"Patentujemy... logo?" czyli kilka słów o pojęciach prawa własności przemysłowej.

Na wykładach i w rozmowach z naszymi Klientami często spotykamy się z delikatnym mieszaniem pojęć: mylony jest wzór użytkowy ze wzorem przemysłowym, powszechne jest też przekonanie, że można je opatentować. Ale kiedy usłyszeliśmy o „patentowaniu logo” postanowiliśmy napisać krótkie wyjaśnienie w temacie podstawowego nazewnictwa stosowanego w prawie własności przemysłowej (tak, kwestie związane z logo również są w tym akcie regulowane).

Zacznijmy od tego, czym jest wynalazek, wzór przemysłowy i użytkowy oraz znak towarowy, a potem powiemy sobie, które z nich można opatentować.

Znak towarowy, potocznie zwany logo, tak naprawdę może być wszystkim tym, co odróżnia producentów towarów i usług od ich konkurentów. Warunkiem jest, aby oznaczenie takie dało się wyrazić w sposób graficzny, a że jest to możliwe również przy melodiach czy kolorach jako takich, również one mogą zostać zastrzeżone. Zdarzały się również zapachowe znaki towarowe np. „zapach świeżo skoszonej trawy” dla piłek tenisowych, jednak częściej rejestrowane są znaki konwencjonalne, takie właśnie jak logo czy slogan.

Wynalazkiem jest nowe rozwiązanie posiadające charakter techniczny charakteryzujące się poziomem wynalazczym i nadające się do przemysłowego stosowania. Jeżeli również uważacie, że ta ustawowa definicja to „masło maślane”, doprecyzowanie - odpowiedni poziom wynalazczy to rodzaj nieoczywistości w światowym stanie techniki. Można wyróżnić cztery kategorie wynalazków: produkty, urządzenia, sposoby, zastosowania.

Wzory użytkowe, zwane są również małymi wynalazkami, ponieważ są to pewne rozwiązania techniczne, które nie spełniają wymogów kwalifikowania się na wynalazek. Definicyjnie, wzór użytkowy to nowe i użyteczne rozwiązanie o charakterze technicznym, dotyczące kształtu, budowy lub zestawienia przedmiotu o trwałej postaci.

Wzory przemysłowe generalnie można określić jako design, ponieważ dotyczą one ozdobnych czy estetycznych elementów produktów, takich jak linia, kształt, kolorystyka, struktura czy ornamentacja. Przez to mogą mieć zarówno postać trójwymiarową (przestrzenną), jak również dwuwymiarową (płaską). Takim wytworem jest każdy przedmiot wytworzony w sposób przemysłowy lub rzemieślniczy obejmujący w szczególności opakowanie, symbole graficzne oraz kroje pisma typograficznego. Wymogiem jest jednak, aby wzór taki miał indywidualny charakter (a więc nie był odtwórczy) i był nowy, również w skali światowej.

Łatwo domyślić się, dlaczego czasownik „patentować” jest tak popularny. Być może jest to pochodna faktu, iż zarówno zgłoszenie wynalazku czy wzoru użytkowego, jak i rejestracja znaku towarowego czy wzoru przemysłowego dokonywane są przez Urząd Patentowy (na terytorium RP). Jednakże to na wynalazki udzielane są patenty.

Co daje patent, a co pozostałe prawa ochronne? Przez uzyskanie patentu nabywa się prawo do wyłącznego korzystania z wynalazku w sposób zarobkowy lub zawodowy na całym obszarze Rzeczypospolitej Polskiej. Podobny skutek wywołuje udzielenie prawa ochronnego na wzory – przemysłowy i użytkowy, jak i na znak towarowy. Dodatkowo, uprawniony może zakazać osobom trzecim wytwarzania, oferowania, wprowadzania do obrotu, importu, eksportu lub używania wytworu, w którym wzór czy wynalazek jest zawarty bądź zastosowany, albo towaru, na którym umieszczony jest taki znak. Jeżeli jednak komuś bardzo zależy, aby korzystać z Waszej własności intelektualnej, możecie udzielić innej osobie upoważnienia do używania znaku, wzoru czy wynalazku, zawierając z nią umowę licencyjną.

Źródło rysunków: Bazy danych UP RP