Dlaczego znak towarowy dla influencera to ważny temat? Influencerzy coraz bardziej wpływają na wybory konsumentów, stając się znaczącym kanałem marketingu dla producentów. Firmując swoim nazwiskiem albo pseudonimem różne bardziej lub mniej luksusowe dobra, sami są „marką”, którą należy chronić, rejestrując swoje oznaczenie jako znak towarowy.

Zgodnie z prawem własności przemysłowej znakiem towarowym może być każde oznaczenie umożliwiające odróżnienie towarów lub usług jednego przedsiębiorstwa od towarów lub usług innego przedsiębiorstwa. I tak znakiem towarowym może być wyraz (także nazwisko), rysunek, litera, cyfra, kolor, forma przestrzenna, w tym kształt towaru lub opakowania, a także dźwięk. Przy czym istotne jest, aby oznaczenie takie m. in. nadawało się do odróżniania w obrocie towarów lub usług, dla których zostało zgłoszone (a więc aby miało zdolność odróżniającą), aby nie składało się wyłącznie z elementów mogących służyć w obrocie do wskazania rodzaju towaru, jego pochodzenia, jakości, ilości, wartości, przeznaczenia, sposobu wytwarzania, składu, funkcji lub przydatności, aby ze swojej istoty nie wprowadzało odbiorców w błąd co do charakteru, jakości lub pochodzenia geograficznego towaru oraz aby nie było sprzeczne z porządkiem publicznym lub dobrymi obyczajami.

Na znak towarowy może być udzielone prawo ochronne o zasięgu krajowym, europejskim oraz międzynarodowym. Oznacza ono zasadniczo, że nikt inny nie może używać takiego samego lub podobnego oznaczenia do oznaczania takich samych lub podobnych towarów lub usług.

Jakie to ma znaczenie dla influencera?

Otóż zasadnicze, ponieważ z czasem siła influencera (która przekłada się na jego zyski) jest w dużej mierze pochodną siły jego oznaczenia, które jest rozpoznawalne i z którym odbiorcy mają określne skojarzenia, bardziej lub mniej świadomie budowane. Ta siła skojarzeń przyciąga bowiem potencjalnych kontrahentów. Dlatego oznaczenie warto chronić.

Jak to robić?

Rejestrując oznaczenie jak znak towarowy w Urzędzie Patentowym RP albo/oraz w Urzędzie Unii Europejskiej ds. Własności Intelektualnej (EUIPO). Niekiedy warto rozważyć także zapewnienie oznaczeniu międzynarodowej ochrony np. poprzez WIPO.

Kiedy to zrobić?

Jak najszybciej, nawet przed rozpoczęciem działalności pod danym oznaczeniem. Minimalizuje to ryzyko, że włożymy mnóstwo czasu, energii i pieniędzy w budowanie marki, którą następnie trzeba będzie zmieniać.

Jakie kroki należy podjąć?

• W pierwszej kolejności należy określić, jaki zakres ma obejmować planowana przez influencera działalność: czy będzie to tylko marketing, czy też może sprzedaż własnych produktów pod własnym oznaczeniem (np. koszulek)? Należy tą kwestię rozważyć bardzo wnikliwie, biorąc pod uwagę także przyszłe możliwości i dalekosiężne plany.

• Następnie należy wybrać odpowiednie dla planowanego zakresu działalności oznaczenie, spełniające m. in. wymogi określone na wstępie. Oznaczenie to powinno być przede wszystkim odróżniające, a więc oryginalne, zapadające w pamięć, niepowtarzalne. Nie może być też opisowe, a więc opisywać tego, co ma być nim oznaczane. Przy świadomym budowaniu wizerunku influencera już tutaj powinien pojawić się wspierający prawnik, który może dokonać wstępnej oceny zdolności rejestracyjnej oznaczenia oraz przedstawić raport z badania zdolności rejestracyjnej oznaczenia. Wstępna ocena wskaże, czy wybrane oznaczenie spełnia podstawowe kryteria dla jego rejestracji jako znaku towarowego, a raport pokaże, czy identyczne lub podobne oznaczenia nie zostały już zarejestrowane, co z kolei powinno skłonić do zmiany wybranego oznaczenia na inne lub jego modyfikacji.

Ważne wskazówki

Tutaj zwracam uwagę na dwie także istotne kwestie:

Wstępna ocena oraz badanie zdolności rejestracyjnej zostaną dokonane przez prawnika z uwzględnieniem zakresu planowanej działalności, którą przy składaniu wniosku opisuje się tzw. klasami (o innych numerach dla poszczególnych rodzajów towarów lub usług). Prawnik biegły w klasyfikacji doradzi, jakie klasy warto wskazać we wniosku oraz jak postąpić w przypadku uprzedniej rejestracji identycznego lub podobnego znaku towarowego dla tej samej klasy.

Na tym etapie należy prześledzić także konta na wszelkich portalach społecznościowych oraz strony internetowe pod kątem ewentualnego wykorzystywania danego oznaczenia przez inne podmioty. Jeśli okaże się, że oznaczenie wymyślone przez influencera, ale jeszcze przez niego nieużywane,  funkcjonuje już w sieci (np. jako nazwa znanego konta na Instagramie), należy rozważyć zastąpienie go innym oznaczeniem.

• Po dokonaniu wyboru oznaczeniu, po pozytywnym wyniku wstępnej oceny zdolności rejestracyjnej znaku oraz po otrzymaniu raportu z badania zdolności rejestracyjnej oznaczenia, należy złożyć wniosek o rejestrację. Na tym etapie prawnik doradzi, czy warto ubiegać się o ochronę na poziomie europejskim lub międzynarodowym, czy też wystarczająca jest ochrona krajowa, we właściwy sposób wypełni wniosek oraz dopełni wszelkich innych formalności.

• Po złożeniu wniosku o rejestrację należy monitorować sytuację i reagować na ewentualne sprzeciwy innych podmiotów względem rejestracji. Podstawą tych sprzeciwów jest najczęściej złożenie wniosku o rejestrację oznaczenia identycznego lub podobnego do oznaczenia zarejestrowanego wcześniej. Oczywiście dokonanie przez prawnika uprzedniej wstępnej oceny zdolności rejestracyjnej znaku, przygotowanie przez prawnika raportu z badania zdolności rejestracyjnej oznaczenia oraz uwzględnienie przez influencera wyników tego badania i raportu (którego rekomendacją może być modyfikacja lub całkowita zmiana oznaczenia) znacząco zmniejszają ryzyko wpływu oraz skuteczności sprzeciwów, gdy jednak takie się pojawią.

A co w sytuacji, gdy oznaczenie jest już znane, ale nie zostało zarejestrowane?

Nigdy nie jest za późno na dokonanie oceny zdolności rejestracyjnej oznaczenia oraz zlecenie sporządzenia raportu z badania zdolności rejestracyjnej oznaczenia. Jeśli taka ocena oraz raport pokażą, że oznaczenie nie nadaje się do zarejestrowania jako znak towarowy albo w obrocie funkcjonują już jako znaki towarowe oznaczenia identyczne lub podobne, prawnik pomoże podjąć decyzję, czy oznaczenie należy zmienić, czy też wystarczające będzie np. odpowiednie dopasowanie klas albo dokonanie modyfikacji poprzez dodanie elementu graficznego do nazwy.

Jakie to ma znaczenie dla infuencera?

• zarejestrowanie oznaczenia jako znaku towarowego znacząco zwiększa jego ochronę (gdy ktoś zacznie używać podobnego oznaczenia jest prosta podstawa do skierowania wezwania do zaprzestania naruszenia praw do znaku),
• poprzedzone badaniem i raportem zarejestrowanie oznaczenia znacząco zmniejsza ryzyko jego zmiany (a w związku ze zmianą zasadniczo także zmniejsza ryzyko utraty środków zainwestowanych w promocję niechronionego oznaczenia),
• influencer z oznaczeniem zarejestrowanym jako znak towarowy znacząco zwiększa swoją wiarygodność wśród partnerów biznesowych,
• przemyślane oznaczenie zarejestrowane dla przemyślanych klas buduje przestrzeń do rozwoju przez influencera działalności na większą skalę.