytułu 25% podatek dochodowy.

Podsumowanie

Fundacja rodzinna jest ciekawym rozwiązaniem umożliwiającym zachowanie integralności zgromadzonego majątku i ciągłości działalności gospodarczej przez firmę oraz dostarcza narzędzi do przeprowadzenia procesów sukcesyjnych w firmach rodzinnych w perspektywie wielu pokoleń. Należy jednak zaznaczyć, że podjęcie decyzji o założeniu fundacji rodzinnej i wniesieniu do niej majątku powinno zostać poprzedzone wnikliwą analizą, ponieważ nieumiejętne sporządzenie statutu może doprowadzić do skutków odwrotnych od zamierzonych, w tym do paraliżu rodzinnej firmy. W związku z tym, zasadność utworzenia fundacji rodzinnej oraz ukształtowanie treści statutu warto uprzednio skonsultować z profesjonalnymi doradcami prawnymi oraz podatkowymi.

Kolejne firmy prześcigają się w tworzeniu rozwiązań wykorzystujących ChatGPT. Pamiętajmy jednak, że jeżeli w swojej działalności wykorzystujesz w jakimkolwiek stopniu usługę oferowaną przez innego dostawcę, to w pierwszej kolejności powinieneś zapoznać się z jego regulaminem, czy też warunkami świadczenia usług. W szczególności pamiętaj, że każdy usługodawca zastrzega sobie możliwość wprowadzenia zmian w regulaminie, w zakresie usług, a nawet całkowitego wycofania niektórych z nich.
Jeszcze nie tak dawno, podobna historia spotkała serię modeli Codex oferowanych przez OpenAI. Klienci otrzymali informację o tym, że Codex API nie będzie dalej obsługiwany przez OpenAI i należy przejść na inny z oferowanych modeli. Nie jest zaskoczeniem, że taka zmiana wywołała oburzenie wśród tych, którzy w swojej działalności wykorzystywali właśnie ten model. Dodatkowo okres powiadomienia vs. data „wycofania” modelu był bardzo krótki (bodajże 3 dni), a więc niewiele czasu na zaimplementowanie nowego modelu. OpenAI (zresztą nie tylko) zapewnia sobie taką furtkę zwłaszcza poprzez oferowanie usług jako „Beta Services”, co do których nie udziela żadnych gwarancji etc.
Istotne więc pozostaje, żeby każdorazowo zapoznać się z termsami dostawcy. Wprowadzane przez dostawców zmiany mogą być na tyle istotne, że będą generowały konieczność diametralnych zmian w twojej działalności, a następnie informowania twoich klientów o zmianach, zmianie wymagań technicznych etc.
Dlatego zabezpiecz się wprowadzając również co najmniej tożsame postanowienia w swoich warunkach świadczenia usług. W szczególności w zakresie przyczyn wprowadzania zmian, okresów powiadomień o zmianach, a także określając skutki takich zdarzeń (zasady rozliczenia, zakończenia świadczenia usługi, co innego możesz zaoferować etc.)

FSFSG

Miło nam poinformować, że rozpoczynamy kolejny cykl edukujący z zakresu prawa, w tym również m.in. z aspektów dotyczących AI. Dzięki połączeniu sił, we współpracy z Fundacją Polska Innowacyjna, powstały już dwa artykuły przygotowane specjalnie dla społeczności innoSHARE NETwork, które zapoczątkowują nową serię edukacyjną.

Polska Innowacyjna jest twórcą innoSHARE NETwork. Fundacja ta planuje do 2030 r. stworzyć międzynarodowy Uniwersytet Przyszłości z ekosystemem innowacji, który stanie się jedną ze 100 najlepszych uczelni na świecie. Społeczność innoSHARE NETwork umożliwia współpracę w zakresie biznesu, innowacji i rozwoju. Jej celem jest wsparcie członków społeczności w znalezieniu zaufanych ludzi z różnych pól działalności badawczo-rozwojowej i innowacyjnej, aby umożliwić nawiązanie nowych relacji biznesowych oraz realizację wspólnych projektów. InnoSHARE NETwork to platforma zrzeszająca już blisko 100 członków, jak również usługa concierge - czyli dedykowany opiekun dla wszystkich członków, aby lepiej mogli rozwijać się w sieci, a także praktyczna wiedza z niezwykle szybkim dostępem do ekspertów z wielu dziedzin czy branż.

W opublikowanych artykułach poruszyliśmy kwestię problemów prawnych, jakie aktualnie stwarza sztuczna inteligencja, a współzałożycielka naszej kancelarii - Aleksandra Maciejewicz, wypowiedziała się na temat trwającej debaty o tym, czy możliwe jest opatentowanie tego, co wytworzy sztuczna inteligencja. Odniosła się również do nowych regulacji, w szczególności wejścia w życie dedykowanych sztucznej inteligencji unijnym aktom prawnym, tj. Rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady, ustanawiającego zharmonizowane przepisy dotyczące sztucznej inteligencji (tzw. AI Act) oraz implementacji Dyrektywy w sprawie odpowiedzialności za sztuczną inteligencję.

Sztuczna inteligencja to ogrom możliwości i korzyści, ale również ryzyk. Dzisiaj pochylimy się nad wybranymi ryzykami prawnymi i wskażemy na co zwrócić uwagę korzystając z systemów opartych o AI.

• Ochrona danych

Weźmy pod uwagę chociażby regulamin OpenAI. OpenAI wprost wskazuje w nim, że firma może używać danych wprowadzanych przez użytkowników. Jednocześnie OpenAI nie zobowiązuje się, że będzie chroniło te dane oraz nie składa żadnych oświadczeń co do dochowania ich poufności. Dodatkowo, wprowadzane do ChatGPT dane mogą być przekazywane do USA, co - w kontekście braku następczyni Privacy Shield - również rodzi problemy prawne w kontekście RODO. Europejska Rada Ochrony Danych (i nie tylko) podnosi również inne wątpliwości w przedmiocie egzekwowania RODO przez OpenAI.Wprowadzanie więc danych objętych ochroną prawną, w szczególności danych osobowych oraz poufnych danych do systemu sztucznej inteligencji, a więc do systemu – co do którego nie istnieje gwarancja wiarygodności i rękojmia zgodności z prawem - stanowi duże ryzyko.

• Prawa autorskie

Tutaj również – w ramach wstępu – pozwolę sobie zacząć od kwestii regulaminu OpenAI. Nie powinno zdziwić, że firma przerzuca odpowiedzialność za materiały - te zarówno stanowiące input, jak i te stanowiące output usług - na użytkownika. Tak więc użytkownik odpowiada za to, czy materiały nie naruszają jakichkolwiek praw, a wręcz zobowiązany jest do zapewnienia, aby ‘content’ nie naruszał żadnych praw. Jak to zrobić przy – podobno – bilionach parametrów, ChatGPT? No właśnie.Pojawiają się więc kolejne kwestie związane ze sztuczną inteligencją – czy używanie przez nią materiałów objętych zapewne w większość prawami autorskimi jest legalne oraz do kogo należą prawa do obiektów wytworzonych przez AI. Jeżeli AI tylko by się inspirowała cudzymi materiałami, mieściłoby się to w granicach prawa. Jeżeli jednak do celów szkoleniowych materiały są kopiowane i przetwarzane – uważa się to za kolejne pole eksploatacji, do którego trzeba mieć co najmniej licencję. Co więcej, może dojść do sytuacji, kiedy sztuczna inteligencja stworzy utwór zależny (czyli opracowanie utworu pierwotnego), wówczas na korzystanie z takiego obiektu musielibyśmy mieć zgodę twórcy utworu pierwotnego. Kolejną kwestią jest, kto posiada prawa do dzieła (które nie jest utworem zależnym) – dostawca AI czy prompter, a może nikt i dzieło takie nie jest przedmiotem prawa autorskiego? Wiemy już, że AI nie może być twórcą w rozumieniu prawa autorskiego. Konieczne jest więc znalezienie linii demarkacyjnej, gdzie kończy się twórczość człowieka a gdzie zaczyna tworzenie przez AI. Tutaj pomocne mogą być wskazówki Urzędu ds. Praw Autorskich USA (U.S. Copyright Office) zawarte w jego polityce dotyczącej badania i rejestrowania dzieł zawierających materiały wygenerowane przy użyciu AI. Poniżej klika cytatów:

1. Gdy sztuczna inteligencja otrzymuje wyłącznie prompt od człowieka i w odpowiedzi tworzy złożone „utwory” literackie, wizualne lub muzyczne, wówczas uznaje się, że dzieło określane jest i wykonywane przez technologię, a nie przez użytkownika.
2. Kluczowe jest, że użytkownicy nie sprawują ostatecznej twórczej kontroli nad tym, jak takie systemy interpretują prompty i generują materiały. Zamiast tego, prompty działają bardziej jak instrukcje dla artysty na zlecenie - identyfikują, co prompter chciałby przedstawić, ale maszyna określa, w jaki sposób te instrukcje są implementowane w jej wynikach.
3. Jednak w niektórych przypadkach, praca zawierająca materiał wygenerowany przez AI, będzie również zawierała taki wkład ludzki, który uzasadni istnienie praw autorskich. Na przykład człowiek może wybrać lub zaaranżować materiał wygenerowany przez sztuczną inteligencję w wystarczająco kreatywny sposób, aby „uzyskane w ten sposób dzieło - jako całość - stanowił autorski utwór”. Albo artysta może zmodyfikować materiał pierwotnie wygenerowany przez technologię AI w takim stopniu, że modyfikacje spełnią standardy ochrony praw autorskich.
4. W takich przypadkach prawo autorskie chroni jedynie te aspekty pracy, które są autorstwa człowieka, które są „niezależne” i „nie wpływają” na status praw autorskich samego materiału wygenerowanego przez sztuczną inteligencję.

Krótko mówiąc, z jednej strony istnieją wątpliwości co do legalności korzystania z cudzych materiałów jako danych treningowych, z drugiej strony istnieje duże prawdopodobieństwo, że to, co wytworzy sztuczna inteligencja nie będzie chronione prawem autorskim lub będzie – ale tylko częściowo. Ani jedna, ani druga okoliczność nie jest oczywiście korzystna biznesowo.Oraz pamiętajmy, że prawa autorskie są przedmiotem tzw. ochrony bezwzględnej. Co oznacza, że jako użytkownicy poniesiemy odpowiedzialność za ich naruszenie, nawet jeżeli dostawa zapewniał nas o legalności materiałów i działalności, a więc zostaliśmy wprowadzeni w błąd (co najwyżej możemy regresować np. kwotę odszkodowania, do takiego dostawcy).

• Prawa własności przemysłowej

Od jakiegoś już czasu trwa również debata, czy możliwe jest opatentowanie tego, co wytworzy sztuczna inteligencja. Tutaj sytuacja będzie dość podobna do kwestii objęcia obiektu stworzonego z pomocą AI prawami autorskimi, gdyż za wynalazcę uważa się tylko człowieka. Co ciekawe, nie tak dawno amerykański urząd patentowy rozpoczął konsultacje publiczne, w których zapytuje między innymi, czy sztuczna inteligencja powinna być uznawana za współwynalazcę.

• AI Act i Dyrektywa w sprawie odpowiedzialności za sztuczną inteligencję

Na horyzoncie pojawiają się oczywiście kolejne kwestie prawne. Należałoby tutaj wspomnieć chociażby kwestię wejścia w życie dedykowanych sztucznej inteligencji unijnym aktom prawnym, tj. Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady ustanawiające zharmonizowane przepisy dotyczące sztucznej inteligencji (tzw. AI Act) oraz implementacja Dyrektywy w sprawie odpowiedzialności za sztuczną inteligencję.Podsumowując, wiadomym jest, że systemy sztucznej inteligencji nie zawsze są bezpiecznym narzędziem do pracy, szczególnie biorąc pod uwagę niepewności prawne z tym związaną. Warto więc zaadresować te kwestie w swojej organizacji czy w ramach swojego projektu. Dobrym pomysłem jest wdrożenie dokumentu na wzór polityki bezpieczeństwa, który będzie drogowskazem dla współpracowników, co przyjęliście za dozwolone korzystanie ze sztucznej inteligencji albo pod jakimi warunkami. Jeżeli zaś jesteście wykonawcami korzystającymi z AI w ramach wykonywania zleceń, pamiętajcie o odpowiednich postanowieniach w swojej umowie. Artykuł powstał we współpracy z Fundacją Polska Innowacyjna i Innoshare Network

W minionym tygodniu Sąd Najwyższy USA wydał orzeczenie w sprawie pomiędzy Fundacją Andy Warhol for the Visual Arts a fotografką Lynn Goldsmith. Wydane orzeczenie ma istotne orzeczenie w kwestii interpretacji amerykańskiej konstrukcji fair use (u nas najbardziej zbliżona instytucja, choć nietożsama – tzw. dozwolonego użytku, tłumaczona zwykle bardziej jako permitted use) oraz pośrednio – dla podmiotów zajmujących się sztuczną inteligencją.
Tłem dla wydanego orzeczenia jest sprawa, w której to w latach 80-tych fotografka Lynn Goldsmith zrobiła zdjęcie Prince’a, a następnie magazyn Vanity Fair zakupił od niej licencję na jedną z tych fotografii. Magazyn zlecił Andy’emu Warholowi przygotowanie grafiki na podstawie tej fotografii, a fotografka otrzymała z tego tytułu stosowne wynagrodzenie.
Problem pojawił się w sytuacji, w której to artysta stworzył serię prac, między innymi pomarańczowy sitodruk fotografiii Prince’a (Orange Prince) umieszczony następnie na okładce Vanity Fair. Fotografka stwierdziła wówczas, że w tym przypadku doszło do naruszenia jej praw (nie otrzymała z tego tytułu jakiegokolwiek wynagrodzenia, opłata licencyjna została wprawdzie uiszczona, ale na rzecz Fundacji). Dlatego też, Fundacja wystąpiła do Sądu domagając się deklaratywnego orzeczenia, że do naruszenia nie doszło albo że było to w ramach fair use.
Wydane w maju orzeczenie Sądu Najwyższego podtrzymało wcześniejsze orzeczenie sądu apelacyjnego, w którym stwierdzono, że do naruszenia doszło. Sąd Najwyższy stwierdził między innymi, że chociaż użycie utworu „transformacyjne” (twórcze, dodanie nowego znaczenia etc.) jest istotne, to nie jest decydujące. Co ważne, sąd uznał, że praca artysty była bezpośrednio konkurująca z pracą fotografki (stanowiła zamiennik), dodatkowo została na niego udzielona odpłatna licencja, a więc charakter wykorzystania był komercyjny.💡 Dlatego wydaje się, że czynnikiem decydującym było jedno z kryterium fair use, jakim jest cel i charakter wykorzystania utworu, a także kwestia konkurencyjności.⚖ Powyższe orzeczenie wydaje się może mieć obecnie wpływ przede wszystkim na firmy z branży AI, które dotychczas opierały swoje działania właśnie na fair use. Nie jest tajemnicą, że sztuczna inteligencja opiera się w dużej mierze na materiałach, które podlegają ochronie prawa autorskiego, a następnie na tej podstawie „tworzone” są nowe materiały.
Kryteria brane pod uwagę przy fair use, są jednak na tyle nieostre, że ich interpretacji może być wiele. Ale przy fair use to właśnie orzeczenia sądów kształtują takie interpretacje. Oczywiście czas pokaże na ile sądy w USA będą interpretowały orzeczenie rozszerzająco, a na ile stwierdzą, że niniejsza sprawa dotyczyła zupełnie innych, konkretnych faktów.

Kontynuując wątki poruszone w poprzednim artykule, dziś zaczniemy od Prawa własności przemysłowej.

Od dłuższego czasu trwa debata, czy możliwe jest opatentowanie tego, co wytworzy sztuczna inteligencja. Tutaj sytuacja będzie dość podobna do kwestii objęcia obiektu stworzonego z pomocą AI prawami autorskimi, gdyż za wynalazcę uważa się tylko człowieka.

Co ciekawe, nie tak dawno amerykański urząd patentowy rozpoczął konsultacje publiczne, w których zapytuje między innymi, czy sztuczna inteligencja powinna być uznawana za współwynalazcę.

Na horyzoncie pojawiają się oczywiście nowe regulacje. Należałoby tutaj wspomnieć chociażby kwestię wejścia w życie dedykowanych sztucznej inteligencji unijnym aktom prawnym, tj. Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady ustanawiające zharmonizowane przepisy dotyczące sztucznej inteligencji (tzw. AI Act) oraz implementacja Dyrektywy w sprawie odpowiedzialności za sztuczną inteligencję.

Podsumowując wszystkie rodzaje ryzyka poruszone w obu częściach niniejszego tekstu (pierwsza część dostępna w poprzednim artykule), wiadomym jest, że systemy sztucznej inteligencji nie zawsze są bezpiecznym narzędziem do pracy, szczególnie biorąc pod uwagę niepewności prawne z tym związane. Warto więc zaadresować te kwestie w swojej organizacji czy w ramach prowadzonych projektów. Dobrym pomysłem jest wdrożenie dokumentu na wzór polityki bezpieczeństwa, który będzie drogowskazem dla współpracowników, co przyjęliście za dozwolone korzystanie ze sztucznej inteligencji albo pod jakimi warunkami. Jeżeli jesteście wykonawcami korzystającymi z AI w ramach wykonywania zleceń, pamiętajcie o odpowiednich postanowieniach w swojej umowie.

Artykuł powstał we współpracy z Fundacją Polska Innowacyjna i InnoShare NETwork, gdzie jest dostępnych więcej tego typu treści.