Pakiet MŚP - preferencje podatkowe dla ASI

Szykuje się bardzo korzystna zmiana dla wehikułów inwestycyjnych wykorzystujących alternatywne spółki inwestycyjne (ASI). Rząd przyjął projekt ustawy, który przewiduje zwolnienie dochodów ASI z podatku dochodowego z tytułu zbycia udziałów lub akcji, na podobnych zasadach jak dochody FIZ’ów.Alternatywne spółki inwestycyjne, wprowadzone w ramach nowelizacji ustawy o funduszach inwestycyjnych i zarządzaniu alternatywnymi funduszami inwestycyjnymi z 2016 roku, stały się ciekawą alternatywą dla dotychczasowych funduszy inwestycyjnych, szczególnie w przypadku, gdy łączna wartość portfeli w ramach takiego wehikułu nie przekracza określonych w ustawie pułapów, co skutkuje znacznym obniżeniem rygorystycznych obowiązków regulacyjnych, przewidzianych dla TFI.
Mimo oczywistych zalet stosowania konstrukcji ASI na rynku venture capital/private equity, rozwiązanie to ma też kilka wad, z których najistotniejszą jest brak zwolnienia jego dochodów z inwestycji z podatku CIT, tak jak ma to miejsce w przypadku dochodów innych alternatywnych funduszy inwestycyjnych (z zastrzeżeniem określonych ustawą wyłączeń). Wkrótce jednak ta najważniejsza przewaga alternatywnych funduszy inwestycyjnych nad ASI, ma szanse zostać istotnie zniwelowana.
W przyjętym przez Radę Ministrów pod koniec września projekcie ustawy o zmianie niektórych ustaw w celu wprowadzenia uproszczeń dla przedsiębiorców w prawie podatkowym i gospodarczym (w ramach tzw. „pakietu MŚP”), projektodawca przewidział wprowadzenie do ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych zwolnienie przedmiotowe dla dochodów ASI uzyskanych w danym roku podatkowym ze zbycia udziałów (akcji) pod warunkiem, że ASI, która zbywa udziały (akcje) posiadała przed dniem zbycia bezpośrednio nie mniej niż 10% udziałów (akcji) w kapitale spółki, której udziały (akcje) są zbywane, nieprzerwanie przez okres dwóch lat.
To niezwykle korzystna zmiana, nawet mimo tego, że zakres zwolnienia jest w tym przypadku znacznie węższy niż dla innych alternatywnych funduszy inwestycyjnych – w odróżnieniu od nich wszelkie inne niż opisane powyżej dochody uzyskiwane przez ASI (takie jak np. dywidendy) pozostaną opodatkowane. Z punktu widzenia rynku VC/PE przewidziane nowelizacją zwolnienie obejmuje jednak kluczowe źródło dochodów dla wehikułów inwestycyjnych działających na tym rynku.
Kwestie podatkowe były dotąd głównym, znaczącym minusem działania w formie ASI. Od 1 stycznia 2019 roku (wtedy planowane jest wejście w życie opisanych wyżej zmian) można się spodziewać przyspieszenia przekształceń w strukturze rynku VC/PE poprzez zwiększenie udziału w nim wehikułów składających się z alternatywnych spółek inwestycyjnych.
Ze względu na ograniczenie polegające na tym, że zwolnienie obejmować będzie wyłącznie transakcje zbycia udziałów/akcji spółek, w których ASI posiadało w ciągu minimum 2 lat poprzedzających transakcję nie mniej niż 10% udziałów, należy się tez spodziewać dostosowywania przez ASI swoich strategii inwestycyjnych do tego ograniczenia. Będzie to również rzutować na konstrukcję polityk inwestycyjnych ASI oraz poszczególnych inwestycji – ASI będą musiały wprowadzać mechanizmy zapobiegające zmniejszeniu ich udziału w spółce poniżej 10% w okresie dwóch lat przed planowanym exitem. Ograniczenie to może jednocześnie ograniczać skłonność ASI do inwestowania w spółki na dalszych etapach rozwoju, gdzie osiągnięcie i utrzymanie udziału przekraczającego 10% może być utrudnione.

Autorzy artykułu: Marcin Jaraczewski (radca prawny) oraz Mikołaj Kowalczyk (młodszy prawnik)