Konieczność utrzymania w sekrecie pewnych informacji związanych z działalnością naszego startupu nie powinno budzić obiekcji. W szczególności na polskim rynku, gdzie wiele młodych osób chce prowadzić swoją własną, innowacyjną działalność. Jednak już tę innowacyjność nie jest tak łatwo osiągnąć – dlatego tajemnica przedsiębiorstwa ma bardzo dużą wartość gospodarczą. Bez cienia wątpliwości pozostaje więc fakt, iż informacje jakie posiada dane przedsiębiorstwo mogą decydować o jego rozwoju i pozycji na rynku.

Sprawdź również: obsługa prawna startupów

Ale czym jest więc tajemnica przedsiębiorstwa, która zasługuje na ochronę na podstawie obowiązujących przepisów prawa?

Zgodnie z art. 11 ustawy o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji (dalej jako: ZNK) przez tajemnicę przedsiębiorstwa rozumie się nieujawnione do wiadomości publicznej informacje techniczne, technologiczne, organizacyjne przedsiębiorstwa lub inne informacje posiadające wartość gospodarczą, co do których przedsiębiorca podjął niezbędne działania w celu zachowania ich poufności. Warto podkreślić, iż wyliczenie to jest przykładowe w związku z czym za tajemnicę przedsiębiorstwa uznane zostaną także inne informacje nieujawnione do wiadomości publicznej, co do których startup podjął niezbędne działania w celu zachowania ich poufności. Dodatkowo dana informacja nie traci swojego poufnego charakteru, nawet jeżeli wie o niej więcej niż jedna osoba, tak długo, jak dostęp do niej jest zastrzeżony, a krąg osób zobowiązanych do dyskrecji jest zamknięty.  W konsekwencji to my sami decydujemy co jest tajemnicą przedsiębiorstwa, a co nią nie jest.

W związku z tym, kluczowe jest określenie, jak rozumieć niezbędne działania, które podjąć musi startup w celu zachowania ich poufności? Tutaj decydujące znaczenie ma wola przedsiębiorcy wskazująca na traktowanie danej informacji jako chronionej, wyrażona zarówno w sposób wyraźny jak i dorozumiany, niemniej jednak musi być rozpoznawalna dla osób trzecich. Jako przykład niezbędnych działań można w związku z tym podać wszelkie zabezpieczenia techniczne, zarówno w formie fizycznej, jak i elektronicznej, typu:

1. wprowadzenie regulaminu zarządzania know-how oraz postępowania z dokumentacją zawierającą know-how,
2. zakaz lub ograniczenie dostępu do miejsc, w których znajdują się nośniki zawierające informacje poufne,
3. opieczętowanie stron dokumentacji tajemnicy handlowej jako „poufne”,
4. opracowanie strategii odejścia pracowników.
5. czy też powszechnie stosowane w umowach klauzule poufności.

Skupmy się jednak na najpowszechniejszym przypadku, który każdy przedsiębiorca może prowadzić doraźnie, czyli zabezpieczenie informacji w umowie. Poniżej kilka wskazówek jak poprawnie skonstruować umowę lub klauzulę o zachowaniu poufności:

1. Należy dokładnie określić zakres informacji, które mają być uznane za poufne (które stanowią tajemnicę przedsiębiorstwa) lub wskazać co nie jest uznawane za informacje poufne (tajemnicę przedsiębiorstwa).
2. Pamiętajmy, aby określić okres związania obowiązkiem do zachowania poufności, ponieważ umowy zawierane na czas nieokreślony, mogą zostać wypowiedziane zgodnie z Kodeksem cywilnym.
3. Należy określić działania jakie podejmować ma wobec informacji poufnych osoba związana umową lub klauzulą np. nie przekazywać osobom trzecim odpowiednich nośników.
4. Istotne jest ustanowienie kary umownej za naruszenie umowy lub klauzuli, również jako forma prewencji.
5. Nie należy zapominać o określeniu działań jakie podjąć ma wobec informacji lub ich nośników dana osoba po upływie okresu obowiązywania umowy lub klauzuli
6. obowiązek wydania nośników informacji lub ich zniszczenia.

Co możemy zdziałać, gdy informacje stanowiące tajemnicę naszego startupu zostaną ujawnione?

Przede wszystkim przekazanie, ujawnienie lub wykorzystanie cudzych informacji stanowiących tajemnicę przedsiębiorstwa albo ich nabycie od osoby nieuprawnionej stanowi czyn nieuczciwej konkurencji (jeżeli zagraża lub narusza interes przedsiębiorcy). Jeżeli czyn nieuczciwej konkurencji był zawiniony przedsiębiorca nim dotknięty może żądać:

• zaniechania niedozwolonych działań, usunięcia skutków niedozwolonych działań,
• złożenia jednokrotnego lub wielokrotnego oświadczenia odpowiedniej treści i w odpowiedniej formie,
• naprawienia wyrządzonej szkody (na zasadach ogólnych),
• wydania bezpodstawnie uzyskanych korzyści (na zasadach ogólnych) lub
• zasądzenia odpowiedniej sumy pieniężnej na określony cel społeczny związany ze wspieraniem kultury polskiej lub ochroną dziedzictwa narodowego.

Tak jak wyżej wspomniałam, sama umowa lub klauzula zobowiązująca do zachowania poufności może określać kary za ujawnienie informacji poufnej, co ponadto nie musi wyłączać możliwości dochodzenia przez danego przedsiębiorcę odszkodowania na podstawie Kodeksu cywilnego. Kary umowne są o tyle w pewnym sensie korzystniejsze od odszkodowań ustawowych dochodzonych na zasadach ogólnych, iż żądając jej zapłaty nie musimy udowadniać wysokości poniesionej przez nas szkody, co jak wskazuje praktyka, może być wręcz utrudnione np. w przypadku, gdy nikt nie zacznie zarabiać na naszej tajemnicy przedsiębiorstwa.

Co więcej, przepisy ZNK przewidują również odpowiedzialność karną osoby, która wbrew ciążącemu na niej obowiązkowi zachowania w poufności informacji stanowiącej tajemnicę przedsiębiorstwa ujawnia ją innej osobie lub wykorzystuje ją we własnej działalności gospodarczej i jednocześnie wyrządza tym poważna szkodę przedsiębiorcy. Osoba taka podlega grzywnie, karze ograniczenia odpowiedzialności albo pozbawienia wolności do lat 2. Tej samej karze podlega, kto, uzyskawszy bezprawnie informację stanowiącą tajemnicę przedsiębiorstwa, ujawnia ją innej osobie lub wykorzystuje we własnej działalności gospodarczej.